Problemy zrownowazonego rozowju w Unii Europejskiej red Jaroslaw Czaja.pdf

(181 KB) Pobierz
RAFAŁ MAZUR, ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET
TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE
WST P
ródła pochodzenia innowacji s co najmniej dwojakie. Nowe rozwi zania
mog zosta zakupione od innych organizacji tj. innych przedsi biorstw,
organizacji badawczo-rozwojowych itp. Takie rozwi zania musz zasta
niejednokrotnie jeszcze dostosowane do specyficznych warunków, w jakich
funkcjonuje organizacja. Podnosi to dodatkowo koszt pozyskania innowacji,
który i tak jest ju wysoki.
Alternatywn mo liwo ci jest generowanie rozwi za poprzez własnych
pracowników przedsi biorstwa. Taki sposób pozyskiwania nowatorskich
rozwi za ma wiele zalet. Po pierwsze koszt stworzenia innowacji mo e by
znacznie ni szy, co potwierdza wiele przedsi biorstw i specjalistów badaczy. Po
drugie, tworz si wi zi mi dzy pracownikami a firm . Zatrudnieni czuj si
bardziej potrzebni i dowarto ciowani. Jest szczególnie wa ne w sytuacji coraz
wi kszego znaczenia personelu w działalno ci przedsi biorstw. I po trzecie,
własne rozwi zania s bardziej dostosowane do realiów panuj cych w danym
przedsi biorstwie.
Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie czynników wewn trznych,
które wpływaj na rozwój przedsi biorstw i wskazanie grup determinant, które
musz zaistnie aby mogły by generowane nowatorskie pomysły przez
zatrudnionych. Aby osi gn cel, zastosowano metod obserwacji oraz metod
dokumentacyjn - analizy literatury.
Potrzeba zajmowania si czynnikami rozwoju przedsi biorstw wynika
z faktu, e stan innowacyjno ci przedsi biorstw w Polsce jest na niskim
poziomie. Jak podaje GUS w latach 2011-2013 aktywno
innowacyjn
wykazało zaledwie 18,4 proc. przedsi biorstw przemysłowych oraz 12,8 proc.
przedsi biorstw z sektora usług (wobec 17,7 proc. i 13,9 proc. w latach 2010
-2012).
Nowe lub istotnie ulepszone innowacje produktowe lub procesowe
wprowadziło 17,1 proc. przedsi biorstw przemysłowych i 11,4 proc.
przedsi biorstw z sektora usług. Bior c pod uwag rodzaj wdro onych
innowacji:
–innowacje
produktowe
wprowadziło
11,0
proc.
przedsi biorstw
przemysłowych i 5,8 proc. przedsi biorstw z sektora usług,
– innowacje procesowe zastosowało 12,8 proc. przedsi biorstw przemysłowych
i 8,5 proc. przedsi biorstw z sektora usług,
–innowacje
organizacyjne
wprowadziło
8,3proc.
przedsi biorstw
przemysłowych i 7,1 proc. przedsi biorstw z sektora usług,
–innowacje marketingowe wykorzystało 7,5 proc. przedsi biorstw
przemysłowych i 7 proc. przedsi biorstw z sektora usług [Działalno
innowacyjna w Polsce
2014, s. 1].
Co jest bardziej niepokoj ce, to fakt, e w przypadku przedsi biorstw
usługowych w latach 2010-2012 wska nik wdro enia innowacji produktowych
lub procesowych wynosił 12,4 proc., co oznacza spadek o 1 punkt procentowy w
latach 2011-2013. Najwy szy spadek, o 4,1 punktu proc. mo na zaobserwowa
w zakresie innowacji marketingowych w przedsi biorstwach usługowych i 2,7
punktu proc. w przedsi biorstwach produkcyjnych. Równie w zakresie
innowacji organizacyjnych tendencja jest malej ca. w przedsi biorstwach
usługowych zanotowano spadek o 3,4 punktu proc. a w produkcyjnych o 3
punkty proc. w porównaniu okresów 2011-2013 do 2010-2012 [Działalno
innowacyjna w Polsce
2014, s. 1].
Taka tendencja mo e w istotny sposób wpłyn na konkurencyjno polskich
przedsi biorstw i spowodowa jeszcze wi ksz marginalizacj na rynku
europejskim.
Niski stan innowacyjno ci potwierdza tak e statystyka patentowa
wskazuj ca, e w Polsce rocznie zgłasza si około 4 tys. wynalazków w trybie
krajowym (tabela 1), a udziela około 2 tys. patentów na wynalazki.
Tabela 1.
Wynalazki krajowe zgłoszone i uzyskane patenty w Polsce w latach 2004-13
Rok
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Zgłoszone wynalazki
2381
2028
2157
2392
2488
2899
3203
3878
4410
4237
Udzielone patenty
778
1054
1122
1575
1451
1536
1385
1989
1848
2339
ródło: Nauka i technika w 2008 r., GUS, Warszawa 2010, s. 244, Mały Rocznik Statystyczny
Polski 2010, GUS, Warszawa 2010, s. 298, Rocznik Statystyczny Przemysłu, GUS, Warszawa
Kup książkę
2012, s. 428, Nauka i technika w 2012 r., GUS, Warszawa 2013, s. 10, Nauka i technika w 2013 r.,
GUS, Warszawa 2014, s. 13.
Mimo e w ostatnich latach widoczny jest post p, to w porównaniu
z najbardziej innowacyjnymi koncernami nasza gospodarka wypada
niekorzystnie (tabela 2).
Tabela 2.
Wynalazki opatentowane w USA w 2013 r. przez wybrane koncerny
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
13.
Firma
IBM
Samsung
Canon
Sony
Microsoft
Panasonic
Toshiba
Hon Hai Precision Industry Co.
Qualcomm
LG Electronics
Google
Apple
2013 r.
6809
4675
3825
3098
2660
2601
2416
2279
2103
1947
1851
1775
ródło: J. Chustecki, IBM opatentował w 2013 r. najwi cej wynalazków,
http://www.computerworld.pl/news/394224/IBM.opatentowal.w.2013.r.najwiecej.wynalazkow.htm
l dost p z 30.10.2015.
Prawd jest e przepisy patentowe w USA s mniej restrykcyjne je li chodzi
o uzyskiwanie ochrony, jednak e liczba uzyskanych patentów na wynalazki
przez firmy z tabeli 2 wiadczy o bardzo du ym nacisku na działalno
innowacyjn .
Równie sumaryczny indeks innowacyjno ci - SII pokazuje du y dystans
w zakresie innowacyjno ci do innych gospodarek europejskich (rysunek 1).
Kup książkę
Rysunek1.
Sumaryczny indeks innowacyjno ci w 2014 r. wybranych krajów
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
Rumunia
Bułgaria
Macedonia
Turcja
Łotwa
Litwa
Polska
Chorwacja
Słowacja
Grecja
W gry
Serbia
Hiszpania
Malta
Portugalia
Włochy
Cypr
Czechy
Norwegia
Estonia
Słowenia
rednia UE
Austria
Francja
Belgia
Islandia
Irlandia
W.Brytania
Luksemburg
Holandia
Finlandia
0
ródło: opracowanie własne na podstawie: Innovation Union Scoreboard 2015 (2015),
European Union, Brussels, s. 92.
SII wskazuje na słab kondycj innowacyjn polskiej gospodarki. Mimo
podejmowanych działa proinnowacyjnych, wska nik SII nieznacznie zmienia
si w ostatnich latach. W roku 2013 wynosił on 0,302, w 2014 ustalony na
poziomie 0,313, natomiast w 2011 został oszacowany na 0,323. [Innovation
Union Scoreboard 2015,
s. 92]
Według rankingu
Innovation Union Scoreboard 2015
liderami innowacji
w Unii Europejskiej s : Szwecja, Dania, Finlandia i Niemcy – osi gaj wyniki
znacznie powy ej redniej UE. Do krajów doganiaj ce liderów zaliczane
s : Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania, Irlandia, Belgia, Francja, Austria –
kraje, które osi gn ły wynik powy ej redniej UE. Do umiarkowanych
innowatorów (wyniki poni ej redniej UE) zaliczane s : Słowenia, Estonia,
Czechy, Cypr, Włochy, Portugalia, Malta, Hiszpania, W gry, Grecja, Słowacja,
Polska i Litwa. Natomiast do innowatorów o skromnych wynikach zalicza
si : Łotw , Bułgari i Rumuni . Warto wspomnie e jeszcze w ubiegłym roku
w tym rankingu do tej grupy zaliczano tak e Polsk
[Innovation
Union
Scoreboard 2015,
s. 4-5].
Innym wska nikiem pokazuj cym stan wykorzystania nowoczesnych
technologii informacyjnych i komunikacyjnych jest NRI (Networked Readiness
Index). Ranking, wykorzystuj cy ten wska nik jest przeprowadzany corocznie
przez wiatowe Forum Ekonomiczne. Analiza została przeprowadzona w
oparciu o 10 filarów w ramach których brane pod uwag s mi dzy innymi:
0,204
0,229
0,235
0,257
0,272
0,283
0,313
0,313
0,36
0,365
0,369
0,385
0,385
0,397
0,403
0,439
0,445
0,447
0,479
0,489
0,534
0,555
0,585
0,591
0,619
0,624
0,628
0,636
0,642
0,647
0,676
Sumaryczny indeks innowacyjno ci
Kup książkę
otoczenie polityczne i prawne, otoczenie biznesu i innowacji, infrastruktura,
wska niki ekonomiczne i socjalne [Dutta, Geiger, Lanvin 2015, s. 221].
W 2015 r. Polska zaj ła 50 miejsce (za Litw , Łotw , Słoweni , Czechami)
w ród 143 ocenianych pa stw na całym wiecie. W czołówce tego raportu
znajduj si : Singapur, Finlandia i Szwecja (tabela 3).
Tabela 3.
Wybrane kraje w rankingu wiatowego Forum Ekonomicznego
Miejsc
e
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Kraj
Singapur
Finlandia
Szwecja
Holandia
Norwegia
Szwajcaria
USA
Wielka Brytania
Luksemburg
Japonia
NRI
6,0
6,0
5,8
5,8
5,8
5,7
5,6
5,6
5,6
5,6
Miejsc
e
13.
15.
20.
22.
24.
26.
31.
33.
37.
43.
50.
Kraj
Niemcy
Dania
Austria
Estonia
Belgia
Francja
Litwa
Łotwa
Słowenia
Czechy
Polska
NRI
5,5
5,5
5,4
5,3
5.3
5,2
4,9
4,7
4,6
4,5
4,4
ródło: S. Dutta, T. Geiger, B. Lanvin, (2015) The Global Information Technology Report 2015.
ICTs for Inclusive Growth, World Economic Forum, Geneva, s. 8.
Konieczno ci wydaje si wi c poło enie wi kszego nacisku na rozwój
innowacji i opracowanie odpowiedniego systemu, który umo liwi
zaanga owanie własnych pracowników do rozwoju organizacji.
2. INNOWACJE W PRZEDSI BIORSTWACH
Twórc poj cia „innowacja” jest J. Schumpeter – austriacki ekonomista,
profesor uniwersytetów w Grazu, Bonn i Harvard University w Cambridge.
Zdefiniował on innowacje, jako: wprowadzenie nowego towaru, którego
konsumenci jeszcze nie poznali lub nowej odmiany (gatunku) jakiego produktu,
wprowadzenie nowej metody produkcji, która jeszcze nie została wypróbowana
w praktyce w danej gał zi przemysłu, otwarcie nowego rynku, na którym
okre lona gał produkcji nie była jeszcze obecna, bez wzgl du na to, czy rynek
ten istniał przedtem czy te dopiero powstaje, zdobycie nowego ródła
surowców lub półfabrykatów równie niezale nie od tego, czy ródło to ju
istniało czy te miało by dopiero stworzone, przeprowadzenie nowej
organizacji jakiego przemysłu, np. stworzenie sytuacji monopolistycznej lub
złamanie pozycji monopolistycznej [Schumpeter 1960, s. 104].
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin