Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli i roślin(1).pdf

(526 KB) Pobierz
Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli
i roślin
Spis treści
Zanieczyszczenie gleb
Zmianowanie i płodozmian
Planowanie ekologicznej produkcji roślinnej w gospodarstwie
ekologicznym
Technologie produkcji roślinnej
2
Zanieczyszczenie gleb
Gleby, podobnie jak całe środowisko przyrodnicze, mogą ulegać
zanieczyszczeniu. Ze względu na swoje właściwości sorpcyjne gleby
pochłaniają wiele substancji chemicznych, które przenikają do nich w
postaci:
stałej – popioły, tworzywa sztuczne,
ciekłej – ścieki odprowadzane do zbiorników wodnych i przedostające
się wraz z wodą do gleby,
gazowej – szkodliwe gazy pochłaniane przez glebę lub najpierw
rozpuszczane przez wodę, a potem wraz z nią przedostające się do
gleby.
O zanieczyszczeniu gleby mówimy, gdy substancje chemiczne występują w
niej w ilościach przekraczających ich typową zawartość i powodują zmiany
właściwości gleby niepozwalające na normalne jej użytkowanie.
Główne źródła zanieczyszczeń gleby wywołanych działalnością człowieka:
przemysłowe – przemysł wydobywczy, energetyczny, hutniczy,
metalurgiczny, chemiczny, budownictwo,
rolnicze – zbyt intensywne nawożenie, nadmierne stosowanie
pestycydów,
komunalne – ścieki i odpady stałe,
komunikacyjne – substancje toksyczne i metale ciężkie zawarte w
spalinach, sól, którą posypuje się zlodzone nawierzchnie dróg.
3
Pestycydy
Pestycydy są związkami chemicznymi stosowanymi m.in. do:
ochrony roślin przed szkodnikami (insektycydy) i grzybami
(fungicydy),
zwalczania chorób roślin (bakteriocydy),
usuwania chwastów (herbicydy).
Pestycydy rozprzestrzeniają się w środowisku przez powietrze i wodę, lecz
pozostają też w glebie. Ze względu na wyjątkową trwałość, toksyczność oraz
dużą aktywność biologiczną pestycydy stwarzają poważne zagrożenie dla
środowiska przyrodniczego.
Ropopochodne zanieczyszczenia gleby
Węglowodory, których źródłem są m.in. ropa naftowa i produkty jej
przeróbki, tj. benzyna, olej napędowy, gdy dostaną się w znacznych ilościach
do gleby, mogą spowodować jej wyłączenie z aktywności biologicznej na 10–
15 lat. Przesycenie gleb tymi produktami niszczy drobnoustroje glebowe i
roślinne oraz powoduje niedobór tlenu.
Sole nieorganiczne
Nadmiar azotanów(V) w glebie powoduje zmniejszenie odporności roślin na
choroby i działanie szkodników. Przenawożenie roślin może być przyczyną
ich
chorób
fizjologicznych.
Stosowanie
nadmiernych
ilości
wysokoprocentowych nawozów mineralnych w wielu wypadkach może być
bardziej szkodliwe niż niedobór składników pokarmowych w glebie.
4
Uprawiane na glebie zanieczyszczonej azotanami(V) rośliny mogą być
ponadto szkodliwe dla konsumentów. W określonych warunkach
gromadzone w tkankach roślin azotany(V) mogą ulegać przemianie na
azotany (III), które mają właściwości kancerogenne (sprzyjają powstawaniu
nowotworów).
Metale ciężkie – ołów Pb, miedź Cu, rtęć Hg, kadm Cd – są kolejną grupą
zanieczyszczeń chemicznych gleby. Ponad 90% ogólnej zawartości kadmu,
miedzi, cynku i ołowiu w glebach pochodzi ze źródeł antropogenicznych.
Szczególnie dużą zawartość metali ciężkich w glebie stwierdzono w rejonach
sąsiadujących z hutami, galwanizerniami i kopalniami.
Metale ciężkie zanieczyszczające glebę kumulują się w tkankach roślin i
wywołują w ich organizmach nieodwracalne zmiany. Są także toksyczne dla
konsumentów (mogą powodować wiele chorób, w tym nowotwory).
Skutki zanieczyszczenia gleb
1. Zasolenie, niewłaściwy odczyn (alkalizacja lub zakwaszenie), którym
towarzyszy wymywanie w głąb profilu składników pokarmowych, a
zwłaszcza potasu.
2. Pogorszenie się struktury gleby – przesuszenie lub zamulenie.
3. Obniżenie urodzajności gleby w wyniku zmian jej właściwości
fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin