Teresa Zofia Orłoś - Studia z frazeologii czeskiej i polskiej.pdf

(7694 KB) Pobierz
Teresa
Zofia
Orłoś
STUDIA
Z
FRAZEOLOGII
CZESKIEJ
I
POLSKIEJ
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Jagiellońskiego
Książka
dofinansowana
przez
Uniwersytet
Jagielloński
ze
środków
Wydziału
Filologicznego
i
Instytutu
Filologii
Słowiańskiej
RECENZENT
Prof,
dr
hab.
Henryk
Wróbel
PROJEKT
OKŁADKI
Marcin
Bruchnalski
REDAKTOR
WYDAWNICTWA
Lucyna
Sadko
KOREKTOR
Elżbieta
Szczęśniak-Kajzar
©
Copyright
by
Teresa
Zofia
Orłoś
&
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Jagiellońskiego
Wydanie
I.
Kraków
2005
All
rights
reserved
Książka,
ani
żaden
jej
fragment,
nie
może
być
przedrukowywana
bez
pisemnej
zgody
Wydawcy.
W
sprawie
zezwoleń
na
przedruk
należy
zwracać
się
do
Wydawnictwa
Uniwersytetu
Jagiellońskiego
ISBN
83-233-2037-3
www.wuj.pl
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Jagiellońskiego
Redakcja:
ul.
Michałowskiego
9/2,
31-126
Kraków
tel.
(012)
631-18-81,
(012)
631-18-82,
fax
(012)
631-18-83
Dystrybucja:
ul.
Wrocławska
53,
30-011
Kraków
tel.
(012)
631-01-97,
tel./fax
(012)
631-01-98
tel.
kom.
0506-006-674,
e-mail:
wydaw@if.uj.edu.pl
Konto:
BPH
PBK
SA
IV/O
Kraków,
nr
62
1060
0076 0000
3200
0047
8769
Spis
treści
Przedmowa.................................................................................................................
7
I.
Z
badań
nad
frazeologię
porównawczę
Czeskie
i
polskie
zwroty
z
dat
-
dać............................................................................
Czeskie
i
polskie
frazeologizmy
przymiotnikowe.......................................................
Czeskie
i
polskie związki
frazeologiczne
z
przymiotnikami
pravy
-
prawy,
levy
-
lewy......................................................................................................................
Czeskie
i
polskie
frazeologizmy
z
nazwami
barw
neutralnych...................................
Nowsze
czeskie związki
frazeologiczne
(2.
połowa
XX
wieku,
XXI
wiek)...............
Czechizmy frazeologiczne
w
polskim
oraz
polonizmy
frazeologiczne
w
czeskim.....
Polskie
i
czeskie
związki
frazeologiczne
z
nazwami
narodowości
lub
z
przymiotnika­
mi
odnarodowościowymi........................................................................................
Przekształcenia
frazeologiczne
w
nagłówkach
gazet
polskich
i
czeskich...................
Karel
Ćapek
a
frazeologia...........................................................................................
11
15
20
25
30
38
45
57
64
II.
Skrzydlate
słowa
Czeskie
i
polskie
skrzydlate
słowa...............................................................................
Aksamitna
rewolucja
a
nowe
znaczenie
czes.
sametovy
-
poi.
aksamitny..................
Skrzydlate
słowa
z
etnonimami
w
języku
czeskim
i
polskim......................................
Skrzydlate
słowa
pochodzenia
biblijnego
w
języku
czeskim
i
polskim......................
Czeskie
i
polskie
biblizmy
z
imionami
własnymi
ze
Starego
Testamentu..................
Bułgarskie
biblizmy
z
imionami
własnymi.................................................................
Skrzydlate
słowa
pochodzenia
rosyjskiego
w
czeszczyźnie
literackiej.......................
III.
Czesko-polska
ekwiwalencja
frazeologiczna
71
77
81
87
91
99
103
Polskie
odpowiedniki
czeskich
związków
frazeologicznych......................................
Czesko-polskie
homonimy
frazeologiczne..................................................................
Czesko-polskie
złudne
odpowiedniki
związków
frazeologicznych
z
przymiotnikami
Język
czeskich
przekładów
Ody
do
młodości,
Farysa
i
Reduty
Ordona
Adama
Mickiewicza
ze
szczególnym
uwzględnieniem
frazeologizmów..........................
Odpowiedniki
polskich
związków
frazeologicznych
w
czeskich
przekładach
Pana
Tadeusza................................................................................................................
Bibliografia.................................................................................................................
Indeks
frazeologizmów
czeskich.................................................................................
Indeks
frazeologizmów
polskich.................................................................................
Skróty............................................................................................................................
109
112
115
118
123
129
133
143
153
PRZEDMOWA
Jedną
z
dziedzin
moich
zainteresowań
od
przeszło
dwudziestu
lat
stanowi
frazeolo­
gia
w
ujęciu
porównawczym
czesko-polskim.
Tematyce
tej
poświęciłam
dwadzieścia
kilka
artykułów,
ponadto
publikacje
słownikowe:
Czesko-polski
słownik
skrzydlatych
słów
(1996,
współautorstwo
-
2/3
słownika
oraz
red.),
opracowany
pod
moją
redakcją
Czesko-polski
słownik
zdradliwych
wyrazów
i
pułapek
frazeologicznych
(2003),
zawie­
rający
również
materiał
frazeologiczny.
Obecnie
kieruję
zespołem
pracującym
nad
dużym
Czesko-polskim
słownikiem
frazeologicznym.
Na
tom
studiów
złożyły
się
artykuły
drukowane
od
roku
1982,
a
rozproszone
po
różnych
wydawnictwach
i
nie
zawsze
łatwo
dostępne.
Przedruków
jest
tylko
kilka;
większość
stanowią
poszerzone,
skrócone
lub
połączone
artykuły,
na
ogół
przerobione,
zaktualizowane,
uwzględniające
również
nowszy
materiał
z
języka
potocznego.
Bazę
materiałową
stanowią
-
oprócz
czeskich
i
polskich
prac
leksykograficznych
(por.
Bi­
bliografia)
-
Czesko-polski
słownik
skrzydlatych
słów
(Orłoś,
Hornik)
oraz
Czesko-
polski
słownik
zdradliwych
słów
i
pułapek
frazeologicznych
(red.
Orłoś).
Parę
studiów
publikowanych
jest
tu
po
raz
pierwszy.
Studia
z
frazeologii
czeskiej
i
polskiej
dzielą
się
na
trzy
części.
Część
pierwsza
od­
nosi
się
do
badań
nad
frazeologią
porównawczą
czesko-polską.
Studia
dotyczą
różnych
grup
frazeologizmów,
w
tym
także
najnowszych,
oraz
czechizmów
frazeologicznych
w
polszczyżnie
i
polonizmów
frazeologicznych
w
czeszczyźnie.
Część
druga
poświę­
cona
została
problematyce
skrzydlatych
słów,
starszych
i
współczesnych.
Wykorzy­
stuje
się
w
niej
na
ogół
materiał
z
wymienionego
już
Czesko-polskiego
słownika
skrzy­
dlatych
słów.
W
części
trzeciej
zajęto
się
zagadnieniem
czesko-polskiej
ekwiwalencji
frazeologicznej
oraz
problemem
tzw.
wzajemnych
pułapek
frazeologicznych.
Wzajem­
na
„zdradliwość”
językowa
dotyczy
bowiem
nie
tylko
poszczególnych
wyrazów,
lecz
także
związków
frazeologicznych.
W
tej
części
pracy
uwzględniono
m.in.
materiał
z
wymienionego
Czesko-polskiego
słownika
zdradliwych
wyrazów
i
pułapek
frazeolo­
gicznych.
Do
książki
dołączono
indeks
czeskich
i
polskich
frazeologizmów
omówionych
tu
lub
wymienionych.
Uwzględniono
w
nim,
oprócz
typowych
związków
frazeologicz­
nych,
także
pewne
stałe
połączenia
wyrazowe,
notowane
w
pracy.
Indeksy
ułożono
według
dominant
w
kolejności
alfabetycznej.
Wśród
dominant
przeważają
rzeczowni­
ki.
Jeśli
jest
ich
więcej,
to
na
ogół
dominantę
stanowi
pierwszy
rzeczownik.
Gdy
w
związku
frazeologicznym
występuje
imię
własne,
a
także
utworzona
od
tego
imienia
forma
przymiotnikowa,
to
są
one
dominantami,
por.
żebro
Adama,
strój
adamowy.
Dominanty
zapisane
zostały
rozstrzelonym
drukiem.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin