Jak_zwierzeta_przezywaja_zalobe_e_0yqp.pdf

(857 KB) Pobierz
Jak zwierzęta
przeżywają żałobę
BARBARA J. KING
Tytuł oryginału:
How Animals Grieve
Copyright
©
2013 by Barbara J. King
Copyright
©
for the Polish edition by PURANA 2018
Projekt okładki: Wiktor Mączyński
Kompleksowe opracowanie książki:
Agencja Wydawnicza Synergy Elżbieta Meissner
www.agencja-wydawnicza-synergy.pl
Zespół w składzie:
Przekład: Krzysztof Kozłowski
Redaktor prowadzący: Elżbieta Meissner
Redakcja: Iwona Mróz
Korekta: Monika Mucha, Małgorzata Kryska-Mosur
Indeks: Anna Sadczuk
Skład i łamanie: Barbara Kryska
ISBN: 978-83-60170-46-5
Wydawca:
Wydawnictwo PURANA
ul. Agrestowa 11, 55-330 Lutynia
tel.: 71 35 92 701, 603 402 482
e-mail: biuro@purana.com.pl,
www.purana.com.pl
Facebook: FB Wydawnictwo Purana
Zapraszamy
do naszej księgarni
internetowej:
www.purana.com.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana bądź
przekazywana w jakiejkolwiek formie, żadnymi środkami elektronicznymi lub mecha-
nicznymi, łącznie z fotokopiowaniem, nagrywaniem, lub przez dowolny system
przechowywania informacji, bez pisemnej zgody wydawcy.
Kup książkę
SP IS T R E Ś C I
PR O LOG :
O M IŁOŚ CI I ŚM IER CI
˙ 9
1 Ż AŁ OB A PO KO T CE CARS ON
˙ 21
2 . N A J LE P S ZY P RZ YJA CI EL PSA
˙ 33
3 . Ż A ŁO BA N A F A RM IE
˙ 45
4 . DL A C Z E GO K R Ó LICZ KI
W PA DA J Ą W D EP R ES JĘ ?
˙ 56
5 . KOŚ Ć S ŁO N IOWA
˙ 69
6 . C Z Y MA Ł PY P RZ E Ż YWAJĄ ŻAŁOBĘ ?
˙ 82
7. S Z YMPA N S Y:
O K R U C IE ŃS TW O I Ł AG OD NOŚĆ
˙ 97
8 . PTA S IA MIŁ O ŚĆ
˙ 110
9 . M OR Z A E M O CJI:
D E L FIN Y, W IE LORY BY I ŻÓŁW IE ˙ 121
1 0. B E Z G RA N I C:
P ON AD GATUN KOWA Ż AŁ OBA ˙ 132
Kup książkę
11 . S A MOBÓ JS T W O Z WI ER ZĄT?
˙ 142
12 . MAŁP IA Ż A Ł O B A
˙ 154
13 . O Ś MIE R CI BI Z O N A W YELLOWS TO NE
I NE KR OLO GA CH Z W IE RZ ĄT
˙ 164
14 . O PI SY WA N I E Ż AŁ O B Y
˙ 178
15 . PR E HIS TOR IA Ż AŁ O B Y
˙ 188
PO S Ł OW IE
˙ 200
P O D ZIĘ KOWANI A
˙ 208
CO C ZY TAĆ I O G L ĄDAĆ DAL EJ
˙ 211
I N D E KS
˙ 222
Kup książkę
P ROL O G:
O M IŁO Ś C I I ŚM IERCI
Jeden osobnik leży nieruchomo, w  oddaleniu od reszty grupy.
Wszystkie pozostałe krzątają się, zajmują swoimi sprawami i utrzy-
mują funkcjonowanie swojej społeczności na najwyższych obrotach.
A jeden leży martwy – i ignorowany.
Mniej więcej po dwóch dniach z ciała zaczyna wydobywać się
zapach, silny chemiczny odór. Wkrótce zbliża się inny osobnik i wle-
cze ciało na pobliski cmentarz, na którym dołącza ono do wielu innych
– skuteczny sposób pozbywania się odpadów. Nikt nie rozpacza.
Czy to scena z dreszczowca o zombie ożywających w produkcjach
Hollywood, a ostatnio też rynku wydawniczego? Co za kultura może
traktować swoich zmarłych w tak oziębły, mechaniczny sposób? Ludzie
zawsze angażują się w skomplikowane rytuały: przygotowują ciało,
pocieszają pogrążonych w smutku bliskich, odprowadzając zmarłego
ku życiu po życiu (albo przynajmniej do zimnej, twardej ziemi).
Nie, ta scena pogrzebowa nie pochodzi z  żadnego z  ludzkich
społeczeństw, tylko ze społeczności mrówek. Biolog E.O. Wilson
zaobserwował ten schemat zachowania w  latach 50. XX wieku:
mrówka umiera i  kilka dni leży na  uboczu, ignorowana przez
wszystkich, aż wreszcie przychodzi inna mrówka i ciągnie jej ciało
na mrówczy odpowiednik cmentarza.
– Rozpoczynające się po około dwóch dniach od śmierci wydzie-
lanie kwasu oleinowego pobudza inne mrówki do transportu truchła
– powiedział Wilson w audycji radiowej w 2009 roku [1]
*
.
*
Bibliografia znajduje się na s. 211
9
Kup książkę
Zgłoś jeśli naruszono regulamin