Odkryj-smaki-DS.pdf

(1462 KB) Pobierz
Odkryj smaki Dolnego Śląska
Odkryj smaki Dolnego Śląska
Marek Perzyński
Dolny Śląsk to region regionów. Nie opuszczając jego opłotków moż-
na spróbować kuchni wszystkich regionów Polski w  jej granicach
przed 1939 r., a nawet kuchni Polaków z... dawnej Jugosławii i Buko-
winy, dlatego w menu Dolnoślązaka są i bałkańska pieczenica, i kre-
sowe gołąbki krużewnickie (bo Kargul z  Pawlakiem po wysiedleniu
z Krużewnik stali się po 1945 r. Dolnoślązakami pełną gębą, choć ni-
gdy nie zapomnieli o starych śmieciach), i maczanica z Polesia. Do
tego specjały z  Polski centralnej, z  Rzeszowskiego, górali od Tatr po
Beskidy, Łemków, Ukraińców, Żydów i  Greków. Żeby spróbować ich
specjałów, najlepiej pilnować kalendarza imprez na Dolnym Śląsku,
których jest bez liku.
3
ultura regionalna to wielki skarb Dolnego Śląska. Tak, to
nie pomyłka. Kultura a nie kultury. Wielobarwna mozaika kultu-
rowa charakterystyczna dla Dolnego Śląska składa się na jeden
obraz, z którego wyłania się obraz Dolnoślązaka zakorzenione-
go w kulturze przodków i budującego nową jakość na Dolnym
Śląsku. Tą jakością jest jedność w  wielości. Niestety, kultura
masowa wdziera się coraz głębiej w świadomość ludzką i ele-
menty kulturowe tożsame dla popkultury o zasięgu globalnym
wypierają elementy kultury lokalnej. Z drugiej strony następu-
je przesyt unifikacją kultury. Łatwo zgubić się w globalnej wio-
sce. Dom rodzinny staje się jedynym bezpiecznym miejscem.
A dom to tradycja, pamięć o przodkach i nadzieja, że o nas też
będą pamiętać kolejne pokolenia.
Ludzka pamięć jest zawodna, dlatego zadziwiają pokłady pa-
mięci, z  jakimi stykają się etnografowie na Dolnym Śląsku. To
niesamowite, że pamięta się tu przepisy potraw sprzed wie-
ków i  związane z  nimi zwyczaje. Toż to archeologia kulinaria,
szepczą zachwyceni etnografowie, widząc na stole na przykład
bułki dla dziadów proszalnych. Któż by bowiem przypuszczał,
że w epoce komputerów, fejsów i lotów w kosmos ktoś będzie
pamiętał zwyczaje z okresu, gdy Mickiewicz pisał „Dziady”. Istny
kosmos!
Teraz jest najlepszy czas, żeby o  tym przypomnieć. Do głosu
doszli potomkowie osiedleńców którzy zasiedlili Dolny Śląsk
po II wojnie światowej. Oni nie siedzą już na walizkach, są
„stąd” i  próbują określić swój status kulturowy. Czerpią z  po-
kładów kulturowych Dolnego Śląska sprzed 1945 r. i  kultury
swych dziadków, którzy w  wyniku wielkiej powojennej wę-
drówki ludów osiedlili się we Wrocławiu, Legnicy, Jeleniej
Górze, Wałbrzychu i ich okolicach często nie ze swej woli. Tak
zadecydowały światowe mocarstwa. Mowa o  Kresowianach.
Z  kolei Polacy z  Bukowiny i  ówczesnej Jugosławii swe domy
na obczyźnie opuścili dobrowolnie, dali się przekonać, że na
Dolnym Śląsku będzie im lepiej. Łemkowie i  Ukraińcy trafi-
li na Dolny Śląsk w  wyniku akcji „Wisła”. A  dolnośląscy Grecy
to uciekinierzy polityczni, którzy upodobali sobie Zgorzelec.
To z  tej grupy wywodzi się słynna polska piosenkarka, „Eleni”.
Trwałym elementem polskiego pejzażu byli Żydzi i na Dolnym
Śląsku też są z  nami, choć została ich już garstka. Niewielu
jest też Niemców, ale są aktywni i  widać ich dobrze choćby
4
K
podczas takich imprez, jak „Kalejdoskop Kultur” we Wrocławiu.
Notabene Wrocław jest ze swej mozaiki kulturowej dumny
i podkreśla to przy pomocy m.in. imprezy plenerowej na wro-
cławskim Rynku „Europa na widelcu” oraz reklamuje się hasłem
„Wrocław – miasto spotkań”.
Z  przedstawicielami wszystkich wymienionych grup można
spotkać się na imprezach, jak Dolny Śląsk długi i szeroki. Kalen-
darz jest nimi wypełniony, jak dobra kasza skwarkami. Niestety,
wiele imprez nakłada się terminowo i wówczas trzeba wybie-
rać. Rolą Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej jest w tym wy-
borze Państwu pomóc.
5
1
Kiermasz adwentowy
Łomnica
2
Ślężański, Zimowy Festiwal Rzemiosła,
Rękodzieła i Produktu Lokalnego
Sobótka
27
Przemków
Dożynki organizowane są w większości gmin
na Dolnym Śląsku
XII
3
Lwóweckie Jasełka Uliczne
Prezentacja Tradycyjnych
i Międzynarodowy Zjazd
4
Stołów Wigilijnych
Świętych Mikołajów
Wrocław
Lwówek Śląski
31
Sucha Górna
9
Ostoja
I
II
III
5
Prezentacja Tradycyjnych Stołów
Wielkanocnych, Palm i Pisanek
Wrocław
Gościszów
18
34
16
19
3 13
11 14 15
Nowy
Kościół
Zamek Grodziec
w Zagrodnie
25
32
Międzybórz
30
26
28
Paszowice
10
Syców
6
Niemczański Jarmark Wielkanocny
Niemcza
IV
Kaczawski Jarmark Wielkanocny
7
Paszowice
Konkurs na Tradycyjne Potrawy
8
Wielkanocne „Mała Wielkanoc”
Lubawka
4
5 22
Mirsk
20
Palac Łomnica
7 23
9
V
Konkurs Kulinarny na Najlepszą
Potrawę Regionalną i Wypieki Ciast
Sucha Górna
Międzybórz
Grodziec
1
12
17
Lubawka
2
29
10
Festiwal Twarogu
11
Przegląd Teatrów Historycznych na zamku Grodziec i degustacja potraw dworskich
12
Bolków
Święto Miodu i Produktu Regionalnego
8
Boguszów
-Gorce
24
6 33
Wojsławice
13
Lwówecki Festiwal Piwa
Lwówek Śląski
VI
Wambierzyce
14
Międzynarodowa Biesiada Zespołów Kresowych
Grodziec
Festiwal Kultury Południowosłowiańskiej
16
Bolesławiec
15
Śląskie Święto Pieśni
Grodziec
17
Święto Mleka
Kamienna Góra
Mirsk
21
VII
18
Dzień Jagody
19
Święto Pieczenicy
20
Izerska Gala
Chocianów
Gościszów
21
Miodowe Lato
Kłodzko
VIII
Święto Pierogów
22
Konkurs Wojewódzki „Nasze Kulinarne Dziedzictwo –
23
Smaki Regionów”
Wrocław
Paszowice
Dolnośląski Festiwal Zupy
24
Jedlina-Zdrój
25
Święto Karpia Milickiego
IX
Milicz
26
31
Święta Wina w Mieście Skarbów
Środa Śląska
Dolnośląskie Święto Miodu i Wina
Przemków
27
Dożynki
28
Święto Chleba
Nowy Kościół
29
Biesiada Ziemniaczana pod Mniszkiem
Boguszów-Gorce
30
32
34
Trzebnickie Święto Sadów
Trzebnica
X
XI
6
Odłowy Karpia podczas Dni Karpia w Dolinie Baryczy
33
Śląski Festiwal Kapusty
Wojsławice
Ostoja koło Milicza
Festiwal kulinarny „Ale Pasztet”
Kliczków
Kalendarz imprez kulinarnych
na Dolnym Śląsku
7
1.
Kiermasz adwentowy
2.
Ślężański, Zimowy Festiwal
Rzemiosła, Rękodzieła i Produktu
Lokalnego
Kiermasz adwentowy odbywa się w 
dwa pierwsze weekendy
grudnia
w  niezwykłym krajobrazie folwarku pałacu Łomnica,
a  jego bezpośrednim organizatorem jest Dominium Łomnica
Fundacji Rozwoju Krajobrazu Kulturowego. Realizacja ta należy
do inicjatyw wzmacniających poczucie tożsamości kulturowej
mieszkańców Dolnego Śląska, podkreśla baronówna Elisabeth
von Küster, właścicielka pałacu w  Łomnicy. Obejmuje m.in. po-
kazy obrzędów świąt Bożego Narodzenia, warsztaty malowania
bombek, robienia wianków, stroików świątecznych, wypieku
i  zdobienia pierników oraz sprzedaż tradycyjnych produktów
regionalnych, których smak trudno zapomnieć, a należą do nich
m.in. wyborne powidła z  dyni oraz z  jarzębiny Bożeny Michalik
z Osieka koło Lubina. Niesie się daleko zapach bomby legnickiej,
chleba pieczonego w pałacowej kuchni i ciast pań z kół gospodyń
wiejskich.
Kontakt:
Joanna Dumin
tel. 505 019 080
e-mail: dominium@palac-lomnica.pl
Odbywa się
na początku grudnia
w Sobótce i ma kilka części,
które nawzajem się uzupełniają. Jarmark Bożonarodzeniowy to
część handlowa, w której udział biorą artyści, producenci lokalni
i szkoły. Natomiast na część konkursową składają się: konkurs na
najpiękniejszą choinkę i Festiwal Stołów Wigilijnych. Jeśli drużyna
jest wielopokoleniowa, otrzymuje dodatkowe punkty.
Organizator:
Stowarzyszenie „Ślężanie – Lokalna Grupa Działania”
kontakt:
Elżbieta Pasławska
tel. 71 335 12 42 lub 606 30 12 91.
8
9
Zgłoś jeśli naruszono regulamin