Arkadij Babczenko - Dziesięć kawałków o wojnie. Rosjanin w Czeczenii.pdf

(1512 KB) Pobierz
Arkadij Babczenko
DZIESIĘĆ KAWAŁKÓW O WOJNIE
Rosjanin w Czeczenii
przełożyła Karolina Romanowska
spis treści
przedmowa
dziesięć kawałków o wojnie
brygada górska
rzeka Argun
Czeczaki
Czeczaki-2
Jakowlew
Krowa
do Mozdoku
dziewiąty mikrorajon
Szarik
mieszkanie
lotnisko
Mozdok-7
1
Lato’96
Argun
Ałchan-jurt
sen żołnierza
Coda
skróty nazw broni
przedmowa
Błędem byłoby uważać, że wojna w Czeczenii zaczęła się w momencie
wkroczenia wojsk federalnych. I że spowodowała ją jakaś jedna przyczyna.
Czeczenia to wiele czynników i zbiegów okoliczności, kołowrót zdarzeń,
w którym historykom będzie bardzo trudno się połapać.
Wszystko zaczęło się na początku lat dziewięćdziesiątych, kiedy do
władzy doszedł Dżochar Dudajew, były pilot wojskowy Armii Czerwonej,
uczestnik wojny w Afganistanie. Dążył do niepodległości Czeczenii, ogłosił
jej suwerenność i wyjście z Federacji Rosyjskiej.
Od tej chwili w Czeczenii zapanował chaos. Dudajew wyrzucił rosyjskie
jednostki wojskowe z terytorium republiki. Opuszczając Czeczenię,
pozostawiły ogromne ilości broni; samych samolotów na lotnisku
w Groznym porzucono ponad dwieście. Po niewielkiej modernizacji
przystosowano je do walki w powietrzu i prowadzenia bombardowań.
Pozostawiono również ciężką broń pancerną – czołgi, transportery
opancerzone, artylerię i nawet kilka zestawów wyrzutni rakietowych
pocisków artyleryjskich Grad. Porzuconej broni palnej nie da się zliczyć,
były to całe magazyny, dziesiątki tysięcy sztuk.
W republice kwitło bezprawie. Dudajew ogłosił powszechną amnestię dla
wszystkich przestępców bez wyjątku, wskutek czego do Czeczenii masowo
zaczęli ściągać ludzie ukrywający się przed prawem, zapanował bezlitosny
bandytyzm. Morderstwa i rozboje stały się codziennością. Do Rosji
nieustannie płynęła rzeka rosyjskojęzycznych uchodźców. Nie można
powiedzieć, że ludobójstwo ludności nieczeczeńskiej było polityką państwa –
to nieprawda. Trzeba zrozumieć, że społeczeństwo czeczeńskie, którego
podstawę nadal stanowią stosunki rodowo-plemienne, składa się z tejpów –
rodów. Na przykład obecny prezydent Czeczenii Ramzan Kadyrow należy do
tejpu Benoj.
Ludność rosyjskojęzyczna nie znała więzi plemiennych ani zasady
krwawej zemsty rodowej, była więc najbardziej bezbronną kategorią
mieszkańców.
Zalewające republikę bandytyzm i bezrobocie mocno nadszarpnęły
autorytet Dudajewa i podzieliły społeczeństwo. Trwała już w najlepsze wojna
domowa – tejpowa. Promoskiewska opozycja dowodzona przez Umara
Awturchanowa stworzyła swoją bazę na północy, w rejonie nadterecznym.
Awturchanow niejednokrotnie atakował stamtąd Grozny, używając lotnictwa
i ciężkiego sprzętu.
Za bezpośredni początek wojny można uznać ostatni marsz tej opozycji na
Grozny w listopadzie 1994 roku. Szturm z około dwudziestoma czołgami
otrzymanymi od Moskwy wraz z załogami, które rekrutowały się spośród
rosyjskich oficerów, zakończył się całkowitą klęską, wszystkie czołgi
zniszczono, większość załóg poległa. Tych, co przeżyli, wzięto do niewoli.
Moskwa wyrzekła się swoich żołnierzy.
Swoją drogą wszystkie te wydarzenia nie bardzo obchodziły ówczesnego
prezydenta Rosji Borysa Jelcyna. Ludzie byli mu zupełnie obojętni.
Niewiarygodnie żądny władzy, dla której zdecydował się strzelać do
parlamentu w 1993 roku, nie mógł znieść jednego – że nie podporządkował
mu się jakiś generał. Wydaje mi się, że to była prawdziwa przyczyna
podjęcia decyzji o wysłaniu wojsk do Czeczenii.
Operacja wojskowa w celu obalenia „reżimu Dudajewa” rozpoczęła się 11
grudnia 1994 roku. Była to raczej operacja polityczna niż wojskowa,
kompletnie nieprzygotowana i nieprzemyślana. Świadczy o tym jedno zdanie
ministra obrony Federacji Rosyjskiej Pawła Graczowa, który zapowiedział,
że „zajmie Grozny dwoma pułkami w ciągu dwóch godzin”. Dowódcy już na
początku zdradzili swoją armię. Żołnierze nie potrafili nawet strzelać, byli
zaszczuci i zdemoralizowani, nie rozumieli celów ani zadań tej wojny
domowej, której nie nazywano nawet wojną – byli zwykłym mięsem

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin