NKB ST Księga Rodzaju Tom I. cz.2.doc

NOWY

KOMENTARZ BIBLIJNY

Zespól redakcyjny

ks. Antoni Paciorek (KUL) - przewodniczący ks. Roman Bartnicki (UKSW), ks. Tadeusz Brzegowy (PAT),

ks. Antoni Tronina (KUL), ks. Julian Warzecha (UKSW)

KSIĘGA RODZAJU

rozdziały 11, 27 - 36, 43

WSTĘP

PRZEKŁAD Z ORYGINAŁU KOMENTARZ

ks. Janusz Lemański

wykładowca Pisma Świętego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego

Część II

ŚWIĘTY PAWEŁ

Pamięci Ojca Świętego Jana Pawła II

który umiłowaniem i znajomością Bożego natchnionego słowa

stał się dla nas i dla wielu

Nauczycielem i Przewodnikiem

na drodze odkrywania skarbów zawartych w Biblii

Autorzy serii i Wydawca

Od dwudziestu wieków Kościół wiernie podejmuje Chrystusowe wezwanie: „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!" (Mk 16, 15). Czyni to na różne sposoby, w trosce, aby słowo Boże, które „trwa na wieki" (por. Iz 40, 8; 1 P 1, 23-25), rozszerzało się w świecie i rozsławiało (por. 2 Tes 3, 1).

To misyjne zadanie w sposób szczególny podejmują uczeni, którzy zgłębiają treść Objawienia z wiarą, a równocześnie w oparciu o głęboką wiedzę w różnorakich dziedzinach, od historii, archeologii i etnografii, poprzez hermeneutykę i językoznawstwo, do teologii biblijnej zapoczątkowanej przez Ojców Kościoła i nieustannie rozwijanej na przestrzeni wieków. Cieszę się, że polskie środowiska biblijne włączają się w ten nurt, podejmując inicjatywę opracowania nowej serii komentarzy do ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Ufam, że stanie się ona zachętą i pomocą do pełniejszej „zażyłości z Pismem Świętym" (por. DV 25) na ziemi polskiej.

Wiem, że inicjatywa ta jest w pewnym sensie kontynuacją prac zmarłych już Profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: Stanisława Łacha, Eugeniusza Dąbrowskiego, Feliksa Gryglewicza i tylu innych, którzy wnikliwą wiedzą i szczerą troską o integralność wiary dobrze zasłużyli się biblistyce w Polsce.

U progu tej nowej pracy całego środowiska biblistów polskich pragnę przypomnieć to, co wielokrotnie mówiłem, że egzegeza jest taką dyscypliną nauki, która wymaga z jednej strony zastosowania właściwych jej metod badawczych nie związanych bezpośrednio z teologią, a z drugiej domaga się głębokiej wiary w Chrystusa, Syna Bożego, w którym Objawienie dokonało się w pełni. Wówczas studium Pisma Świętego nie jest tylko suchą analizą historyczną, literacką czy strukturalną tekstu, ale odkrywaniem najgłębszych treści, jakie dzięki natchnieniu Ducha Świętego zechciał Bóg przekazać człowiekowi. Jak mówiłem podczas spotkania z Papieską Komisją Teologiczną w 1991 roku, „Lud Boży potrzebuje takich egzegetów, którzy z jednej strony bardzo uczciwie będą wykonywać swą pracę naukową, z drugiej, nie zatrzymają się w połowie drogi, lecz przeciwnie, będą kontynuować swe wysiłki aż do pełnego ukazania skarbów światła i życia zawartych w świętych Pismach, tak aby pasterze i wierni mieli do nich łatwiejszy dostęp i obficiej korzystali z ich owoców" (11.04.1991).

Niech Chrystus, Słowo Boga, udziela światła Ducha Świętego, aby Jego natchnienie towarzyszyło zgłębianiu tajemnic Objawienia i było rękojmią przyszłych owoców w sercach tych, którzy korzystać będą z tego dzieła.

Autorom Nowego Komentarza Biblijnego, Czytelnikom, a także wydawnictwu Edycji Świętego Pawła z serca błogosławię.

Watykan, 11 lutego 2005 r.

OD ZESPOŁU REDAKCYJNEGO

Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry... Gdzie jesteś, źródło?... Gdzie jesteś?...

Jan Paweł II, Tryptyk Rzymski

Prawie 50 lat temu środowisko biblistów Katolickiego Uniwersytetu Lubel­skiego zainicjowało wydawanie serii obszernych komentarzy do wszystkich ksiąg Pisma Świętego. Od tamtych czasów wiele zmieniło się zarówno w obszarze ogólnokościelnym, jak i w samej egzegezie. Do korzystnych zmian w obszarze ogólnokościelnym należy zaliczyć pojawienie się wielu doskonale przygotowanych teologów biblistów w różnych ośrodkach naukowych w Polsce. W samej natomiast egzegezie jesteśmy świadkami zaistnienia nowych kierunków, nowych metod i now­ych prężnych ośrodków badawczych. Jest rzeczą oczywistą, że w takiej sytuacji opracowanie nowych komentarzy biblijnych stało się wymogiem chwili.

Niniejsza seria komentarzy, Nowy Komentarz Biblijny (NKB), jest owocem współpracy ośrodków lubelskiego, warszawskiego i krakowskiego, a także innych środowisk teologicznych w Polsce. Mając na uwadze szeroki krąg odbiorców - nie tylko biblistów i teologów, ale także innych uczestników procesu ewangelizacji -przygotowywane komentarze będą unikać nadmiernego przeciążenia szczegółami dla specjalistów. Z drugiej strony dołożymy starań, aby komentarze były metody­cznie wszechstronne, uwzględniające filologię, analizę literacką, historię powsta­wania tekstu, tło historyczne i archeologiczne, teksty paralelne biblijne i pozabib-lijne. Poszczególne tomy odznaczać się będą podobnym układem, zachowując jednak charakter autorski.

Jako Zespół Redakcyjny, w imieniu Autorów oraz Wydawcy ośmieliliśmy się prosić Ojca Świętego Jana Pawła II o błogosławieństwo dla rozpoczętego dzieła, a także o pozwolenie na dedykowanie całej pracy Jego Osobie. Sądziliśmy, że będzie to odpowiedni sposób podkreślenia znamiennej „biblijności" całego Jego naucza­nia. Pragnęliśmy także gorąco, aby w rzędzie wielu naszych rodaków, wyrażających najgłębszą cześć dla Ojca Świętego, nie zabrakło biblistów polskich.

„Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry...". Słowa Ojca Świętego niechaj wolno nam będzie odczytać także w ten sposób, że praca egzegety-bib-listy jest w pewnym sensie „drogą do góry": przynosi radość, ale i kosztuje spo­ro trudu. Wymaga trudu zwłaszcza wtedy, kiedy chce się ową drogę wyrównać i uczynić łatwiejszą dla innych. Otóż taka właśnie jest intencja Autorów ni­niejszej serii. Nie oznacza to, że trud wspinaczki będzie zupełnie obcy Czytelnikom. Ale nieobca będzie także - jak ufamy - radość z powodu przeby­wania w bliskości Źródła, „które jest" (por. Wj 3, 14).

W uroczystość Objawienia Pańskiego 2005 roku

WYKAZ SKRÓTÓW

1. Teksty źródłowe i przekłady biblijne

BHS              =              Biblia Hebraica Stuttgartensia

BP              =              Biblia Poznańska

BŚP              =              Biblia [Edycji] Świętego Pawła

BT              =              Biblia Tysiąclecia, wyd. 5

KH              =              Kodeks Hamm urabiego

LXX              =              Septuaginta

LXXA              =              LXX, Codex Alexandrinus

NHC              =              Nag Hammadi Codex

PentSam              =              Pięcioksiąg Samarytański

Syr.              =              Peszitta (wersja syryjska)

TM              =              Tekst Masorecki

VL              =              Vetus Latina

Wlg              =              Wulgata

2. Apokryfy Starego i Nowego Testamentu

ApAbr              =              Apokalipsa Abrahama

2 Bar              =              Apokalipsa Barucha (syryjska)

4 Ezd              =              4. Księga Ezdrasza

HenEt              =              Księga Henocha (etiopska) (= 1 Hen)

JózAsen              =              JózefiAsenet

Jub              =              Księga Jubileuszów

4 Mch              =              4. Księga Machabejska

PsSal              =              Psalmy Salomona

TestAbr              =              Testament Abrahama

TestLew              =              Testament Lewiego

TestNef              =              Testament Neftalego

TestRub              =              Testament Rubena

WnbMojż              =              Wniebowstąpienie Mojżesza

WYKAZ SKRÓTÓW

12

3. Pisma z Qumran

1Q, 4Q,

CD

lQapGen

lQpHab

1QS

4QTNaph.

4QJubf

4QJub«

4QpsJuba

4QShirShabba

4QAmramb ar

HQMelch

llQTemple3

HQTemplec

...