HYMN_GODO_FLAGA_INTERAKTYWNY.pdf

(2938 KB) Pobierz

GODŁO,

HYMN, FLAGA

RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA

GODŁO

HYMN

FLAGA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Symbole Rzeczypospolitej Polskiej określa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 28:

1. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu.

2. Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony.

3. Hymnem Rzeczypospolitej Polskiej jest Mazurek Dąbrowskiego.

4. Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej podlegają ochronie prawnej.

5. Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa ustawa.

Otaczanie tych symboli czcią i szacunkiem jest prawem i obowiązkiem każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej

oraz wszystkich organów państwowych, instytucji i organizacji.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej

Polskiej oraz pieczęciach państwowych

(Dz.U. 1980 nr 7 poz. 18 art. 1 pkt. 2, z późniejszymi zmianami).

Godło Rzeczypospolitej Polskiej

Polskie godło, barwy, flaga i hymn oraz znaki Sił Zbrojnych RP symbolizvują niepodległość i suwerenność

Rzeczypospolitej Polskiej oraz stanowią o naszej tożsamości narodowej.

Używanie tych symboli podkreśla znaczenie uroczystości państwowych i wojskowych. Prezentując

je z powagą i oddając im należną cześć, zaświadczamy o naszym szacunku do wspólnego dobra, jakim

jest Rzeczpospolita Polska. Jednocześnie podkreślamy więzy łączące nas z przodkami – twórcami historii

i tradycji naszego Narodu, Państwa i Wojska Polskiego.

Godło Rzeczypospolitej Polskiej

Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek

orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej

w prawo

[dla patrzącego w lewo]

z rozwiniętymi

skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszc-

zony w czerwonym polu tarczy.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, bar-

wach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz

pieczęciach państwowych

(Dz.U. 1980 nr 7 poz. 18 art. 2, z późniejszymi

zmianami).

Opracowanie graficzne, fotografie: Martyna Józefiakv

Skład komputerowy, opracowanie techniczne: Przemysław Przybylski

Projekt okładki: Dorota Skoczeń, Przemysław Przybylski

Pierwsze wizerunki orła były umieszczane na

monetach i pieczęciach książąt i królów polskich.

Najprawdopodobniej do XIII w. traktowano je

jako znaki osobiste i rodowe dynastii Piastów, która

w X w. utworzyła państwo polskie. Pierwszy znany

orzeł heraldyczny widnieje na pieczęci z 1224 r. księ-

cia śląskiego Henryka II Pobożnego. Orzeł ten stał się

pierwowzorem godła państwowego. Symbolizował

godność rodu, był znakiem chwały i majestatu

książęcego. Najstarszy wizerunek orła w koronie

jako godła herbowego państwa polskiego widnieje na

pieczęci majestatowej z 1295 r. króla Przemysława II.

Od tego czasu korona na głowie Białego Orła

umieszczonego w czerwonym polu tarczy symbol-

izuje zjednoczenie ziem polskich w jedno państwo

– Królestwo Polskie. Od XVI do XVIII w. na

piersiach orła „kładziono” inicjały imienia królews-

kiego lub umieszczano herby rodowe. W okresie

piastowskim Orzeł Biały odgrywał rolę zarówno

herbu władcy, jak i państwa. Zmiana nastąpiła

po objęciu tronu przez króla Władysława Jagiełłę

i podpisaniu unii polsko-litewskiej. Herb Królestwa

Polskiego został zespolony z herbem Jagiellonów

i Litwy – Pogonią wyobrażającą srebrnego rycerza

na białym koniu w czerwonym polu tarczy. Oba

znaki – jako wspólny herb Rzeczypospolitej Obojga

Narodów – zostały połączone w tarczy czwórdziel-

nej w krzyż – naprzemianlegle, z tym że Orzeł

Biały został umieszczony w pierwszym (prawym

górnym) polu tarczy. Herb ten przetrwał do upadku

państwa polskiego w 1795 r. W okresie rozbiorów

Orzeł Biały został skazany na polityczny niebyt.

Orzeł Wojsk Lądowych

Orzeł Marynarki Wojennej

Orzeł Sił Powietrznych

Orzeł Wojsk Specjalnych

Powrócił w 1807 r. wraz z utworzeniem Księstwa

Warszawskiego i został umieszczony razem z her-

bem saskim na dwudzielnej tarczy. W 1815 r. na

krótko odzyskał samodzielność jako herb Królestwa

Polskiego. W 1831 r. podczas powstania listopado-

wego Sejm przywrócił dawny herb Rzeczypospolitej,

w którym w tarczy dwudzielnej w słup sąsiadowały

Orzeł Biały i Pogoń. W czasie powstania stycznio-

wego w 1863 r. Komitet Narodowy zmienił herb

na trójdzielny, dodając do Orła Białego i Pogoni

Archanioła Michała, symbolizującego ziemie ruskie.

Podczas powstań narodowych Orzeł Biały stał

się symbolem walki narodu o odzyskanie niepod-

ległego państwa polskiego. W środowiskach polskich

emigrantów żyjących w Europie Zachodniej był

przedstawiany również bez korony, co miało sym-

bolizować dążność do odrodzenia Polski nie jako

monarchii, lecz demokratycznej republiki. W latach

walk o niepodległość i granice Rzeczypospolitej,

od 1914 r., używano jego różnych wizerunków.

Największa różnorodność formy i kształtu orła ist-

niała w polskich oddziałach zbrojnych formowanych

w kraju i na obczyźnie. Ostatecznie w większości

polskich jednostek wojskowych przyjęto wzór orła,

z zamkniętą koroną zwieńczoną krzyżem, stojącego

na tarczy Amazonek. Nawiązywał on do wojs-

kowych godeł z okresu Księstwa Warszawskiego

i K rólest wa Polsk iego. Sejm Ustawodawczy

odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził

1 sierpnia 1919 r. oficjalne wzory herbu i innych

symboli państwa, w tym niektórych znaków Wojska

Polskiego. Nowy orzeł miał wszystkie cechy Orła

Białego z okresu przedrozbiorowego. Przywrócenie

go w takim kształcie było wyrazem ciągłości państwa

polskiego. Symbolizowało ponowne podjęcie przez

naród, zapoczątkowanego przez twórców Konstytucji

3 Maja, dzie ła odbudow y R zeczy pospolitej

i przywrócenie jej niepodległości, suwerenności

i bezpiecznych granic. Orzeł ten, umieszczony

w polu czerwonej tarczy jako godło państwa, przetr-

wał do 13 grudnia 1927 r., tj. do rozporządzenia

Prezydenta RP wprowadzającego nowy wizerunek

graficzny orła, opracowany przez prof. Zygmunta

Kamińskiego. Taki orzeł był używany do 1939 r.,

w Polskim Państwie Podziemnym do 1945 r. Rząd

RP na uchodźstwie na podstawie dekretu Prezydenta

Rzeczypospolitej z 11 listopada 1956 r. umieścił

na głowie orła zamkniętą koronę zwieńczoną

krzyżem. W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

orła pozbawiono korony. Tym samym pogwałcono

wielowiekową tradycję, w której korona symbol-

izowała całość i suwerenność państwa polskiego.

Zabieg ten w intencji elit rządzących miał symbol-

izować nowy, socjalistyczny charakter Polski. Był

jednak odbierany przez większość społeczeństwa

jako przejaw braku suwerenności i narzucenia siłą

obcych wzorów ustrojowych. Orzeł w koronie

towarzyszył Żołnierzom Wyklętym, zwanych też

Niezłomnymi po 1956 r. oraz organizacjom niepod-

ległościowym, działalności pierwszej „Solidarności”.

Podobnie jak w okresie niewoli narodowej, stał się

symbolem Polski Walczącej. Po przemianach polity-

cznych w 1989 r. powstały warunki do przywrócenia

tradycyjnego orła w koronie. 9 lutego 1990 r. Sejm

przyjął ustawę o zmianie przepisów o godle, bar-

wach i hymnie Rzeczypospolitej. Wizerunek Orła

Białego znów odzyskał dawną koronę. Przy oka-

zji dokonano drobnych korekt jego rysunku. 22

grudnia 1990 r. wizerunki Orła Białego, umieszc-

zone na pieczęciach i Chorągwi Rzeczypospolitej,

będących insygniami władzy prezydenckiej, pow-

róciły do Ojczyzny, przywiezione przez ostatniego

prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie

– Ryszarda Kaczorowskiego. Ich uroczyste przeka-

zanie pierwszemu prezydentowi III Rzeczypospolitej

Lechowi Wałęsie odbyło się na Zamku Królewskim

w Warszawie. W tym uroczystym akcie została

wyrażona wola setek tysięcy przymusowych emi-

grantów polskich, aby kontynuowane przez nich

dzieło podtrzymywania niezależnego bytu państwa

polskiego na uchodźstwie zostało przekazane

w ręce młodszego pokolenia Polaków, żyjących już

w niepodległej i suwerennej Ojczyźnie.

Flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej

z godłem

Flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej,

Flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej

z godłem

Flagą państwową Rzeczypospolitej jest prostokątny

płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, umi-

eszczony na maszcie.

Flagą państwową Rzeczypospolitej Polskiej jest

także flaga z umieszczonym pośrodku białego pasa

godłem Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, bar-

wach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz

pieczęciach państwowych

(Dz.U. 1980 nr 7 poz. 18 art. 6, z późniejszymi

zmianami).

Polskie barwy narodowe to kolory biały i czer-

wony. Kolory na polskiej fladze ułożone są zgodnie

z ukształtowanym w XIX w. zwyczajem heraldyc-

znym. Flaga Rzeczypospolitej Polskiej złożona jest

z dwóch pasów poziomych – białego i czerwonego,

a jej kolory odnoszą się do godła państwowego.

Pas górny, ważniejszy – biały – symbolizuje orła,

natomiast pas dolny – czerwony – pole tarczy her-

bowej. Mimo iż barwy te są związane z naszym

godłem, do przyjęcia ich na flagę państwową i uzna-

nia za barwy narodowe wiodła długa droga. Sięga

ona początków naszego państwa i jest ściśle związana

ze zwyczajami wojennymi. W średniowieczu płaty

różnobarwnych materii osadzane na włóczni, posi-

adały zastosowanie praktyczne, polegające na

przekazywaniu sygnałów i rozkazów. Z czasem

nabrały znaczenia symbolicznego. Po nałożeniu na

nie herbów stały się proporcami i chorągwiami sta-

nowiącymi symbole władzy książęcej i królewskiej.

O tym, że chorągiew z Orłem Białym była znak-

iem państwa polskiego, zaświadcza pieczęć, z roku

1290, pretendenta do tronu polskiego Przemysława

II. Podobnie został przedstawiony król Władysław

Łokietek, z tą różnicą, że na jego włóczni proporzec

został zastąpiony chorągwią państwową. W Polsce,

podobnie jak w innych krajach europejskich, wyksz-

tałciła się chorągiew państwowa. Przedstawiała

ona Orła Białego w koronie na czerwonym płacie.

Przysługiwała królowi i była podnoszona tylko w jego

obecności. Przez ponad dwieście lat nie zmieniła

swojego wyglądu i była znakiem Korony Królestwa

Polskiego. Zaświadczają o tym liczne przekazy i opisy.

W XVI w. pojawiają się po raz pierwszy chorągwie

z herbem Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ich

płachty są początkowo białe, później biało-czer-

wone, w trzy lub cztery pasy. Na początku XVIII w.

kształtowały się chorągwie i sztandary wojskowe, na

których dominowały biel i czerwień. Barwa czerwona

miała odcień karmazynu lub amarantu. Pierwszy

z nich uważano za bardziej szlachetny, gdyż stroje

tego koloru nosili książęta i magnaci, drugi uważano

za typowo szlachecki – polski odcień czerwieni.

W tym samym czasie król August II wprowadził

w całym wojsku białe kokardy noszone na kape-

luszach i czapkach. Za panowania króla Stanisława

Augusta Poniatowskiego niektóre oddziały zaczęły

stosować kokardy biało-czerwone. Jako barwy naro-

dowe biel i czerwień pojawiły się po raz pierwszy

w 1792 r. w czasie obchodów rocznicy uchwale-

nia Konstytucji 3 Maja. Patriotyczne warszawianki

masowo wystąpiły w białych sukniach przepasanych

czerwonymi wstęgami. Panowie zaś, w odpow-

iedzi na wezwanie organizatorów uroczystości,

przystroili surduty biało-czerwonymi szarfami.

W 1791 r. Komisja Wojskowa zaleciła zastąpić białe

wojskowe kokardy wizerunkiem srebrnego Krzyża

Kawalerskiego. W wojsku Księstwa Warszawskiego

i Królestwa Polskiego przywrócono białe kokardy na

wojskowych nakryciach głowy. Po wybuchu pow-

stania listopadowego (29 listopada 1830 r.), biała

kokarda stała się symbolem powstającego do walki

narodu. Kwestia barwy kokard była ściśle związana

z celami walki i manifestowaniem poglądów polity-

cznych. Kokardy biało-czerwone nosili zwolennicy

umiarkowanych reform społecznych.

7 lutego 1831 r. Sejm Królestwa Polskiego

przyjął uchwałę w sprawie kokardy narodowej

jako jednolitej oznaki, łączącej wszystkich

Polaków. W artykule pierwszym zapisano:

Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu

Królestwa Polskiego i W. X. Litewskiego, to jest

kolor biały z czerwonym.

Był to pierwszy akt

prawny ustanawiający formalnie biel i czerwień

barwami narodowymi Rzeczypospolitej.

Po upadku powstania listopadowego nami-

estnik cara unieważnił wszystkie uchwały Sejmu

i zakazał używania „polskiej kokardy”. Podczas kole-

jnych zrywów narodowych barwy biało-czerwone

występowały na chorągwiach, plakatach, drukach

okolicznościow ych i pocztówk ach – często

w odwróconym porządku z czerwienią kładzioną

na górnym pasie. W połowie XIX w. w Królestwie

Polskim zaczął rozpowszechniać się zwyczaj sto-

sowania podczas demonstracji ulicznych małych

biało-czerwonych chorągiewek. Tak było w Warszawie

25 lutego 1861 r. w 30 rocznicę bitwy pod Olszynką

Grochowską. Pod koniec tego wieku utrwaliła się

zasada komponowania polskiej f lagi narodowej

z dwóch pasów równej szerokości, z których górny był

biały. Zwyczaj występowania z kokardami biało-czer-

wonymi przy wojskowych nakryciach głowy utrwalił

się wśród powstańców styczniowych, pomimo że uży-

wano równolegle kokard i chorągwi w trzech kolorach

– białym, czerwonym i niebieskim – symbolizujących

barwy nowo wprowadzonego herbu Rzeczypospolitej

Trojga Narodów. Pod koniec XIX i w pierwszych

latach XX w. została przyjęta zasada komponowania

polskiej flagi narodowej z dwóch pasów równej szer-

okości, z których górny był zazwyczaj biały. Pierwsza

wielka manifestacja, w której trakcie masowo demon-

strowano z takimi flagami, odbyła się w Warszawie

3 maja 1916 r. dla uczczenia 125 rocznicy uchwale-

nia Konstytucji 3 Maja.

Kolory biały i czerwony uznały za swoje barwy

wszystkie polskie formacje wojskowe walczące pod-

czas I wojny światowej o odzyskanie niepodległości.

Widniały one na sztandarach, proporcach i mun-

durach. Symbolizowały jedność narodu polskiego

i dążność do utworzenia suwerennego państwa, co

nastąpiło w listopadzie 1918 r.

1 sierpnia 1919 r. Sejm uchwalił ustawę o godle

i barwach narodowych, za które uznano kolory

biały i czerwony. Tym samym określono kolorystykę

flagi państwowej. Tą samą ustawą został określony

między innymi wizerunek flagi Naczelnika Państwa,

f lagi marynarki handlowej i przedstawicielstw

dyplomatycznych, bandery wojennej oraz wzory

chorągwi pułków piechoty i sztandarów pułków

jazdy. Korekty do ustanowionych wówczas wzorów

zostały dokonane rozporządzeniem Prezydenta

RP z 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach

państwowych. Ustanowiło ono nowy wzór godła

państwowego; w zakresie barw nie wprowadziło

zmian, sprecyzowało jednak odcień czerwieni, który

winien odpowiadać barwie cynobru. Rozporządzenie

wprowadziło pojęcie Chorągwi Rzeczypospolitej,

przysługującej wyłącznie Prezydentowi.

Równocześnie została ona uznana – obok Orła

Białego – za godło państwowe. Chorągiew swoim

wyglądem nawiązywała do wcześniejszej f lagi

Naczelnika Państwa. Podnoszono ją nad siedzibą

Prezydenta w Zamku Królewskim w Warszawie.

W 1935 r. okryto nią trumnę Marszałka Józefa

Piłsudskiego. W II Rzeczypospolitej biało-czerwona

f laga symbolizowała tożsamość narodową, suw-

erenność i niepodległość państwa polskiego. Pod

biało-czerwonymi sztandarami pułkowymi walczyli

żołnierze polscy na wszystkich frontach II wojny

światowej. W okupowanym kraju, z powodu braku

możliwości używania znaków wojskowych, barwy

narodowe w postaci flag, proporców, opasek czy

kokard stawały się znakami bojowymi walczących

oddziałów zbrojnych i ludności cywilnej. Flagi biało-

-czerwone, zatknięte zostały m.in. na Monte Cassino

i w Berlinie, wyznaczając szlak bojowy żołnierza

polskiego podczas II wojny światowej. W powojen-

nej Polsce flaga biało-czerwona pozostała symbolem

bardziej narodowym niż państwowym. Władze par-

tyjno-rządowe PRL próbowały obniżyć jej znaczenie

w świadomości Polaków, polecając wywieszać pod-

czas oficjalnych uroczystości i rocznic państwowych

f lagę czerwoną – symbolizującą socjalistyczny

charakter państwa i braterstwo klasy robotniczej.

Znamienny był jednak fakt, że nie z czerwoną, ale

z biało-czerwona flagą robotnicy wychodzili na ulice

polskich miast, upominając się o należne sobie prawa.

Biało-czerwone flagi towarzyszyły wszystkim społec-

znym, narodowym i niepodległościowym protestom

przeciwko narzuconemu Polsce systemowi polity-

cznemu. W celu wzmocnienia wartości, jakie niosą

polskie barwy narodowe, na podstawie Ustawy z 20

lutego 2004 r. o zmianie ustawy o godle, barwach

i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej, 2 maja został

ustanowiony Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

W latach Polski Ludowej pospiesznie w tym dniu

zdejmowano po 1 maja – Święcie Pracy – flagi państ-

wowe, aby nie były eksponowane w dniu zniesionego

Święta Konstytucji 3 Maja. Centralne obchody Dnia

Flagi Rzeczypospolitej Polskiej odbywają się na placu

Zamkowym w Warszawie.

Plik z chomika:

artcos

Inne pliki z tego folderu:

Kolorowanki-na-3-maja.jpg (32 KB)
Jak wywieszać flagę.CUT.00'00-01'36.mp4 (3191 KB)
HYMN_GODO_FLAGA_INTERAKTYWNY.pdf (2938 KB)
Symbole-Narodowe-Godło-Polski.pdf (2686 KB)
Dzień-Flagi-2-maja.png (387 KB)

HYMN_GODO_FLAGA_INTERAKTYWNY.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: