ZUPY.doc

krótka
Składniki: 1kg ziemniaków, 0,5 kg boczku wędzonego lub surowego, listek laurowy, ziele pieprz sól, zielenina do smaku.

Wykonanie: boczek pokroić w kostkę, podsmażyć na złoty kolor,nie przypalić, zalać przegotowaną wodą aby wydobyć smak sosu, a boczek powinien być miękki. Osobno ugotować ok.1,5 litra wody i wrzucić pokrojone ziemniaki w kostkę, dodać przyprawy osolić do smaku.Kiedy ziemniaki prawie już miękkie dodać boczek, pogotować jeszcze chwilę.Dodatek zieleniny będzie miłym akcentem kolorystycznym.

kartoflanka
Składniki: 1 kg ziemniaków, włoszczyzna cebula, listek laurowy, ziele, sól pieprz 25 dkg boczku surowego

Wykonanie: Zagotować ok.2l wody dodać włoszczyznę, ziemniaki pokrojone w kostkę, gotować do miękkości dodać przyprawy.na patelni przesmażyć boczek i cebulkę pokrojone wszystko w kosteczkę.Dodać do zupy kiedy jarzyny i ziemniaki już miękkie.Doprawić jeszcze do smaku ,dodać zieleninę.Do tej zupy dodawano czasami zacierki. Kluseczki zagniatano z 2 jaj szklanki mąki trochę wody do wyrobienia sól.Wyrobić twarde ciasto i utrzeć je na tarce lub skruszyć ręką tworząc kluseczki. wprost do zupy.Chwilę pogotować kiedy wypłyną zupa jest praktycznie gotowa.Z zacierką zupa jest bardziej treściwa, pożywna.

dziadowska
Składniki: 1kg ziemniaków, 1 l maślanki, łyżka masła, łyżka mąki żytniej 10 dkg boczku surowego, cebula , listek laurowy, sól.

Wykonanie: ziemniaki pokroić w kostkę i ugotować je w litrze wody, dodać przyprawy. Maślankę zmieszać z łyżką mąki dodać do wywaru, na patelni usmażyć na łyżce masła boczek i cebulkę, również dodać do zupy, Doprawić do smaku, posypać zieleniną.

z żeltich wreczi - zupa z brukwi żółtej
Składniki: około 1 kg mięsa gęsiego lub kaczego z kością, 1 kg brukwi, 1 kg ziemniaków,mała włoszczyzna, 3 l wody, majeranek sól pieprz

Wykonanie: zagotować wodę, dodać mięso,włoszczyznę pokrojoną w paseczki. Oczyścić brukiew pokroić w paski, sparzyć żeby straciła gorzki smak, dodać do zupy, gotować aż do miękkości.Kiedy mięso miękkie wyjąć z wywaru, wrzucić natomiast ziemniaki pokrojone drobno. Doprawić majerankiem solą pieprzem. Zupę można przetrzeć lub zmiksować. Podaje się na talerzu z porcją mięsa z kością. Jest to bardzo gęsta, pożywna zupa.

szczypta z okrasą
Składniki:1,5 kg ziemniaków niecały litr wody, 2 łyżki mąki żytniej, łyżka masła, cebulka, sól

Wykonanie: ziemniaki pokrojone w kostkę ugotować, odlać wodę, ugnieść. Po kaszubsku takie ziemniaki nazywano "trypane bulwy", a tłuczki specjalne do ugniatania to "szturak" lub "trampk". Cebulkę pokroić w kostkę, usmażyć na maśle na zloty kolor, mąkę rozprowadzić letnią wodą, wlać do cebulki, dodać przyprawy, chwilę pogotować. Okrasą polewać ziemniaki. Dobrym dodatkiem do tego jest maślanka.Kiedyś zamiast masła do smażonej cebulki używano tłuszczu z mięsa lub gęsi.

zagraj
Składniki: 0,5 kg ziemniaków, 25 dkg mięsa gęsiego siekanego z kością, kaszubki mówią na to "łobona", 2 l wody, 20dkg mąki żytniej lub pszennej, sól pieprz.

Wykonanie: Ziemniaki pokroić w kostkę ugotować w wodzie , nie solić, zagnieść mąkę z wodą wyrobić małe kluseczki, wrzucać do wywaru ziemniaczanego, pogotować chwilę, mięso gęsie usmażyć na patelni, miękkie dodać do zupy teraz doprawić solą pieprzem. Pogotować jeszcze trochę, można dać ociupinkę majeranku dla smaku.

zacierka
Składniki: 2,5 l wody, 10 dkg boczku chudego wędzonego, cebula 1 jajko sól niecała szklanka mąki

Wykonanie: wodę zagotować, z mąki, jajka i odrobiny wody zagnieść kluskę, wyrabiać zacierki wsypywać do wody, jak wypłyną chwilę pogotować, na patelni usmażyć boczek z cebulką, dodać do wywaru, doprawić do smaku solą pieprzem.

zacierka na mleku
Składniki: 1 l mleka, 10 dkg maki pszennej lub żytniej, jajko cukier, sól

Wykonanie: zagnieść zacierkę z mąki, jajka, wody, ścierać na tarce, do wrzącego mleka, pogotować chwilę, aż kluseczki będą miękkie, dodać cukier do smaku. Zacierki można też ugotować w wodzie, odcedzić i zalać mlekiem.

czernina
Składniki: 4 l wody, szklanka krwi z gęsi lub kaczki, podroby z gęsi lub z kaczki, 15 dkg suszu owocowego, włoszczyzna, 1,5 łyżki mąki, ziele angielskie listek laurowy, ocet cukier sól.

Wykonanie: włoszczyznę pokroić w kostkę, i razem z wymytymi i oczyszczonymi podrobami i suszem owocowym gotować do miękkości na wolnym ogniu, dodać przyprawy. Wyjąć mięso, uzupełnić wodę która się wygotowała, mąkę wymieszać z krwią i doskonale wyrobić, dodać do zupy, ostrożnie zagotować, aby się nie zważyło, doprawić octem, cukrem i solą do smaku. Zupę przecedzić, podawać z kluskami kładzionymi lub z ziemniakami, i wszystkimi składnikami zupy jak podroby pokrojone i susz owocowy.

krupnik
Składniki: 3 l wody, włoszczyzna 0,5kg mięsa wieprzowego lub wołowego z kością, 0,5 kg ziemniaków, szklanka kaszy jęczmiennej, pól szklanki śmietany,kilka grzybów suszonych, sól pieprz do smaku.

Wykonanie: mięso i włoszczyznę ugotować do miękkości, dodać kaszę, ziemniaki pokrojone w kostkę, przyprawy.Osobno ugotować w małej ilości wody grzybki,kiedy będą miękkie posiekać je i dodać do zupy. Gdy wszystko miękkie zaprawić zupę śmietaną, doprawić do smaku, dodać zieleninę.

grochowa z kapustą
Składniki; 3 l wody 0,5 kg mięsa z kością 10 dkg boczku wędzonego 0,5 kg grochu, 3 marchewki pietruszka pół selera, dwie cebule 0,5 kg ziemniaków, 30 dkg kapusty kiszonej, cukier majeranek pieprz i sól,

Wykonanie: groch wcześniej namoczyć ugotować do miękkości. Zagotować wodę wrzucić pokrojone warzywa i ziemniaki, kiedy miękkie dodać groch. Poszatkowaną kapustę udusić oddzielnie, miękką dodać do grochówki. Boczek przesmażyć z cebulką dodać do zupy, wszystko zagotować, doprawić do smaku majerankiem pieprzem solą. Bardzo pożywna zupa smaczna z chlebem.

kapusta kiszona z krepami i bulwami
Składniki: 1kg kapusty kiszonej, 4 l wody, 0,5kg mięsa wieprzowegoz kością tłuściejszego, pól szklanki kaszy jęczmiennej, l kg ziemniaków, mała porcja włoszczyzny cebula ziele angielskie listek laurowy sól

Wykonanie: zalać zimną wodą kapustę, pogotować, dodać kaszę, przyprawy, dalej gotować. Oddzielnie ugotować wywar z mięsa i warzyw drobno pokrojonych. Połączyć z gęstym wywarem z kapusty i kaszy. Doprawić do smaku, podawać z osobno ugotowanymi ziemniakami.

kaszubska
Składniki: 2 litry wody, pół kurczaka, 30 dkg wołowiny z tłuszczykiem, marchewka pietruszka cebula, szklankę przecieru ze świeżych pomidorów, 30 dkg kapusty białej, łyżka mąki, szklanka śmietany, kminek sól.

Wykonanie: ugotować rosół z mięsa, warzyw i przypraw. Poszatkować kapustę udusić z cebulą i kminkiem na maśle. Rosół przecedzić zalać nim kapustę ,dodać pokrojone warzywa , mięso, przecier pomidorowy, zaprawić śmietaną zmieszaną z mąką, krótko pogotować. Podawać z oddzielnie ugotowanymi ziemniakami.

Inna wersja tej zupy to dodatek na końcu pokrojonej na małe kawałeczki ryby świeżej morskiej bez ości i skóry.Zupy już nie gotować, po 15 min jest gotowa.

marchwiowa
Składniki: 3 l wody, 1kg marchwi, włoszczyzna 0,5 ziemniaków, pół kg żeberek, majeranek pieprz sól, cukier

Wykonanie: mięso ugotować w lekko solonej wodzie, dodać pokrojone warzywa i marchewkę w całości, dodać ziemniaki pokrojone w kostkę, ugotować wszystko do miękkości, wyjąc mięso, resztę przetrzeć przez sito, doprawić do smaku.Podawać z porcją mięsa.

gapio zupa
Składniki: 2 litry wody podroby z gęsi /skrzydła, nóżki, żołądek/ pół kg ziemniaków 2 cebule łyżka tłuszczu gęsiego ziele ang. listek pieprz sól

Wykonanie: podroby z gęsi umyć ugotować do miękkości w dwóch litrach wody, pianę odszumować miękkie mięso posiekać. Do wywaru wrzucić drobno pokrojone ziemniaki i przyprawy, ugotować. Cebulkę usmażyć na tłuszczu gęsim, dodać do rosołu razem z mięskiem. doprawić do smaku. Zupa wygląda jak rosół z wkładką.

rosół z węgorza
Składniki: 2 l wody, kg węgorza, włoszczyzna 20 dkg ziemniaków sól , dowolny drobny makaron.

Wykonanie: rybę oczyścić , umyć pokroić na małe kawałki, ugotować w litrze wody razem z pokrojoną włoszczyzną i przyprawami, wyjąć rybę gdy już miękka, uzupełnić wywar pozostałym litrem przegotowanej wody, wrzucić makaron ,gdy miękki dodać rybę posypać zieleniną.

kwasno zupa
Składniki: jeden duży dorsz, litr wody, szklanka maślanki, szklanka śmietany, łyżka mąki, 2 żółtka cebula, listek laurowy, ziele sól, ocet

Wykonanie: rybę oczyścić pokroić na mniejsze kawałki, ugotować w wywarze z przyprawami, pilnować by się nie rozpadła, rybę wyjąć. Zmieszać maślankę ze śmietaną i mąką, dodać do wywaru. Zaprawić octem do smaku. Zdjąć z ognia, wbić do wywaru żółtka, delikatnie wymieszać, aby się nie zważyła. Rybę włożyć do zupy, posypać koperkiem, doprawić do smaku. Zupę podaje się z oddzielnie ugotowanymi ziemniakami.

polewka rybna
Składniki: 2 litry wody, kg małych rybek, włoszczyzna, szklanka śmietany, ocet, żółtko , 2 łyżki wody listek laurowy ziele sól 2 łyżki mąki.

Wykonanie: ugotować w wywarze z włoszczyzny i przypraw oczyszczone rybki w całości, zakwasić zupę, przecedzić, zaprawić zupę śmietaną zmieszaną z mąką, zagotować, dodać rozbełtane żółtko doprawić do smaku. podawać z ziemniakami okraszonymi cebulą .

wędzona ryba w zupie
Składniki: 2 l wody 0,5 kg ryb słodkowodnych( mogą być lekko przesuszone) łyżka mąki, pół szklanki śmietany sól

Wykonanie: oczyścić ryby zalać lekko posoloną wodą wrzącą, ugotować do miękkości, wyjąć obrać z ości, wrzucić z powrotem do zupy, zaprawić zupę śmietaną zmieszaną z mąką, podawać z ugotowanymi osobno ziemniakami.

grochówka ze śledziem
Składniki: 3 litry wody 3 duże śledzie solone 25 dkg grochu 1 kg ziemniaków, łyżka masła majeranek sól

Wykonanie: groch wcześniej namoczyć i ugotować z przyprawami do miękkości, dodać masło, gdy miękki dodać pokrojone w kostkę ziemniaki, ugotować, doprawić majerankiem i solą. Śledzie pokroić w kawałki, dodać do zupy, nie gotować,po 10 min. zupa gotowa.

grochówka na solonym węgorzu
Składniki: 3 l wody 25dkg grochu,1 kg węgorza 1 kg ziemniaków, łyżka masła, sól majeranek.

Wykonanie: podobne jak grochówka ze śledziem

zalewajka
Składniki: dwa litry wody 0,5 kg ziemniaków, 5 dkg słoniny, cebula, 3 ząbki czosnku, pól litra żuru, majeranek pieprz sól, składniki do kiszenia żuru: 10 dkg mąki żytniej pół litra wody letniej, mąkę wymieszać z wodą wlać do kamiennego garnka, dodać dużo czosnku, niech postoi chociaż trzy dni.

Wykonanie zupy: ziemniaki i czosnek drobno pokroić ugotować, dodać żur do smaku przyprawy, okrasić stopioną słoniną przesmażoną z cebulką, posypać majerankiem, doprawić do smaku,.

zarzutka
Składniki: 2 l wody, kg ziemniaków, 25 dkg kapusty kiszonej 5 dkg słoniny cebula, kminek, sól

Wykonanie: ugotować poszatkowana kapustę razem z sokiem w małej ilości wody, ziemniaki, pokroić w kostkę ugotować z kminkiem, okrasić drobno pokrojoną słoniną przesmażoną z cebulą, dodać kapustę, doprawić do smaku solą i pieprzem.

żuchel
Składniki: 2 litry wody 0,5 kg mięsa z kością, 1 kg ziemniaków, włoszczyzna, kilka grzybków suszonych, cebulka, łyżka smalcu, sól pieprz, natka pietruszki,

Wykonanie: mięso pokroić w kostkę i razem z włoszczyzną ugotować, gdy miękkie dodać ziemniaki pokrojonejak kto lubi. Grzybki namoczyć ugotować w małej ilości wody, drobniutko pokroić dodać do zupy, cebulkę usmażyć na smalcu, dodać przyprawy, zagotować, posypać natką.

czapurniak
Składniki: 3l wody, 30 dkg suszu owocowego, śmietana, mąka cukier sól

Wykonanie: ugotować susz owocowy, większe owoce pokroić, wywar zaprawić śmietaną zmieszaną z mąką, dodać cukier sól do smaku. Podawać z dowolnym makaronem. Dawniej zupę tę podawano z ziemniakami tłuczonymi okraszonymi cebulą i słoniną. Inna nazwa tej zupy to zupa z "brzadu"

Składniki na kluski do zupy: pól kilo ziemniaków utrzeć na tarce, dodać maki, tyle ile wchłonie ciasto , powinno być gęste, mała łyżką drobić kluseczki i strącać je wprost do zupy,

piwna
Składniki: 1,5 l piwa jasnego kminek goździki ciut cynamonu żółtka, podsuszony ser biały

Wykonanie: zagotować piwo z goździkami (3 sztuki) cynamonem kminkiem (pól łyżeczki) żółtka utrzeć z cukrem dodawać powoli do piwa. Ser biały pokroić w kostkę i dodać do zupy.

dynia na mleku z zacierkami
Składniki: 1 kg dyni, 1,5 litra mleka, pół szklanki wody, szklanka mąki, jajko, sól, cukier, utarty miąższ z pestek ze śliwek

Wykonanie: dynię obrać ze skóry obrać z pestek, pokroić zalać wodą i ugotować pod przykryciem,, gdy miękka dynia przetrzeć przez sito, z mąki jajka i wody zagnieść twarde ciasto, zetrzeć na tarce, i ugotować na mleku. Dodać dynię, doprawić do smaku solą cukrem i miąższem z pestki.

rosół rybi
Składniki: 1 kg ryb różnych,4 cebule, 2 listki laurowe, sól, pieprz

Wykonanie: sprawione rybki opłukać pokrajać na dzwonka włożyć do wrzątku osolić gotować ok. 25 min. wywar przecedzić podawać z ziemniakami lub chlebem. Jest to podstawowy smak rosołu rybiego który może być ulepszany różnymi dodatkami jak kwas kapuściany, włoszczyzna, grzyby.

zupa z wątróbek z dorsza
Składniki: 50 dkg wątróbek dorszowych, włoszczyzna, 2 łyżki masła, łyżka mąki, cebula, sól, pieprz, zielony koper, 2 litry wody.

Wykonanie: usmażyć cebulkę na maśle dodać wątróbki posiekane dalej smażyć,ostudzić. Ugotować wywar na włoszczyźnie z dodatkiem przypraw, przecedzić wywar dodać wątróbkę, zasmażkę z mąki i masła, dodać posiekany koper. Dobrym dodatkiem są grzanki z bułki .

kaszubski barszcz z grzybami
Składniki: susz grzybowy, rybie łby, ogonki łososia, dorsza i inne części nadające się na wywar, włoszczyzna,2 cebule,sól, pieprz, ziele ang.listek laurowy, śmietana, koperek,mąka na zasmażkę, kilka ziemniaków, szklanka soku z kiszonej kapusty.

Wykonanie: grzyby wymoczyć ugotować w małej ilości wody.Pokroić w cienkie paseczki trzymać w cieple w wywarze. Ugotować wywar na rybich kawałkach z przyprawami, przecedzić, dodać włoszczyznę,ziemniaki pokrojone w paseczki lub kostkę.Udusić cebulkę na łyżce tłuszczudodać łyżkę mąki,rozrzedzić odrobiną zimnej wody.Gdy warzywa będą miękkie dodać zasmażkę do zupy,dać śmietanę i sok z kiszonej kapusty.Wszystko doprawić jeszce do smaku, solą,pieprzem,koperkiem posiekanym. Zupa powinna mieć ostry smak. Na końcu dodac grzyby i wywaru tyle by nie rozrzedzić za bardzo barszczu.