ANANAS SYBERYJSKI.pdf

(289 KB) Pobierz
ANANAS SYBERYJSKI
źródło: G.I.Worobjew (red.), "Lesnaja encikłopedia", Moskwa 1985.
Rokitnik pospolity (Hippophaë rhamnoides L.), w
Rosji często nazywany "syberyjskim ananasem" to
popularny krzew ozdobny i cenna roślina lecznicza z
rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae).
Jest to krzew najczęściej nie wyrastający powyżej
3,5 m z ciernistymi krótkopędami i ciernisto
zakończonymi pędami (w uprawie spotyka się krzewy
niemal bez cierni, tzn. pędy nie kończą się cierniem jak
u osobników dziko rosnących, tylko wiązką liści, a
cierniste krótkopędy są zmarniałe). Czasem dorasta do
znacznie większych rozmiarów jako drzewo wysokości
10 m (na wyspach Alandzkich), rekord Polski to 12 m, a
w chińskiej prowincji Syczuan, gdzie klimat jest
subtropikalny rosną drzewa o średnicy ok. 1,5 m i
wysokości do 18 m.
Z płytko rozmieszczonych długich korzeni,
wydaje odrosty korzeniowe, wskutek czego wokół
macierzystej rośliny może powstać wianuszek krzewów.
Średnica przestrzeni zajętej przez system korzeniowy
dorosłego rokitnika sięga 12 metrów. Na korzeniach
rokitnika występują guzowate narośla wywoływane
przez mikroorganizmy (Actinomycetes, czyli
promieniowce) współżyjące z rośliną i wiążące wolny
azot z powietrza, podobnie jak bakterie u roślin
motylkowych. Nawiasem mówiąc to samo zjawisko
spotykamy u olszy (Alnus).
Młode pędy rokitnika są gęsto pokryte
srebrzystymi, a później rdzawobrunatnymi włoskami.
Ścięte pędy rokitnika można rozpoznać nawet w stanie
bezlistnym po charakterystycznym, ciemnożółtym
kolorze dużego rdzenia pędu i zielonkawym drewnie.
Pąki ma zróżnicowane: liściowe małe, koliste, osadzone
głęboko; pąki kwiatów żeńskich kuliste, podobne do
liściowych, lecz nieco większe, pąki kwiatów męskich
większe od żeńskich, zebrane w gęste jakby gronka,
sterczące do góry w pachwinach liści. Na
zamieszczonym w tekście rysunku widać wyraźnie
różnicę pomiędzy pędami pokrytymi pąkami u
osobników różnych płci. Rozpoznanie płci u rokitnika
opiera się właśnie na porównaniu pąków kwiatowych, w
okresie, gdy są dobrze wykształcone.
Rysunek z książki T.T.Trofimow,
"Oblepicha", Moskwa 1988, zmieniony.
Liście są prawie siedzące, równowąsko -
lancetowate (długości do 8 cm szerokości do 0,8 cm),
na brzegu podwinięte, tępe, całobrzegie, nieco podobne
do liści wierzby. Ich wierzchnia strona jest gładka i
lśniąca szarozielona, zaś spodnia biaława z powodu
licznych srebrzystobiałych włosków, które najlepiej
widać pod mikroskopem.
Rokitnik kwitnie wczesną wiosną, przed lub
równocześnie z rozwojem liści. Kwiaty są niepozorne,
żółtawe, jednopłciowe, bowiem rokitnik jest rośliną
dwupienną. Znaczy to, że na jednych krzewach
występują kwiaty żeńskie i tam też wiążą się owoce, na
drugich zaś rosną kwiaty męskie, których zadaniem jest
produkcja pyłku do zapłodnienia kwiatów żeńskich.
Niestety kwiaty rokitnika nie mają wartości
dekoracyjnych, bo są małe i najlepiej je oglądać pod
lupą. Nie jest łatwo znaleźć rysunek lub fotografię
przedstawiającą kwiaty rokitnika.
źródło: "Das Buch vom Wurzen",
Leipzig, Verlag fur die Frau, 1989,
skorygowano błędne oznaczenie płci.
A jak się już znajdzie, to okazuje się, że w
książce: "Das Buch vom Würzen", Leipzig, Verlag für
die Frau, 1989r, str. 78, wbrew przysłowiowej
niemieckiej solidności zamieniono oznaczenia (kwiat
męski jest oznaczony jako żeński, a żeński jako męski).
Jeśli się już czepiam tego rysunku, to kwiaty żeńskie są
przedstawione nieprawidłowo, ponieważ w naturze
widać jedynie wychylające się spomiędzy młodych liści
słupki, w kształcie wąskich języczków. Kwiatów
rokitnika nie odwiedzają pszczoły ani inne owady,
ponieważ jest wiatropylny i dlatego czasem spotykane
stwierdzenia, że jest to roślina miododajna, trzeba
włożyć między bajki.
Owoc to kulisty lub owalny, najczęściej
pomarańczowy pestkowiec podobny do jagody,
soczysty i aromatyczny, osadzony na bardzo krótkiej
szypułce, dojrzewa od sierpnia do października i może
pozostawać na roślinie do wiosny, a nawet dłużej (o ile
wcześniej nie zjedzą go ptaki lub myszy, dla których
jest przysmakiem). Każdy owoc zawiera jedną gładką,
spłaszczoną pestkę. Smak owoców jest
charakterystyczny, kwaśno-gorzkawy ze słabo
wyczuwalnym posmakiem oleju, niektórzy doszukują
się smaku ananasa.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin