Poczytajmy o pszczołach 3.pdf

(2449 KB) Pobierz
Razem uratujemy pszczoly!
ScenariuSz zajęć cz ytelnicz ych dla naucz yciela
autork a scenariusza:
Daniela Grzesińska
Przed przeczytaniem scenariusza, zapoznaj się z książką Justyny Kierat
Pszczoły miodne i niemiodne.
Celem zajęć jest wprowadzenie grupy uczniów z klubu czytelniczego w tematykę związaną z pszczołami,
z naciskiem na zagadnienia takie jak: bogactwo gatunkowe pszczół, rola owadów w funkcjonowaniu eko-
systemu, zagrożenia spowodowane działalnością człowieka oraz metody pomocy pszczołom. Finałem zajęć
będzie wspólne założenie trzech Miejsc Przyjaznych Pszczołom przy szkole. Wybrana tematyka pozwoli
uczniom i uczennicom z klubu czytelniczego poznać i zrozumieć poruszane zagadnienia, ale także dostarczy
im umiejętności i narzędzi do aktywnego pomagania tym zagrożonym owadom.
Czas trwania:
90 min (I część: 45 min, II część: 25 min, III część w terenie: 20 min)
Liczba osób uczestniczących:
5–10 osób
Wiek osób uczestniczących:
10–14 lat
Cele w języku osób uczestniczących:
poznasz bogactwo gatunkowe pszczół występujących w Polsce;
poznasz rolę pszczół w funkcjonowaniu ekosystemu;
dowiesz się, jakie są główne zagrożenia dla pszczół związane z działalnością człowieka;
wymienisz gatunki roślin dających pokarm pszczołom;
opowiesz rodzicom i przyjaciołom, czym są Miejsca Przyjazne Pszczołom i jak je stworzyć.
Metody pracy:
praca
z książką
Materiały:
egzemplarz książki
Pszczoły miodne i niemodne,
Justyna Kierat, wyd. Multico
kartki z hasłami do gry kalambury:
pokaż: PYŁEK, narysuj: NEKTAR
oraz kwiat lub kwitnąca
gałązka drzewa owocowego
stoper lub zegarek z sekundnikiem
pogadanka
zabawa
burza mózgów
praca
w terenie
1
2-5 egzemplarzy wydrukowanych kart pracy
(załącznik 1
1
)
przedmioty związane z pracą pszczół np.
koszulka bawełniana, spodnie dżinsowe, lniana
chusta, butelka oleju (np. słonecznikowego lub
rzepakowego), pudełko kakao, paczka lub toreb-
ka herbaty, kosz/miska z owocami i warzywami
zapylanymi przez pszczoły (np. owoce: borówki,
brzoskwinie, jabłka, morele, poziomki, wiśnie,
truskawki; warzywa: bób, cebula, cukinia, fasola,
papryka, pomidory, ogórki)
informacje z załącznika 2
2
9 sadzonek roślin miododajnych (np. aksamitka,
bazylia pospolita, cynia, jeżówka purpurowa,
lawenda wąskolistna, mięta pieprzowa, nagietek
lekarski, onętek, słonecznik zwyczajny, wrzos
zwyczajny)
3
atlasy roślin ogrodowych i ziół wypożyczone
ze szkolnej biblioteki np.
atlas kwiatów ogro-
dowych,
Agnieszka Gawłowska, wyd. SBM;
Katalog ozdobnych roślin ogrodowych,
opra-
cowanie zbiorowe, wyd. Multico;
atlas roślin
leczniczych,
Małgorzata Maderska, wyd. SBM
informacje ze stron:
z Kujawskim pomagamy pszczołom
www.pomagamypszczolom.pl/baza-wiedzy
rejonowe Koło Pszczelarzy nr 2 w Łodzi
www.kolo-pszczelarzy.pl/rosliny-miododajne
rośliny ozdobne i uprawne
www.atlas-roslin.pl/ogrod.htm
Wirtualny atlas roślin
www.atlas.roslin.pl/miododajne
(jeżeli macie możliwość, to udostępnijcie te informacje uczniom online – będziecie potrzebować
komputera/tabletu/telefonu komórkowego)
9 drewnianych lub plastikowych tabliczek/znaczników do opisania roślin
kilka cienkopisów wodoodpornych
kilka łopatek
rękawice - po parze dla każdego uczestnika
20 l ziemi ogrodowej
1
2
3
Zob. strona 18.
Zob. strona 19.
Listę roślin przyjaznych pszczołom możesz znaleźć na stronie
www.pomagamypszczolom.pl/baza-wiedzy.
zWiązeK z PodStaWą
ProgramoWą:
Treści z podstawy programowej
kształcenia ogólnego dla klas V-VIII,
w przedmiocie biologia:
VII.
eKologia.
Uczeń:
1.
wskazuje żywe i nieożywione
elementy ekosystemu;
wykazuje, że są one powiązane
różnorodnymi zależnościami,
VIII.
zagrożenia
różnorodności biologicznej.
Uczeń:
2.
przedstawia wpływ człowieka
na różnorodność biologiczną,
3.
uzasadnia konieczność ochrony
różnorodności biologicznej oraz podaje
przykłady sposobów gospodarczego
użytkowania ekosystemów,
sprzyjających zachowaniu
tej różnorodności.
2
Przebieg zajęć
część i
— 45 MInUT w SALI LeKcyJneJ
1
2
Przywitaj uczniów i uczennice oraz zaprezentuj książkę, której poświęcone będzie dzisiejsze spotkanie.
Zapytaj uczniów, czy ich zdaniem wszystkie pszczoły dają miód? Możesz zapisać to pytanie
na tablicy i przedzielić tablicę kredą na pół. następnie poproś uczniów i uczennice, aby po kolei
podchodząc do tablicy postawili znak
+
po lewej (TAK) lub po prawej (nIe) stronie tablicy
zgodnie z ich zdaniem. nie wyjaśniając odpowiedzi, zapytaj osoby uczestniczące, ile, ich zdaniem,
żyje w Polsce gatunków pszczół? Odpowiedzi również zapisz na tablicy.
Usiądźcie w kręgu i przeczytaj na głos (Ty lub chętny uczeń/chętna uczennica) fragment z książki
Pszczoły miodne i niemodne
ze strony 6. Pozwoli wam on zweryfikować odpowiedzi na dwa
zadane przez ciebie pytania. Zakreśl na tablicy właściwe odpowiedzi oraz zapisz
450 gatunków.
w przeczytanej części pojawiają się różne nazwy gatunków pszczół, takie jak: trzmiele, lepiarki,
pszczolinki, murarki, miesierki, koczownice. Zaprezentuj uczniom i uczennicom grafiki z książki
obrazujące wymienione gatunki wraz z poniższymi opisami:
pszczoła miodna
(str. 16) — gatunek pszczoły, która ma zdolność wytwarzania miodu z nek-
taru pobranego z kwiatów, zmieszanego ze śliną; miód stanowi dla pszczół pożywienie,
dlatego gromadzą go w ulach; rodzina pszczoły miodnej składa się królowej, robotnic i trutnia;
trzmiel
(str. 20) — charakterystyczną cechą trzmieli jest gęste futerko, które pokrywa ich
ciało; dzięki niemu, może być aktywny od wczesnych godzin porannych do późnych godzin
popołudniowych, by przez to zapylić więcej kwiatów; najbardziej znanym gatunkiem jest
trzmiel ziemny, który jak sama nazwa wskazuje zakłada gniazda pod ziemią; w Polsce żyje
ok. 30 gatunków trzmieli; podobnie jak pszczoła miodna jest to gatunek społeczny – two-
rzy rodziny.
Powiedz uczniom i uczennicom, że pszczoły żyjące w społeczeństwach, rodzinach stanowią
mniejszość, większa część pszczół to pszczoły samotne, np.:
lepiarki
(str. 26) — wykopują gniazda w ziemi, a ich cechą charakterystyczną jest to,
że pokrywają ścianki komórek w gnieździe „tapetą” – wodoodporną błonką, która chroni
ich dom przed zamoknięciem;
murarki
(str. 32) — jedne z najczęściej spotykanych pszczół samotnych; gniazdo zakłada
w pustych łodygach np. trzciny, dlatego w łatwy sposób można jej pomóc, wykonując
samodzielnie dom dla murarki.
4
Powiedz uczniom i uczennicom, że kolejnym elementem zajęć będzie krótka gra w kalambury.
Poproś na ochotnika pierwszą osobę i wręcz jej karteczkę z napisem
pokaż: PYŁEK
oraz kwiat
lub kwitnącą gałązkę drzewa owocowego i rozpocznij grę. Pilnuj czasu (np. za pomocą stopera),
jeśli po 30 sekundach nie pojawi się dobra odpowiedź, wówczas podaj podpowiedź
pszczoły,
po minucie
zapylanie.
Po pojawieniu się dobrej odpowiedzi, pogratuluj ochotnikowi oraz osobie,
3
3
która udzieliła poprawnej odpowiedzi i poproś kolejnego ochotnika. wręcz karteczkę z napisem
narysuj: NEKTAR.
Tutaj podpowiedziami mogą być
wabi zapylacze, zawiera dużo cukrów, a przez
to - daje dużo energii oraz powstaje z niego miód.
Po skończonej zabawie zapisz te dwa hasła z gry na tablicy i zapytaj uczniów i uczennice,
czy i co mają one ze sobą wspólnego. w celu zweryfikowania odpowiedzi przeczytajcie na głos
fragment
co jedzą pszczoły?
i
Specjaliści od transportu pyłku
ze strony 34 oraz 36–37
(nie czytajcie tekstu z ramki
trzmiel-cwaniak).
5
Podziel uczniów i uczennice na trzy- lub czteroosobowe grupy. Rozdaj grupom karty pracy
nr 1 (załącznik 1
4
). Zadaniem grup uczniów i uczennic jest zastanowienie się, w jaki sposób
działalność pszczół wpływa na inne grupy organizmów żyjących na Ziemi (ludzi, zwierząt, roślin).
Przeznacz na pracę ok. 7 minut. następnie omów z poszczególnymi grupami ich odpowiedzi.
Możesz na tablicy narysować schemat z karty pracy i od myślników zapisywać przemyślenia
uczniów. Dla uświadomienia uczniom i uczennicom roli zapylania roślin przez pszczoły pokaż
przyniesione przez ciebie rekwizyty.
Spróbujcie wspólnie ustalić powiązania pomiędzy przedmiotami a pszczołami:
koszulka bawełniana
spodnie dżinsowe
lniana chusta
butelka oleju np. słonecznikowego
pudełko kawy
paczuszka lub torebka herbaty
kosz/miska z owocami i warzywami zapylanymi przez pszczoły, np.
owoce: borówki, brzoskwinie, jabłka, morele, poziomki, wiśnie, truskawki
warzywa: bób, cebula, cukinia, fasola, papryka, pomidory, ogórki
Jako podsumowanie tej części możesz przytoczyć dzieciom dane:
Prawie 80 procent roślin występujących w Polsce jest zapylana przez owady. Gdyby nie pszczoły,
te rośliny nie mogłyby się rozmnażać. Czy wyobrażasz sobie, co by się wtedy stało? Spośród 100
gatunków roślin uprawnych, które zapewniają 90 procent żywności na świecie, aż 71 jest zapylanych
przez pszczoły.
5
Co więcej gdyby przeliczyć wartość pracy pszczół na złotówki - to wyszłoby, że wartość rocznych
plonów roślin zapylonych dzięki pszczołom to około 4 mld złotych, a w Europie około 15 miliardów
euro, a na całym świecie - ponad 150 mld euro.
4
5
Znajdziesz go na stronie 18.
Zob.
www.pomagamypszczolom.pl/glowna.
4
część ii
— 25 MInUT w SALI LeKcyJneJ
6
Omówcie zagrożenia, z jakimi borykają się pszczoły. Powiedz uczniom i uczennicom, że w Polsce
żyje ok. 450 gatunków pszczół, ale niestety prawie połowa z nich jest zagrożona wyginięciem.
Przeczytaj (Ty lub chętny uczeń/chętna uczennica) ramkę
jakie są zagrożenia?
ze strony 60
oraz punkty
co mogę zrobić dla pszczół?
ze strony 61.
Zapytaj uczniów i uczennice, czy mają jakiś pomysł na działanie, które moglibyście wspólnie
realizować, aby pomóc pszczołom? nakieruj rozmowę na Miejsce Przyjazne Pszczołom (MPP).
Opowiedz uczestnikom o tym, czym jest MPP.
1
następnie poinformuj uczestników zajęć, iż masz dla nich niespodziankę, którą będzie
wspólne założenie trzech Miejsc Przyjaznych Pszczołom. Każde MPP to trzy rośliny (zatem
przygotuj na zajęcia dziewięć sadzonek roślin miododajnych). Rozdaj uczniom i uczennicom
atlasy roślin ogrodowych i ziół (np.
atlas kwiatów ogrodowych, Katalog ozdobnych roślin
ogrodowych, atlas roślin leczniczych).
Jeżeli nie macie dostępu do publikacji drukowanych,
możecie skorzystać ze stron internetowych z atlasami roślin, które umożliwią ich rozpoznanie
(np.
www.florapolski.eu, www.kolo-pszczelarzy.pl/rosliny-miododajne, www.atlas-roslin.pl/ogrod.htm,
www.atlas.roslin.pl/miododajne).
Pokaż uczestnikom i uczestniczkom przygotowane sadzonki (najlepiej, aby każdy okaz stanowił
inny gatunek) i poproś, aby spróbowali i spróbowały rozpoznać wybrane przez ciebie rośli-
ny. Proponujemy, aby rośliny te były popularne i łatwo rozpoznawalne, np. aksamitka, bazylia
pospolita, cynia, jeżówka purpurowa, lawenda wąskolistna, mięta pieprzowa, nagietek lekarski,
onętek, słonecznik zwyczajny, wrzos zwyczajny.
7
8
1
Skorzystaj z załącznika 2 na stronie 19.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin