Problem człowieka Buber M.pdf

(3686 KB) Pobierz
Martin
BUBER
Proklew
domm
3UBER
ProllhtK
Przełożył
i
wstępem
opatrzył
Jan
Doktór
Warszawa
1993
Martin
Spis
treści
Wprowadzenie................................................................................................
VII
Problem
człowieka
Część
I.
Droga
problemu
Pytania
Kanta..................................................................................................
3
Od
Arystotelesa
do
Kanta................................................................................11
Hegel
i
Marks....................................................................................................
23
Feuerbach
i
Nietzsche........................................................................................
32
Część
II.
Próby
naszych
czasów
Kryzys
i
jego
wyraz...........................................................................................
43
Nauka
Heideggera..............................................................................................
50
Nauka
Schelera.................................................................................................
69
Perspektywy.........................................................................................................
87
Indeks
osób..........................................................................................................
94
Wprowadzenie
W
dziejach
współczesnej
myśli
europejskiej
należy
bez
wątpienia
do
postaci
największych
i
najbardziej
kontrowersyjnych.
Szczególnie
szo­
kujący
był
i
jest
kontrast
między
uznaniem,
a
niekiedy
wręcz
fascynacją,
jaką
wzbudzał
wśród
chrześcijan,
zwłaszcza
protestanckich
i
katolickich
teologów,
a
niemal
całkowitą
obojętnością
wobec
jego
dzieła
w
świecie
żydowskim.
Ten
wielki
apostoł
Izraela
zdawał
się
mówić
—
jak
to
zauważył
kiedyś
jego
przyjaciel
Gershom
Scholem
—
„językiem,
który
najmniej
rozumieli
sami
Żydzi”.
Wprawdzie
po
śmierci
jego
prace
zaczęły
zdobywać
sobie
uznanie
również
w
Izraelu,
ale
nie
dotyczy
to
kręgów
religijnych,
dla
których
pozostaje
on
„religijnym
anarchistą”
i
które
konsekwentnie
odrzucają
jego
wizję
judaizmu.
Dzieło
Bubera
można
podzielić
na
pięć
kręgów
tematycznych:
pisma
poświęcone
judaizmowi
i
religioznawstwu
porównawczemu,
tzn.
pisma
chasydzkie;
tłumaczenie
Biblii
na
język
niemiecki
(sam
Buber
uznał
to
zadanie
za
najważniejsze
dzieło
jego
życia;
Biblię
tłumaczył,
początkowo
z
Franzem
Rosenzweigiem,
a
po
jego
śmierci
samodzielnie,
blisko
60
lat);
dialogika
oraz
próby
jej
zastosowania
w
antropologii,
psychologii,
socjologii
i
pedagogice;
wreszcie
polityczna
publicystyka,
dotycząca
przede
wszystkim
problemów
państwa
Izrael.
Największą
popularność
zdobyły
sobie
jego
pisma
dialogiczne
i
chasydzkie,
które
przetłumaczono
na
wiele
języków,
a
najważniejsze
z
nich,
stale
wznawiane,
uznano
już
za
klasyczne
prace
filozoficzne
(dotyczy
to
przede
wszystkim
Ja
i
Ty)
i
religioznawcze.
*
W
swoim
długim
życiu
Buber
kilkakrotnie
zmieniał
nie
tylko
kraj
zamieszkania,
ale
i
język,
którym
posługiwał
się
na
co
dzień
i
w
którym
tworzył.
Urodził
się
w
1878
r.
w
Wiedniu,
ale
wychowywał
się
w
Galicji,
w
domu
dziadka,
bogatego
kupca
i
znanego
wydawcy
midraszy,
Salomona
Bubera.
W
domu
z
dziadkami
rozmawiał
po
niemiecku
VIII
Wpro
wadzenie
i
niemiecki
uważał
też
później
za
swój
język
ojczysty
—
Muttersprache.
Z
q
służbą
natomiast
rozmawiał
po
polsku.
Uczęszczał
też
we
Lwowie
do
polskiego
gimnazjum
im.
Franciszka
Józefa,
po
polsku
pisze
i
wydaje
swoje
pierwsze
utwory.
Próbuje
przełożyć
na
język
polski
Tako
rzecze
Zaratustra
Nietzschego1.
Po
maturze
wyjeżdża
na
studia
do
Wiednia,
a
później
do
Lipska,
Zurychu
i
Berlina.
W
Niemczech
osiada
na
stałe
i
tam
też
wydaje
swoje
najważniejsze
prace.
Jego
przekład
Biblii,
który
miał
przybliżyć
niemiec­
kiemu
czytelnikowi
ducha
pierwotnego
judaizmu,
budzi
zachwyt
znaw­
ców
i
przynosi
Buberowi
miano
mistrza
języka
niemieckiego.
Wygnany
z
Niemiec
w
roku
1938
osiada
w
Jerozolimie,
gdzie
szybko
doskonali
swój
hebrajski,
którego
nauczył
się
jeszcze
w
domu
dziadka,
ale
władał
nim
tylko
biernie.
Po
hebrajsku
pisze
kolejne
książki,
między
innymi
Problem
człowieka
oraz
swą
jedyną
powieść,
Gog
i
Magog,
opisującą
poruszenie
mesjańskie
wśród
polskich
chasydów
w
okresie
napoleońs­
kim.
Szybko
też
zostaje
uznany
za
mistrza
również
języka
hebrajskiego.
Mimo
tak
powikłanego
życiorysu
—
Buber
uważał
się
zawsze
za
polskiego
Żyda.
Szczególnie
często
podkreślał
to
w
Niemczech,
gdzie
spędził
nie
tylko
najbardziej
twórczy
okres
swego
życia,
ale
też
poznał
niemal
wszystkich
swoich
przyjaciół.
Słowo
„Żyd
polski”
nie
oznaczało
jednak
wcale
—
jakbyśmy
chcieli
to
zapewne
usłyszeć
—
identyfikacji
z
polską
kulturą,
którą
poznał
chociażby
w
gimnazjum.
Bubera
odstręczała
od
niej
przesadna,
jego
zdaniem,
egzaltacja
narodowa
profesorów
gimnazjalnych
i
kolegów,
jej
„prowincjonalizm
”,
a
także
swoisty
szowinizm,
polegający
na
braku
zainteresowania
dla
kultury
współmieszkańców
tego
kraju
—
Żydów,
którą
odsłaniał
przed
nim
dziadek.
Dużo
bardziej
uniwersalna
wydawała
mu
się
kultura
niemiec­
ka,
której
siłę
przyciągania
wzmacniało
jeszcze
to,
że
dzięki
dokona­
niom
asymilujących
się
w
niemczyźnie
historyków
i
badaczy
judaizmu
zdawała
się
nie
istnieć
konieczność
wyboru
między
nią
a
wyniesioną
z
domu
tradycją
żydowską.
Osobiste
zetknięcie
się
z
żydostwem
niemieckim
przyniosło
jednak
Buberowi
wielkie
rozczarowanie.
Doceniał
jego
osiągnięcia,
ale
widział
w
nich
raczej
osiągnięcia
kultury
niemieckiej
niż
niemieckiego
żydostwa.
Uważał,
że
utraciło
ono
żywy
kontakt
z
tradycją
i
przez
to
stało
się
1
Inne
publikacje
Martina
Bubera
w
języku
polskim,
które
udało
mi
się
odnaleźć:
w
cyklu
,,Z
literatury
wiedeńskiej”
publikowanym
w
warszawskim
„Przeglądzie
Tygod­
niowym
Życia
Społecznego,
Literatury
i
Sztuk
Pięknych”
w
latach
1897
i
1898
sylwetki
Hermanna
Bahra,
Hugo
von
Hofmannsthala,
Petera
Altenberga
i
Arthura
Schnitzlera,
a
ponadto
artykuły
Co
czynić
należy?
Kilka
uwag
do
odpowiedzi
młodzieży,
„Moriah”
II/2,
luty
1904
r.;
Dyplomatyzm
a
syonizm.
Słowo
o
sytuacji,
„Moriah"
II/9,
wrzesień
1904
r.;
Ruch
a
odrodzenie
(a
syonizm),
..Rocznik
Żydowski”,
1905;
Syon
i
młodzież
(przemówie­
nie),
„Moria”,
Miesięcznik
Młodzieży
Żydowskiej,
Wiedeń,
czerwiec
1918
r.;
Chasydyzm
a
chrześcijaństwo,
„Nowy
Głos
Żydowski”,
Dziennik
Poranny,
Warszawa,
27
lutego
1939
r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin