Substancje czynne zawarte w roslinach.pdf

(179 KB) Pobierz
Rośliny lecznicze zawierają w swoim składzie
wiele rodzajów substancji czynnych, którym
zawdzięczają swoje działanie. A oto
najważniejsze z nich:
Alkaloidy
Stanowią bardzo liczną grupę substancji
organicznych zawierających w swojej
cząsteczce jeden lub więcej atomów azotu, co
nadaje im charakter mniej lub bardziej
zasadowy. W roślinie znajduje się najczęściej
kompleks tych substancji, a tak w ogóle
poznano dotychczas kilkaset alkaloidów!
Zaliczamy je do najskuteczniejszych
i najważniejszych roślinnych substancji
czynnych. Cząsteczki alkaloidów, oprócz
wspomnianego już azotu, zawierają zawsze
węgiel, wodór i bardzo często tlen, są z reguły
substancjami stałymi, krystalicznymi (chociaż
np. nikotyna jest płynem), o smaku często
gorzkim.
Przebadane dotychczas alkaloidy
możemy podzielić między innymi na:
pochodne tropanu (np. atropina,
hioscyjamina, skopolamina, kokaina),
pochodne pirydyny (np. nikotyna,
lobelina),
pochodne chinoliny (np. chinina,
cynchonina, chinidyna),
pochodne izochinoliny (np. papaweryna,
kuraryna, tubokuraryna),
pochodne indolu (np. strychnina,
rezerpina, ergotamina),
pochodne puryny (np. kofeina,
teobromina, teofilina),
pochodne fenantrenu (np. morfina,
kodeina).
Alkaloidy mogą wywierać na nasz
organizm bardzo różne działanie,czasami
silne, a nawt gwłtowne i trujące (np. kurara
czy strychnina). Wykazują przede wszystkim
silny wpływ na tkankę nerwową - jedne
działają pobudzająco, inne hamująco,
a jeszcze inne nawet porażająco.
Oto przykłady alkaloidów (ich działania)
zawartych w znanych nam roślinach:
pieprz - piperyna (pobudza zakończenia
nerwowe w przewodzie pokarmowym,
wzmacniając przede wszystkim
wydzielanie soku żołądkowego),
Papryka - kapsaicyna (przyspiesza
syntezę enzymów trawiennych, wzmaga
krążenie krwi - przy okładach powoduje
m.in. przekrwienie skóry),
mak - kodeina (stosowana jako środek
przeciwko kaszlowi),
kawa - kofeina (przyspiesza pracę serca,
znosi uczucie znużenia i senności).
herbata - teina (znosi uczucie zmęczenia,
reguluje ruchy robaczkowe jelit, łagodzi
bóle),
glistnik jaskółcze ziele - papaweryna
(działa przeciwbólowo i rozkurczowo),
ruta - fagaryna (znosi skurcze mięśni
gładkich).
Alkaloidy - nazwa ta kojarzy się z truciznami
lub jakimiś innymi niebezpiecznymi
substancjami. Jest to wynikiem tego, że do tej
grupy substancji należy wiele związków
o silnym działaniu, często tak silnym, że mogą
zabić. Są to również bardzo pożyteczne dla
nas substancje, które są stosowane nie tylko
jako leki, ale występują dość często w naszej
codziennej diecie. Alkaloidami są np.:
nikotyna
(w liściach tytoniu - Nicotina
tabacum)
strychnina
(w nasionach kulczyby -
Semen Strychni),
kokaina
(w liściach kokainowca - Folium
Coca),
kurara
(w owocach tykwy i łodygach
bambusa),
morfina
(w makowcu - Opium),
atropina
(alkaloid wilczej jagody - Atropa
belladonna).
Antrazwiązki
Nazywane czasami antraglikozydami są
pochodnymi antracenu, zawierają jedną
lub kilka grup hydroksylowych i tworzą często
połączenia z cukrami prostymi. Antrazwiązki
to liczna grupa posiadająca zdolności do
łączenia się po dwa związki i tworzenia
tzw. dimerów.
Antrazwiązki występują m.in w:
stężałym soku z aloesu (Alona)
korze kruszyny (Cortex Frangulae)
korzeniu rzewienia (Rhizoma Rhei)
liściach senesu (Folium Sennae)
strączkach senesu (Folliculi Sennae)
owocach szakłaku ciernistego (Fructus
Rhamni catharticae)
korze szakłaku amerykańskiego (Cortex
Rhamni purshianae)
Wyciągi z tych roślin, dzięki zawartym w nich
antrazwiązkom, drażniąc jelito grube działają
przeczyszczająco. Nie należy ich jednak zbyt
długo stosować, trzeba natomiast zaniechać
w ostrych chorobach zapalnych przewodu
pokarmowego, niewydolności nerek
i w okresie ciąży, gdyż mogą niekiedy
prowadzić do poronień.
Fenole
Są to związki o działaniu bakteriostatycznym
i dezynfekującym: Do związków tych należy:
arbutyna
i
metyloarbutyna
- Występuje
jako główny związek czynny w liściach
borówki mącznicy (Folium Uvae Ursi),
liściach borówki brusznicy (Folium Vitis
idaeae), liściach badanu (Bergenia
crassifolia),liściach grusz (Pyrus
communis), liściach kaliny (Viburnum
opulus), zielu majeranku (Majorana
hortensis), zielu lebiodki (Origanum
vulgare). Wykazuje działanie
dezynfekujące na drogi moczowe.
salicyna
- Występuje w korze wierzby
(Cortex Salicis), korze kaliny (Cortex
Viburni opuli). Wykazuje działanie
przeciwgorączkowe.
populina
- Występuje w korze, liściach
i pączkach topoli (Cx., Fol., Gemma
Populis). Wykazuje działanie
przeciwgorączkowe.
spirepozyd
- Występuje w kwiatac
wiązówki (Flos Ulmariae) i zielu fiołka
trójbarwnego (Herba Violae tricoloris) .
Wykazuje działanie przeciwgorączkowe
echinokozyd
- Występuje w gatunku
Echinacea angustifolia - jeżówka.
Pobudza fogocytozę, stosuje się go
w preparatach pobudzających odporność.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin