Wzgórze św. Wojciecha.pdf

(4552 KB) Pobierz
WZGóRZE
św.WOJ
CIECHA
PIASKI
i
GRO
BLA
WZGÓRZE
ŚW. WOJCIECHA
2
2
1
3
Małe
M
ałe
G
arba
ry
Garbary
4
urna
Sieroca
olna
W XVII wieku wydano w Kolonii atlas świata z widokami naj-
ważniejszych i najpiękniejszych miast. Wśród nich znalazł się
Poznań. Jego panoramę ukazano właśnie ze Wzgórza św.
Wojciecha. Widać na nim miasto otoczone murami oraz poło-
żoną na Ostrowie Tumskim katedrę.
Dookoła miasta rozwijały się przedmieścia, które pełniły ważną
funkcję w gospodarce Poznania. Cały zespół miejski zamieszki-
wało w tym czasie 25 000 mieszkańców.
W tym okresie Poznań działał jak magnes na ludzi pracowitych
i energicznych. Był stolicą regionu, siedzibą książąt i królów,
możnych i rycerzy, kupców i rzemieślników. Rozwijał się dy-
namicznie. Wszystko funkcjonowało jak sprawny organizm.
Centralną częścią miasta był rynek. Dookoła niego skupia-
WZGÓRZE ŚW. WOJCIECHA
1.
2.
3.
4.
Kościół św. Wojciecha i krypta Zasłużonych Wielkopolan
Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan
Kościół karmelitów bosych
Archiwum Państwowe - dawny Sąd Apelacyjny
oś Traktu Królewsko-Cesarskiego
szlak uzupełniający: Wzgórze św. Wojciecha
linia tramwajowa na Trakcie Królewsko-Cesarskim
koło ratunkowe
informacja turystyczna
stacja Poznańskiego Roweru Miejskiego
ły się kamienice patrycjuszy. Mniej wpływowi mieszczanie
zamieszkiwali pozostałe obszary – aż do murów miejskich.
Władzę miejską symbolizował ratusz, królewską – zamek,
a duchowną – kolegiata.
1
KOŚCIÓŁ ŚW. WOJCIECHA I KRYPTA
ZASŁUŻONYCH WIELKOPOLAN
Kościół był znakomitym
przykładem adaptowania
nowych rozwiązań architek-
tonicznych – w gotycką bryłę
świątyni wkomponowano
elementy architektury rene-
sansowej.
Kościół św. Wojciecha był
pierwszym kościołem parafial-
nym powstającego w XIII wieku miasta. Mieszczanie, którzy
do niego uczęszczali, nieustannie udoskonalali budowlę, po-
dążając za aktualnymi stylami w architekturze. Początkowo
drewniany kościół został w XV wieku przebudowany
na gotycką świątynię, a następnie – wraz ze wzrostem liczby
wiernych i hojności fundato-
rów – rozbudowany w sty-
W krypcie spoczywają najwy-
bitniejsi Wielkopolanie, wśród
lu renesansowym.
3
których wymienić można: gen.
Jana Henryka Dąbrowskiego –
twórcę Legionów Polskich we
Włoszech, Józefa Wybickiego
– autora hymnu polskiego,
Karola Marcinkowskiego –
wybitnego lekarza i dzia-
łacza społecznego, Feliksa
Nowowiejskiego – wybitnego
kompozytora, twórcę „Roty”.
4
2
CMENTARZ ZASŁUŻONYCH WIELKOPOLAN
Ważne postaci i ich rodziny, które tworzyły żywą, kreatyw-
ną tkankę miasta, po śmierci spoczęły na cmentarzu Zasłu-
żonych Wielkopolan. Powstały w pierwszych latach XIX wie-
ku cmentarz był najważniejszą nekropolią miasta. Spoczywają
tu zasłużeni dla miasta politycy, działacze społeczni i artyści, ci,
dla których drogą do niepodległości była walka zbrojna, jak i ci,
którzy byli zwolennikami żmudnej i wieloletniej pracy organicz-
nej, między innymi Wojciech Trąmpczyński, Bolesław Krysie-
wicz czy Władysław Marcinkowski.
Ich wspólny cel był jeden: praca nad
rozwojem miasta i jego mieszkań-
ców, regionu i całego kraju.
Zasłużone postaci miasta upa-
miętniają zabytkowe nagrobki,
wśród nich dzieła wybitnych
rzeźbiarzy.
5
3
KOŚCIÓŁ KARMELITÓW BOSYCH
Pierwszy kościół w Polsce pod wezwaniem św. Józefa
i sanktuarium tegoż świętego powstało w XVII wieku dzięki
hojności i ambicji fundatorów. Magnaci i bogaci miesz-
czanie chętnie przekazywali znaczące fundusze na bu-
dowę świątyni wzorowanej na karmelitańskich kościo-
łach Rzymu. Zakonnicy wiedli skromne i pustelnicze
Świątynia była symbolem
kontrreformacji, powstała na
miejscu zniszczonego zboru
braci czeskich. Kościół kar-
melitów był dla mieszkańców
miasta miejscem szczególnym,
sąsiadującym z Cmentarzem
Zasłużonych.
6
życie. Zachęcali wiernych do duchowego rozwoju i dą-
żenia do doskonałości. Rola klasztoru Karmelitów w ży-
ciu miasta była ogromna. Gdy w 1801 władze pruskie pró-
bowały zlikwidować świątynię, poznaniacy dzień i noc
przez tydzień strzegli tego miejsca.
Lokalizacja kościoła
łączyła się z przepisami
zakonnymi. Miał być
położony na przedmie-
ściach i na wzgórzu – tak,
aby wierni zmierzali do
niego w górę.
7
4
ARCHIWUM PAŃSTWOWE
– DAWNY SĄD APELACYJNY
W gmachu obecnego Archiwum Państwowego miał swą
siedzibę na przełomie XIX i XX wieku pruski Wyższy
Sąd Krajowy (Sąd Apelacyjny). Okazały niegdyś bu-
dek nawiązywał w stylistyce architektonicznej do rene-
sansu włoskiego, stanowiąc ważny element przestrze-
ni dawnego placu Sapieżyńskiego (placu Wielkopolskiego).
Po zniszczeniu podczas II wojny światowej nie odzyskał
dawnej świetności. Dziś jest sie-
dzibą Archiwum Państwowe-
go w Poznaniu, jednej z najważniej-
szych instytucji zajmujących się
ochroną, opracowywaniem i udo-
stępnianiem dziedzictwa miesz-
kańców miasta i regionu.
Zasób archiwum sięga niemal 10 000
metrów bieżących akt.
8
Zgłoś jeśli naruszono regulamin