O co chodzi w pojmowaniu świadomości (robocza).pdf

(827 KB) Pobierz
O co chodzi w
pojmowaniu świadomości
Wprowadzenie
Problem boga i świadomości polega na tym, że jak na razie, jeszcze nie ma żadnego wiarygodnego
świadectwa-dowodu , który przekonałby wszystkich ludzi bez wyjątku w jednakowym stopniu.
Odkąd człowiek posługuje się mową ludzką i abstrakcyjnym myśleniem istnieją różne wizje boga jako wyższego
autorytetu. Wynika to z indywidualizmu, jako ludzie jesteśmy podobni do siebie, lecz każdy jest jedyny w swoim
rodzaju.
Taki stan rzeczy powoduje że ewoluujemy nie tylko biologicznie(materialnie), ale również w obszarze wyższej
samoświadomości - umysłu(niematerialnie).
Teoria Darwina obejmuje tylko ewolucję materialistyczną, brak jak na razie porównywalnej do niej
Teorii
Ewolucji Świadomości.
W
XIX wieku Arthur Shopenhauer
świadomość „szkopułem
wszechświata”,
dając do
zrozumienia, że tajemnica świadomości pozostaje najciemniejszym miejscem w całym korpusie
(zbiorze) ludzkiej
wiedzy.
W
XX wieku
filozofia świadomości staje się jednym z
najpopularniejszych obszarów badań, co roku ukazuje się ogromna ilość literatury na ten temat.
Współczesny amerykański filozof
Richard Rorty
stwierdził nawet, że jego zdaniem filozofia
umysłu jest obecnie jedyną naprawdę użyteczną dyscypliną filozoficzną.
Pojęcie świadomości jest trudne do zdefiniowania. Zasadniczo świadomość związana jest z uwagą,
pamięcią roboczą i percepcją. Próbę jej definicji podjęło wielu badaczy. David Chalmers definiuje
świadomość jako subiektywną jakość naszych doświadczeń, tj. postrzeżeń, myśli itd. Christof Koch
uważa, że świadomość wymaga zazwyczaj pewnej formy selektywnej uwagi i krótkotrwałego
przechowywania informacji. Skupia się na neuronalnych korelatach świadomości (NKŚ) –
najmniejszym zespole mechanizmów lub zdarzeń neuronalnych, które łącznie wystarczają do tego,
aby powstał określony percept albo doświadczenie. Świadome przetwarzanie informacji jest
wyjaśniane współcześnie przede wszystkim w kategoriach obliczeniowych. Jedną z teorii
świadomości, która może odnieść się do świata roślin jest integracyjna teoria informacji Gulio
Tononi, nazywana również matematyczną. Znajduje się ona na przecięciu informatyki,
modelowania statystycznego i neurologii. W jej świetle wyznacznikiem świadomości jest zdolność
do wymiany i integracji informacji. Odbywa się ona na wszystkich poziomach organizacji od
ekspresji genów, przebiegu reakcji biochemicznych do współdziałania chloroplastów,
mitochondriów i innych organelli oraz procesów, np. fotosyntezy i oddychania. Od treści informacji
uzależniona jest koordynacja przebiegu współzależnych od siebie procesów niekiedy
przeciwstawnych, jak np. zwiększenie pobierania wody w czasie suszy lub zwiększenie
intensywności transpiracji w czasie zatopienia roślin, wzrost lub spoczynek, powstawanie nowych
komórek lub programowana ich śmierć. Do niedawna inteligencję przypisywano tylko człowiekowi
i niektórym zwierzętom. Prawdopodobnym jest, że pewne gatunki zwierząt posiadają cechy
świadomości. Dowodem na to jest fakt, iż widzą, słyszą, czują zapachy i na różne sposoby
doświadczają świata oraz wykazują stany subiektywne. Każdy z gatunków posiada pewien zestaw
zmysłów dopasowany do jego niszy ekologicznej. Małpy, małpy człekokształtne posiadają budowę
mózgu bardzo podobną do ludzkiej. Na razie nie wiadomo, jak dalece świadoma percepcja jest
wspólna dla wszystkich zwierząt. Istnieje prawdopodobnie związek między świadomością a
stopniem złożoności układu nerwowego organizmu. Wysoce rozwinięta kora nowa u słoni czyni je
zdolnymi do empatii i altruizmu. Jak żadne inne zwierzęta wykazują zachowania podobne do
ludzkich, tj. rytuał pochówku, opieka nad potrzebującym współtowarzyszem. Całkiem złożone
zachowania przedstawiają także inni przedstawiciele świata ożywionego: muszki owocowe,
pszczoły, ośmiornice, nawet obleńce. Reprezentują jakiś poziom świadomości, a tym samym
odczuwają ból, doświadczają przyjemności i widzą. Nawet najbardziej prymitywne formy życia
potrafią zaskoczyć swoją „inteligencją”. Przykładem może być ameba, która w czasie zagrożenia z
zewnątrz buduje rodzaj zapieczętowanej kapsuły, która pozwala jej długo przetrwać bez wody i
pokarmu.
Ilona Bartłomiejska – magister pielęgniarstwa, Magdalena Siusta – magister biologii z Pracy pod kierunkiem dr. n.
med. Łukasza Madanego )
W neurobiologii wiele się nauczono o korelacjach między aktywnością mózgu a subiektywnymi,
świadomymi doświadczeniami, a wielu sugeruje, że neuronauka ostatecznie wyjaśni świadomość; „…
świadomość jest procesem biologicznym, który ostatecznie zostanie wyjaśniony w kategoriach
molekularnych szlaków sygnałowych używanych przez oddziałujące populacje komórek nerwowych…”.
Jednak pogląd ten został skrytykowany, ponieważ nie wykazano jeszcze, że świadomość jest
procesem
,
a tak zwany
„trudny problem”
związany z bezpośrednim odniesieniem świadomości do
aktywności mózgu pozostaje nieuchwytny.
Powiązane terminy, również często używane w niejasny lub niejednoznaczny sposób, to:
•
Świadomość:
stan lub zdolność postrzegania, odczuwania lub bycia
świadomym
wydarzeń,
obiektów
lub
wzorców
sensorycznych. Na tym poziomie świadomości dane zmysłowe mogą zostać potwierdzone
przez obserwatora, niekoniecznie implikując
zrozumienie.
Mówiąc szerzej, jest to stan lub jakość bycia
świadomym czegoś. W
psychologii biologicznej
świadomość jest definiowana jako
percepcja
człowieka
lub zwierzęcia oraz reakcjapoznawcza na stan lub zdarzenie.
•
Świadomość
jest stanem, w którym
przedmiot
jest świadomy jakiegoś zewnętrznego obiektu do stanu
w sobie. Biorąc pod uwagę trudność jego zdefiniowania, było rozumiane na różne
sposoby,
takie jak,
wrażliwość, jakość, subiektywność,
zdolność doświadczania lub czucia,
stan świadomości
lub
doświadczenie posiadania
jaźni
lub
duszy.
•
Samoświadomość:
zdolność do
introspekcji
i zdolność do pojednania się jako jednostka oddzielona
od środowiska i innych jednostek.
•
Samoświadomość:
ostre poczucie samoświadomości. Jest to zaabsorbowanie sobą, w
przeciwieństwie do filozoficznego stanu
samoświadomości,
który jest świadomością istnienia jako bytu
indywidualnego; chociaż niektórzy autorzy używają obu terminów zamiennie lub synonimicznie.
•
Czucie:
zdolność do bycia świadomym (czuć,
postrzegać
= być
świadomym)
swojego otoczenia lub
mieć subiektywne doświadczenia. Czucie to minimalistyczny sposób definiowania świadomości, który
jest powszechnie używany do wspólnego opisywania wrażliwości oraz innych cech umysłu.
•
Inteligencja:
często definiowana jako mądrość, czyli zdolność organizmu lub istoty do działania z
odpowiednim
osądem,
zdolność umysłowa, która jest składnikiem
inteligencji
lub alternatywnie może
być uważana za dodatkową zdolność, oprócz inteligencji, posiadającą własne właściwości.
•
Qualia:
indywidualne przypadki
subiektywnego,świadomego doświadczenia.
--
•
Przytomność
– (łac.
sensorium)
to aktualnie dostępne przeżywanie siebie i świata. Jest związana z
aktywnością
układu siatkowatego
pnia mózgu.
•
Utrata przytomności
(nieprzytomność) to stan zaburzenia
świadomości,
w którym osoba nie reaguje
na żadne bodźce zewnętrzne.Badaniem można sprawdzić reakcje na polecenia i bodźce. Osoba
całkowicie nieprzytomna nie wykazuje żadnej reakcji na polecenia, a także nawet na silne bodźce
bólowe. Utrata przytomności wiąże się z pogorszeniem stanu zdrowia (zaburzeniem
homeostazy
organizmu), stąd też stany takie jak
sen
czy
znieczulenie ogólne
nie są uważane za stany utraty
przytomności.
•
Sen
– stan czynnościowy
ośrodkowego układu nerwowego,
cyklicznie pojawiający się i przemijający w
rytmie dobowym,
podczas którego następuje zawężenie świadomości do niezbędnego minimum i
bezruch. Fizjologiczny sen charakteryzuje się pełną odwracalnością pod wpływem czynników
zewnętrznych (w przeciwieństwie do
śpiączki).
Sen
to stan zewnętrznego spokoju u
ludzi
i
zwierząt.
Wiele oznak życia różni się od tych ze
stanu jawy. Spadek tętna, częstości oddechów, ciśnienia krwi
u
naczelnych
i innych wyższych istot żywych w tak zwanym
śnie NREM i
zmianach
aktywności mózgu.
Zamknięcie
oczu
podczas snu NREM wspomaga tę funkcję. Przeciwieństwem stanu snu jest stan
czuwania.
Granica pomiędzy tymi stanami jest płynna u zwierząt niższych (na przykład u
żółwi).
•
Czuwanie
– stan aktywności
układu somatycznego,
będący przeciwieństwem
snu,
który jest
spoczynkiem dla tego układu. U ludzi dorosłych czuwanie i sen to dwa podstawowe stany
fizjologiczne
występujące cyklicznie, gdzie około 2/3 doby przypada na czuwanie. Stan czuwania, podobnie jak sen,
można zbadać obiektywnie, rejestrując czynność bioelektryczną mózgu. Czuwanie charakteryzuje się
występowaniem w
EEG
fal
alfa
i
beta.
•
Przedświadomość
– termin wprowadzony do
psychoanalizy
przez
Sigmunda Freuda
jako określenie
granicznej sfery psychiki między
świadomością a nieświadomością.
Obejmuje ona treści niebędące
obecnie w polu świadomości (treści stłumione – w przeciwieństwie do treści wypartych, należących do
sfery nieświadomości), lecz które mogą być łatwo aktywizowane i powrócić do świadomości.
•
Podświadomość
– część ludzkiej psychiki, w której zgromadzone są treści nieuświadamiane sobie –
obecne poza
świadomością,
mimowolne, mimowiedne. Treści podświadome pojawiają się w
umyśle,
rozpraszając, wkraczając w przedmiot uwagi, pomimo pragnienia przeciwstawienia się nim.
Termin wprowadzony do
psychologii
przez
Pierre'a Janet,
często błędnie utożsamiany z pojęciem
przedświadomości
w teorii
Freuda.
W polskich tłumaczeniach dzieł Freuda niekiedy błędnie (obok
terminu
pozaświadomość)
zastępuje pojęcie
nieświadomość.
Terminu tego używał niekiedy także
Jung,
odnosząc się do głębszej warstwy
nieświadomości
indywidualnej.
Obszar nieświadomości indywidualnej w terminologii Junga nazywany jest
cieniem
indywidualnym.
•
Superego, nadświadomość
– jedna ze struktur
osobowości
w modelu
psychoanalitycznym,
obok
ego
oraz
id.
•
Jaźń
– oś, wokół której organizuje się struktura psychiczna człowieka. Jest odpowiedzialna za
przepływ informacji z części
świadomej
do
nieświadomej
i odwrotnie. Pełni funkcję integrującą. Celem
Jaźni jest własne urzeczywistnienie w procesie
teleologicznym
(celowościowym), ale w trakcie rozwoju
jednostki elementem pośredniczącym na tej drodze jest wytworzenie „ja” (czyli ego). W terminologii
Carla Gustava Junga
Jaźń stanowi centrum
życia psychicznego
i całości
psychiki.
Z poziomu
nieświadomości podejmuje próby kierowania psychiką jednostki. Jest celem i źródłem energii dla
rozwoju człowieka poprzez
proces indywiduacji,
jak również motorem wszelkiej
twórczości
i duchowych
poszukiwań. Jaźń zaliczana jest do
archetypów.
Zawiera obraz Boga.
Przez późniejszych autorów bywa określana jako cząstka istoty ludzkiej w Bogu, odpowiednik
Królestwa Bożego wewnątrz człowieka z doktryny chrześcijańskiej.
Jaźń w filozofii indyjskiej–
zależnie od rozpatrywanego kierunku filozoficznego (darśana), określana jest jako
indywidualna
jaźń
istoty ludzkiej pod różnymi terminami. Równocześnie postuluje się istnienie na najwyższym poziomie
jaźni obejmującej wspólnie każdą pojedynczą indywidualną jaźń.
•
•
Tożsamość, identyczność
– w logice: relacja, jaką każda rzecz posiada z samą sobą. Dwie rzeczy
są identyczne ze sobą wtedy i tylko wtedy, gdy są tym samym.
Identyczność w sensie logicznym bywa inaczej nazywana identycznością numeryczną. Nie należy jej
mylić z potocznym użyciem słowa "identyczny" jako "bardzo podobny", czyli z pojęciem identyczności
jakościowej. Utożsamianie się - to myślenie i postępowanie zgodne z ideą lub obiektem.
Socjologia i psychologia
•
tożsamość (psychologia)
•
tożsamość społeczna
•
tożsamość osobowa
•
tożsamość osobista
•
tożsamość internetowa
•
tożsamość kulturowa
•
tożsamość regionalna
•
tożsamość narodowa
•
tożsamość obiektu
•
Nieświadomość
– pojęcie zaczerpnięte z
psychoanalizy,
określające jeden z obszarów aparatu
psychicznego (obok
przedświadomości
i
świadomości).
Nieświadomość według
psychoanalizy
skupia wyobrażenia, które są nieakceptowane przez
świadomość i między innymi z tego względu nie mogą zostać uświadomione. Zachowują jednak duży
ładunek energetyczny, dzięki czemu stale próbują przedostać się do świadomości. Efektem tych dążeń
mają być takie akty psychiczne jak
marzenia senne,
objawy nerwicowe (np. lęki, natręctwa, objawy
konwersyjne), przejęzyczenia i
czynności pomyłkowe.
Filozofia umysłu
– dziedzina filozofii zajmująca się badaniami umysłu, zjawisk mentalnych, funkcji
mentalnych, własności mentalnych, świadomości oraz ich relacji wobec ciała, a zwłaszcza względem
mózgu. Problem umysł-ciało jest powszechnie uważany za kluczowy w filozofii umysłu, jednakże należy
pamiętać, że na jej gruncie rozważa się także kwestie częściowo lub całkowicie niezależne od relacji
umysł-ciało. Przykładem tego są pytania o własności konkretnych zjawisk mentalnych, np. pamięci,
doświadczenia wzrokowego, uczenia się, myślenia matematycznego, emocji
Temat świadomości zwierząt napotyka szereg trudności. To stwarza
problem innych umysłów 
w
szczególnie ciężkiej postaci, bo zwierzęta pozbawione zdolności posługiwania się
ludzkim językiem
nie
mogą nam opowiedzieć o swoim doświadczeniu. Trudno jest również obiektywnie rozumować w tej
kwestii, ponieważ zaprzeczanie, że zwierzę jest świadome, często oznacza, że nie czuje, jego życie nie
ma wartości i że szkodzenie mu nie jest moralnie złe. Na przykład XVII-wieczny francuski filozof
René
Descartes był
czasami oskarżany o okrucieństwo wobec zwierząt, ponieważ twierdził, że tylko ludzie
mają świadomość.
Świadomość zwierząt
jest jakość lub stan siebie - świadomość na
zwierzęciu,
czyli subiektywnie
doświadczenie obiekty zewnętrzne lub coś w sobie.
 
świadomość
została zdefiniowana jako:
zmysły,
być świadoma otaczającego świata,
subiektywność, zdolność do doświadczenia,
aby się obudzić, mają
poczucie
tożsamości
i systemu sterowania wykonawczy
umysłu.
Pomimo trudności w zdefiniowaniu
tego, wielu filozofów uważa, że istnieje
intuicja.
Ogólnie wspólne podstawy tego, czym jest
świadomość.
WNIOSKI
Próbójąc ogarnąć problem świadomości i samoświadomości na myśl przychodzi mit o budowie
wierzy Babel. Jednakże należy sobie uzmysłowić, iż w tym konkretnym przypadku odnosząc się do
etymologii i znaczenia słów
świadomość i samoświadomość
nie są trudne do zdefiniowania.
Problemem jest to, że specjaliści różnych dziedzin nauki wykorzystują te pojęcia w sposób w
którym każda dziedzina próboje rozszerzyć ich znaczenie tak aby pasowały do konkretnej teorii.
Kolejnym błędem ludzi nauki jest niezrozumienie faktu, że zawsze oceniają w sposób subiektywny
- "z ludzkiego punktu widzenia", oraz nieuzmysławiają sobie że zmysły ludzkie i sposób "ludzkiego
myślenia" nie są jedynymi z możliwych.
„
Nauka nie może rozwiązać ostatecznej tajemnicy natury, a to dlatego, że w ostatecznym
rozrachunku my sami jesteśmy częścią natury, a zatem częścią tajemnicy, którą próbujemy
rozwiązać”
 
[Max Planck, Where is Science Going ? (1932)].
Quantum poznanie
to nowa dziedzina, która dotyczy matematycznego formalizmu
mechaniki
kwantowej
do modelowania zjawisk poznawczych, takich jak przetwarzanie informacji przez mózg

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin