Adam Kuper - Kultura. Model antropologiczny.pdf

(9606 KB) Pobierz
Adam Kuper
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Adam Kuper
Kultura
Model antropologiczny
Przekład Izabela Kołbon
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tytuł oryginału:
C u ltu re. The A n th ro p o lo g is ts ' A c c o u n t
1999
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Kraków 2005
Spis treści
Przedm ow a...............................................................................
Wprowadzenie: wojny kulturowe............................................
CZĘŚĆ 1: GENEALOGIE...............................................................
1. Kultura i cywilizacja: intelektualiści francuscy, niemieccy
i angielscy 1930-1958 .............................................................
2. Ujęcie nauki społecznej: Talcott Parsons i antropolodzy
amerykańscy...............................
CZĘŚĆ 2: EKSPERYMENTY..........................................................
3.
4.
5.
6.
7.
Clifford Geertz: kultura jako religia i jako wielka o p e r a ..........
David Schneider: biologia jako kultura....................................
Marshall Sahlins: historia jako kultura....................................
Odważny nowy ś w ia t...............................................................
Kultura, różnica, tożsamość.....................................................
P rzypisy....................................................................................
Podziękowania.........................................................................
Indeks os ó b ...............................................................................
Indeks rzeczow y.......................................................................
VII
3
19
21
41
63
65
105
137
173
195
215
253
255
259
Przedmowa
Przedmiotem niniejszej książki jest szczególna, nowoczesna tradycja w ob­
rębie trwającego od dawna, bezustannie zmieniającego się, międzynaro­
dowego dyskursu na temat kultury. Już w 1917 roku Robert Lowie głosił,
że kultura „zaiste jest jedynym i wyłącznym przedmiotem zainteresowa­
nia etnologii, tak jak świadomość jest przedmiotem zainteresowania psy­
chologii, życie biologii, a elektryka gałęzią fizyki” . Niesamowite słowa.
Na przykład całe rzesze niemieckich naukowców określały swoją dzie­
dzinę jako naukę o kulturze, ale nie jako etnologię. Następcy Matthew
Arnolda kwestionowaliby, czy poza granicami wielkich cywilizacji m oż­
na znaleźć jakąkolwiek kulturę zasługującą na to miano. N iektórzy an­
tropolodzy protestowali, twierdząc, że prawdziwym przedmiotem ba­
dań ich dyscypliny była ludzka ewolucja. Jednak Lowie m ówił w imie­
niu nowo powstałej amerykańskiej szkoły antropologii kulturowej, któ­
ra szykowała się do rzucenia wyzwania ustalonym poglądom. Jego twier­
dzenia zostałyby znacznie poważniej potraktowane przez pokolenie
następne. Po drugiej wojnie światowej nauki społeczne cieszyły się w Ame­
ryce niemającym precedensu powodzeniem i wpływami. Rozmaite dzie­
dziny stawały się coraz bardziej wyspecjalizowane, a antropologii kulturo­
wej przyznano wówczas specjalną licencję na zajmowanie się dziedziną
kultury.
Przynajmniej początkowo rezultaty były bardzo satysfakcjonujące,
zwłaszcza dla antropologów. Stuart Chase zauważył w 1948 roku, że
„pojęcie kultury antropologów i socjologów zaczyna być uważane za
kamień w ęgielny nauk społecznych” . W 1952 roku czołowi wówczas
antropolodzy amerykańscy Alfred Kroeber i Clyde Kluckhohn twierdzi­
li z przekonaniem, iż „idea kultury w technicznym, antropologicznym
znaczeniu jest jednym z kluczowych pojęć współczesnej myśli amery­
kańskiej” . Byli też przekonani, że w „technicznym, antropologicznym
sensie” kultura była, z naukowego punktu widzenia, koncepcją niezw y­
kle, niemal bezgranicznie, obiecującą. „W znaczeniu eksplanacyjnym
i powszechności zastosowania porównywalna jest do takich kategorii,
jak grawitacja w fizyce, choroba w medycynie, ewolucja w biologii” .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin