1_-Zarządzanie-azotem-i-fosforem-_S_-Pietrzak_17_04.pdf

(785 KB) Pobierz
Zarządzanie azotem i fosforem w produkcji rolnej a ochrona
jakości zasobów wodnych
Stefan Pietrzak
www.itp.edu.pl
Konferencja „Rolnicze i pozarolnicze źródła zanieczyszczenia wód przyczyną eutrofizacji Bałtyku”; Polski Klub Ekologiczny, Wydział Budownictwa i
Inżynierii Środowiska, Katedra Inżynierii Wodnej SGGW w Warszawie, Global Water Partnership Polska, Coalition Clean Baltic, Oikos; Warszawa: SGGW
– Centrum Wodne, 17 kwietna 2015 r.
Plan prezentacji
1.
2.
3.
Wprowadzenie
Obieg składników nawozowych w gospodarstwie
Zarządzanie azotem i fosforem w gospodarstwie jako element
ochrony jakości wody
4.
Podsumowanie
Wprowadzenie do problematyki zarządzania składnikami nawozowymi
Straty azotu w gospodarstwie („nieszczelana rura”)
Gospodarstwo rolne jest
podstawową jednostką
organizacyjną
rolnictwie, w której
realizowany jest proces
produkcji pasz,
surowców do przemysłu
oraz żywności.
Źródło: adaptowane : Davidson & Mosier,
12th N Workshop, 2003
Proces ten angażuje duże ilości składników nawozowych, z których tylko część zostaje
przetworzona na produkty roślinne i zwierzęce. Część, która zostaje niewykorzystana w
produkcji rolnej ulega rozproszeniu w środowisku i między innymi przedostaje się do wód
powierzchniowych i podziemnych. Ładunek niewykorzystanych składników zwany
nadmiarem, nadwyżką albo stratami określa się na podstawie różnicy między ich ilością
wnoszoną do gospodarstwa i z niego wynoszoną.
Wprowadzenie do problematyki zarządzania składnikami nawozowymi cd.
v
Ze względu na ekonomikę produkcji rolnej, a zarazem ze względu na ochronę
środowiska – w tym ochronę jakości zasobów wodnych korzystne jest, gdy nadmiary
składników nawozowych - zwłaszcza azotu i fosforu, powstające w gospodarstwie są
małe, a ich wykorzystanie duże. Uzyskanie tych efektów w znacznej części zależy od
decyzji podejmowanych przez rolnika.
Model bilansu składników nawozowych metodą „u bramy gospodarstwa”
[Pietrzak,
2013]
Nadmiar NP = przychód NP- rozchód NP
Efektywność wykorzystania NP = rozchód NP/przychód NP
v
Rolnik powinien świadomie sterować przepływem składników nawozowych w
gospodarstwie i kształtować go w pożądanym kierunku. Takie działanie określa się
mianem zarządzania składnikami nawozowymi (ang.
nutrient management).
Wprowadzenie do problematyki zarządzania składnikami nawozowymi cd.
v
Zarządzanie składnikami nawozowymi to nauka i praktyczna umiejętność bezpośrednio
sprzęgająca takie czynniki jak gleba, rośliny uprawne, warunki pogodowe i hydrologiczne z
praktykami uprawowymi, irygacyjnymi oraz ochroną gleby i wody w celu optymalizacji
wykorzystania składników nawozowych, wydajności i jakości upraw oraz rentowności
produkcji rolnej, przy jednoczesnym ograniczeniu rozproszenia składników nawozowych
mogących negatywnie oddziaływać na środowisko
[Źródło: Delgado J.A., Lemunyon J. 2006. Nutrient management. s. 1157-1160. Rattan
Lal, Editor. Marcel Decker, New York. Encyclopedia of Soil Science. ss. 1924].
v
Zarządzanie składnikami nawozowymi to innowacyjne i oparte na podstawach naukowych
podejście, które ukierunkowane jest ochronę środowiska, wzrost produkcji rolnej, wzrost
rentowności produkcji rolnej i jej zrównoważony rozwój. Koncepcja ta zakłada zastosowanie
odpowiedniego źródła nawozów, w odpowiednich dawkach, w odpowiednim czasie i w
odpowiednim miejscu
[Żródło: The Fertilizer Institute. http://www.nutrientstewardship.com/about ].
v
Zarządzanie składnikami nawozowymi to umiejętne stosowanie nawożenia roślin uprawnych i
innych praktyk produkcyjnych w celu efektywnego rozwoju upraw i ochrony jakości wody
Źródło: The Mississippi State University Extension Service. http://msucares.com/crops/soils/nutrient.html.
v
Celem referatu jest przedstawienie roli i znaczenia zarządzania składnikami nawozowymi, a w
szczególności azotem i fosforem w produkcji rolnej, w aspekcie ochrony jakości wody.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin