Michał Korybut Wiśniowiecki Przyboś A.pdf

(16005 KB) Pobierz
Adam
Przyboś
©
MICHAŁ
KORYBUT
WIŚNIOWIECKI
1640-1673
I
•
t|
i.,
l
Wydawnictwo
Literackie,
Kraków
1984
Projekt
obwoluty
i
okładki
Barbara
Konarzewska
Redaktor:
Jadwiga
Greli
Redaktor
techniczny:
Krystyna
Brablecowa
Printcd
in
Poland
Wydawnictwo
Literackie,
Kraków—Wrocław
1984
Wyd.
I.
Nakład
10
000+283
cgz.
Ark.
wyd.
16,7.
Ark
druk.
21,75+1
ark.
ilustracji.
Papier
druk.
mat.
kl.
V,
82^104
cm,
70g.
Oddano
do
składania
8
XII
1982.
Podpisano
do
druku
29
XI
1983.
Druk
ukończono
w
styczniu
1984.
Zam.
nr
727/82.
T-I2-I3I.
Cena
zł
180.—
Drukarnia
Narodowa
Z-l,
Kraków,
ul.
Manifestu
Lipcowego
19
ISBN
83-08-01034-2
SPIS
TREŚCI
WSTĘP
5
Rozdział
I
RÓD
WIŚNIOWIECKICH
9
Rozdział
II
MŁODOŚĆ
KSIĘCIA
MICHAŁA
28
Rozdział
III
KANDYDACI
DO
POLSKIEGO
TRONU
33
Rozdział
IV
ELEKCJA
51
Rozdział
V
PRZYJACIELE
I
WROGOWIE
71
Rozdział
VI
KORONACJA
79
Rozdział
VII
MAŁŻEŃSTWO
89
Rozdział
VIII
W
WALCE
Z
OPOZYCJA
101
Rozdział
IX
POLITYKA
WOBEC
PRUS
KSIĄŻĘCYCH
I
BRANDEN­
BURGII
122
.
Rozdział
X
O
SOJUSZ
POLSKO-ROSYJSKI
138
Rozdział
XI
PROBLEM
KOZACKI
149
Rozdział
XII
POD
GROŹBĄ
DETRONIZACJI
167
Rozdział
XIIIKAMIENIEC
PODOLSKII
POKÓJ
BUCZACKI
198
Rozdział
XIV
POD
GOŁĘBIEM
I
LUBLINEM
213
Rozdział
XV
REAKCJA
MALKONTENTÓW
236
Rozdział
XVI
ZGODA
243
Rozdział
XVII
CHOCIMSKIE
ZWYCIĘSTWO
262
Rozdział
XVIII
ŚMIERĆ
KRÓLA
MICHAŁA
282
ZAKOŃCZENIE
290
TABLICA
GENEALOGICZNA
WIŚNIOWIECKICH
295
WSKAZÓWKI
BIBLIOGRAFICZNE
296
PRZYPISY
299
INDEKS
OSÓB
322
INDEKS
NAZW
GEOGRAFICZNYCH
336
SPIS
ILUSTRACJI
343
ILUSTRACJE
347
WSTĘP
Dzieje
Polski
za
panowania
Michała
Korybuta
Wiśnio-
wieckiego
(1669-1673)
nie
należą
do
najlepiej
opracowa­
nych
w
naszej
historiografii.
Okres
ten
bowiem,
pełen
tragicznych
wydarzeń,
nie
budził
entuzjazmu
badaczy.
Traktowano
go
po
macoszemu
jako
czas
upadku
poli­
tycznego
i
gospodarczego.
Może
właśnie
dlatego
trzeba
by
zbadać
przyczyny,
wskazać
winowajców,
potępić
luli
roz­
grzeszyć,
a
może
znaleźć
również
jasne
światła
w
tych
mrokach?
Z
pewnością
król
Michał
nie
był
osobowością
na
miarę
Wazów
czy
nawet
współczesnych
sobie,
jak
hetman
Jan
Sobieski,
podkanclerzy
koronny
Andrzej
Olszowski,
a
nawet
prymas
Mikołaj
Prażmowski.
W
małym
też
za­
pewne
stopniu
wpłynął
na
dzieje
ówczesnego
państwa
]>olskicgo.
Niemniej
warto
dowiedzieć
się,
jak
to
było
naprawdę,
w
czym
pomógł,
w
czym
pobłądził,
w
czym
zawinił.
Okres
jego
panowania,
choć
krótki,
bo
niespełna
pięcioletni,
by
1
jednak
bardzo
ważny
w
dziejach
Rzeczy­
pospolitej,
przede
wszystkim w
dziedzinie
politycznej,
wszak
tylko
o
sto
lat
wyprzedzał
pierwszy
rozbiór
Polski.
Czy
ma
to swą
wymowę?
Zbadajmy.
Historyków
interesowały
dotąd
tylko
niektóre
wy­
darzenia
z
tych
czasów1.
Najpierw
sama
„cudowna",
nie­
zwykła
i
nic
przewidziana
elekcja
mało
znanego
księcia,
a
zatem
klęska
rywalizujących
ze
sobą
stronnictw,
orien­
tacji
profrancuskiej
i
prohabsburskiej
oraz
obcych
wpły­
wów,
często
nie
liczących
się
z
interesem
Polski,
potem
próby
detronizacji
niepożądanego
króla
przez
zawiedzione
grupy
oligarchów,
ich
spiski
i
manifestacje
doprowadza­
jące
do
dwóch
zbrojnych
i
zwalczających
się
konfederacji:
spod
Lublina
i
Szczebrzeszyna
—
oto
obraz
wewnętrznych
dziejów
Rzeczypospolitej.
Szczególnie
trudne
problemy
stwarzała
w
tym
okre­
sie
polityka
zagraniczna.
Śmiertelne
niebezpieczeństwo
ze
strony
potężnego
państwa
tureckiego,
posługującego
się
Tatarami
i
wygrywającego
rozbicie
wśród
ambitnych
przy­
wódców
Kozaczyzny,
przy
niemal
zupełnej
obojętności,
pomimo
sojuszów,
ościennych
państw,
zmuszało
Rzecz­
pospolitą
do
najwyższych
ofiar
i
wysiłków.
Zacofanie
gos­
podarcze
Polski,
jej
słabość
militarna,
brak
jedności
w
rzą­
dzącym
krajem
narodzie
szlacheckim
—
doprowadziły
do
fatalnej
w
skutkach
klęski,
do
upadku
w
1672
r.
Kamieńca
Podolskiego,
haniebnego
traktatu
buczackiego
i
utraty
znacznej
części
ziem
południowo-wschodnich,
a
co gorsza,
do
utraty
autorytetu
w
Europie.
Pouczająca
zgoda
na
sejmie
pacyfikacyjnym
z
1673
r.,
poparta
militarnym
talentem
opatrznościowego
hetmana
Sobieskiego,
zaowo­
cowała
świetnym
zwycięstwem
pod
Chocimiem
w
1673
r.
i
choć
częściowo
przywróciła
blask
polskiej
koronie.
Książkę
tę
napisałem
w
zasadzie
na
podstawie
po­
ważniejszych
opracowań
i
opublikowanych
źródeł;
nie
roszczę
więc
sobie
pretensji
do
pełnego
wyczerpania
ma­
teriałów.
Celem
mej
pracy
jest
bowiem
przedstawienie
w
oparciu
o
dostępne
materiały
w
sposób
możliwie
po­
pularny
politycznych
dziejów
Polski
za
rządów
króla
Michała,
zawsze
pamiętając
o
jego
osobie.
Nie
jest
to
więc
tylko
monografia
biograficzna.
Pragnę
nie
tylko
przy-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin