Katarzyna Kłosińska - Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce.pdf

(33530 KB) Pobierz
Formy
1 hormy,
czyli poprawna
polszczyzna
w praktyce
Praca zbiorowa pod redakcją naukową
Katarzyny Kłosińskiej
YDAWNICETWO
Warszawa 2004
©Copyright by Wydawnictwo FELBERG SJA,
Warszawa 2001, 2004
Recenzenci naukowi:
prof. dr hab. Andrzej Markowski
prof. dr hab. Jan Miodek
Redaktor prowadzący:
Adam Wolański
Redaktor merytoryczny:
Anna Kozłowska
Barbara Gluza
Korekta:
Redaktor techniczny:
Joanna Cierkońska (wydanie I),
Teresa Kruszona (wydanieII)
Projekt graficzny okładki:
Andrzej-Ludwik Włoszczyński
DTP:
A.L.W. GRAFIK
szej
Wszystkie nazwy handlowe i towarów występujące w niniej
mi
publikacji są znakami towarowymi zastrzeżonymi lub nazwa
wydziału Dziennikarstwa
zawskiego
Uniwersytetu Wars
rsz
Nowy Świat 69, 00-046 Wa
6
tel. 620-03-81 w. 295, 23
BIBLIOTEKA
itycznych
| Nauk Pol
zastrzeżonymi odpowiednichfirm odnośnych właścicieli.
Wydawca dołożył wszelkich starań, aby zapewnić najwyższą
jakość tej książce. Jednakże wydawca nie jest w żadnym
przypadku odpowiedzialny za jakąkolwiek szkodę będącą
następstwem korzystania z treści zawartych w niniejszej
publikacji.
63157
zostały
Cytaty z wydawnictw zwartych i wydawnictw ciągłych
przytoczone w niniejszej książce wyłącznie wzakresie
uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną i nauczaniem.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej książki,
zarówno wcałości, jak i we fragmentach, nie może być
reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny.
LITU
1098035821
Biblioteka WDi
NP UW
mechaniczny, fotograficzny i inny oraz nie może być
przechowywana w żadnej bazie danych bez pisemnej zgody
wydawcy.
Wydanie ll poprawione i uzupełnione
Printed in Poland
ISBN 83-88667-06-8
e
Spis treści
Przedmowa do drugiego Wydamła ...LLuaaaaaaaaaaeaeaaaaaawaaiaza zizi
1. Podstawowe pojęcia kultury języka Elzbieta Grabska-Moyle......aaaaaaaaaaaaaaa ii ii.
2.Poprawność fonetyczna Katarzyna Kłosińska ...uaaeaaaaaaaaaaaaawa aaa i iA
3.Poprawność ortograficzna Katarzyna Kłosińska ....uaaaaeaaaaeaaaawaaaa zania aiz iaaiii
7
9
12
16
4. Poprawność interpunkcyjna Dorota Zdunkiewicz-Jedynak .....eaaaaaaaeaaa aaa zaa iii
$.Poprawność fleksyjna — nazwy własne Zespół ......aaeaaaaaaaaaaaaaaaaaaaia aan iii
6. Poprawność słowotwórcza — nazwy własne Elżbieta Grabska-Moyle .........424..2.2....
7. Poprawnośćfleksyjna — nazwy pospolite — rzeczownik Katarzyna Kłosińska ...............
8. Poprawność fleksyjna — nazwy pospolite — przymiotnik i zaimek Katarzyna Kłosińska .......
9. Poprawność fleksyjna — nazwy pospolite — czasownik Dorota Zdunkiewicz-Jedynak .........
10. Poprawność fleksyjna i składniowa — liczebnik Katarzyna Kłosińska .........4444444111..
11. Poprawność składniowa — związek zgody Magdalena Bondkowska, Iwona Burkacka ........
12. Poprawność składniowa — związek rządu Magdalena Bondkowska, Iwona Burkacka .........
18
20
30
33
38
40
44
49
52
13. Poprawność składniowa — skróty Magdalena Bondkowska, Iwona Burkacka .......... . z.
14. Poprawność składniowa — wyrazy funkcyjne Magdalena Bondkowska, Iwona Burkacka,
kwa Rudnicka uuuuuaaaaaraaeawaaawaawa aaa A
15. Poprawność składniowa — szyk wyrazóww zdaniu Magdalena Bondkowska,
Iwona Bukkacka ..uueaeaaaaeaeaaaaaa wawa aaa
16. Poprawność składniowa — imiesłowowe równoważniki zdań Magdalena Bondkowska,
lwona Burkacka „uuu aaaaeaaaaaaa wawa aaa aaa aaa aaa
17. Poprawność składniowa — budowa zdania złożonego Magdalena Bondkowska,
Iwona Burkacka, Ewa Rudnicka „..uuaaeaaaaaaaaa ea.
57
59
64
66
69
18. Wstęp do poprawności leksykalnej Katarzyna Kłosińska ......u.aaaaaaaa aaa aaa ii:
19. Poprawność słowotwórcza — nazwy pospolite Elżbieta Grabska-Moyle...............1....
20. Poprawność leksykalna — zapożyczenia Elżbieta Grabska-Moyle, Adam Wolański ...........
21. Poprawność leksykalna — łączliwość Katarzyna Kłosińska......uuaaaaaaaaaaaaa agi i cii.
22.Poprawność frazeologiczna Katarzyna Kłosińska ....aeaaaaaaaaaaaaaaaa aaa ii
23. Poprawność leksykalno-stylistyczna — metafory Katarzyna Kłosińska ..........24.1.11111.
24. Poprawność leksykalno-stylistyczna — konstrukcje redundantne Anna Ciesielska ............
73
75
79
86
90
96
99
25. Redundancja a łączliwość leksykalna Agata Hącia.......uaaaaaaaaaaaaaaa aaa iii iii 102
26. Poprawność leksykalno-stylistyczna — szablon językowy, wyrazy modne,
poprawność semantyczna Anna CleslelSka ...-uuaaaeaaaeaaaaaaaaaa aaa az aaa ii 107
27. Poprawność stylistyczna — środkistylistyczne w tekstach użytkowych Adam Wolański ....... 114
28. Poprawnośćstylistyczna — stylistyczne zróżnicowanie współczesnej polszczyzny
Adam Wolański, Dorota Zdunkiewicz-Jedynak ...-.aaaaaaaaaaaaaaaaaa aaa aaa) 120
29.Redagowanie tekstu Dorota Zdunkiewicz-Jedynak ....uuaeaaaaaaaa LLL 131
30. Remanenty gramatyczne Ewa Rudnicka ...euaaaaaaaaaaaaaaa aaa 13
31l.Pisać każdy może... Katarzyna Kłosińska. ...uauouaaaaaaaaaaa aa 143
32.Podstawy leksykologii Katarzyna Kłosińska .....uuuaaaaaaaaaaaa ii 148
Odpowiedzi i omówienia wybranych zagadnień (klucz).......uauauaaaaaaaa LLL] 153
Gorąco dziękujemy Panom Profesorom
Andrzejowi Markowskiemui Janowi Miodkowi
za cenne uwagi, które pomogły
w przygotowaniu ostatecznej wersji książki
Zespół
Przedmowa do drugiego wydania
Książka „Formy i normy, czyłi poprawna polszczyzna
wpraktyce” jest przeznaczona dla wszystkich, którzy pra-
kiem ojczystym i pogłębiać o nim wiedzę. Zawiera ćwicze-
nia z kultury języka polskiego wraz z ich rozwiązaniami. Są
w niej omówione najbardziej typowei najczęstsze błędy ję-
strony — jest wykładnią normy językowej (wszystkie roz-
strzygnięcia normatywne są zgodne z przyjętymi w „Nowym
słowniku poprawnej polszczyzny PWN” pod redakcją
wanym przez profesora Andrzeja Markowskiego. Wszyst-
kie ćwiczenia, które znalazły się w tomie, były przez kilka
lat stosowane na zajęciach ze studentami. Pozwoliło to na
takie ich zmodyfikowanie, by stały się jak najbardziej funk-
cjonalne. Drugie wydanie jest w stosunku do pierwszego po-
prawione oraz uzupełnione. Dziękujemy wszystkim, którzy
przyczynili się do usunięcia niedoskonałości książki.
Żadnego zdania wykorzystanego w zbiorze (a jest ich po-
nad 1700) nie wymyśliliśmy sami. Wszystkie są autentyczne
— pochodzą głównie z prasy. Staraliśmy się nie ingerować w ich
formę — są więc takie, jakimi stworzyli je ich autorzy (dzien-
nikarze, politycy, urzędnicy). Nie należy się zatem dziwić
temu, że zawierają błędy językowe, nielogiczne sformułowa-
nia czy wywołują komiczny efekt. Ich nieporadność może sta-
nowić pewnego rodzaju ostrzeżenie — może uzmysłowić Czy-
telnikom, jakie są konsekwencje niesprawnego posługiwania
się językiem. Wierzymy, że ta książka pomoże wszystkim
w wyrabianiu tej sprawności.
gną rozwijać praktyczną umiejętność posługiwaniasię języ-
zykowe popełniane przez Polaków, dzięki temu — z jednej
A. Markowskiego, Warszawa 1999), z drugiej zaś — zdaje
sprawę z najważniejszych tendencji rozwojowych współcze-
snej polszczyzny. Mamy nadzieję, że korzystanie z niej nie
tyłko przyczyni się do wyrobienia sprawności językowej,
lecz także pozwoli na pobudzenie refleksji nad językiem, na
pogłębienie świadomości językowej.
Koncepcja tomu jest wynikiem przemyśleń zespołu (oprócz
obecnych autorów wpracach brali udział, w początkowym eta-
pie, dr Anna Cegieła i dr Tomasz Karpowicz), osób prowadzą-
cych zajęcia z kultury języka polskiego w Instytucie Języka
Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego, w zakładzie kiero-
Katarzyna Kłosińska
Zgłoś jeśli naruszono regulamin