Przygotowanie do śmierci.pdf

(2450 KB) Pobierz

.',. „fi,?,..

J/L,.,,

„',

PRZYGOTOWANIE

DO ŚMIERCI

Tłumaczenie:

Janusz Serafin CSsR

Tłumaczenie na podstawie:

Apparecchio alla morte, cioe considerazioni sulle massime eterne,

utili a tutti per meditare ed a' sacerdoti per predicare,

Operę ascetiche, dogmatiche e morali di S. Alfonso Maria de Liguori,

t. II, s. 5-176, Edizione Giacinto Marietti, Torino 1887

Adiustacja:

Paulina A. Lenar

Korekta:

Magdalena A. Dobosz

Skład, design, okładka i dtp:

Małgorzata A. Batko

Nihil obstat:

Janusz Sok CSsR, Prowincjał

Ldz.: 552/07/11

Wydawnictwo Homo Dei

ul. Zamojskiego 56, 30-523 Kraków

tel. 12 656-29-88, fax 12 259-81-21

www.HomoDei.com.pl

e-mail: dystrybucja@homodei.com.pl

ISBN: 978-83-64451-73-7

Wydanie II

Wprowadzenie

zy potrzebujemy jeszcze jednej książki o śmierci w czasach,

w których jest ona dla większości ludzi tematem tabu? Nie

myśli się o niej i nie mówi, przeciwnie - nasi współcześ-

ni żyją tak, jakby mieli nigdy nie umrzeć, choć przecież

teoretycznie wiedzą, że kiedyś musi to nastąpić. Śmierć nie jest

uważana za ostatni i ważny akt ziemskiej egzystencji, ale za coś

stojącego już poza nią, dlatego „nie liczy się" w tym życiu, nie

uwzględnia się jej.

A skoro tak, to - raz jeszcze - czy potrzebna jest książka o przy-

gotowaniu do śmierci? Jeśli człowiek odpycha od siebie samą myśl

o niej, to tym bardziej nie będzie się do niej przygotowywał. Zresz-

tą po co? Czyż nie wystarczy po prostu dobre życie? Co mógłby do

niego dodać jakiś akt podsumowujący je? A jeśli życie było złe, to

przecież taki akt już tego nie zmieni.

Nawiasem mówiąc, samą ideę takiego przygotowania z góry

odrzuca epoka pragnąca nade wszystko szybkiego i bezbołesne-

go „odejścia". Nasi przodkowie śpiewali: „Od nagłej i niespodzie-

wanej śmierci zachowaj nas, Panie!" - gdyż cenili sobie śmierć

przychodzącą powoli, sączącą się kroplami, jako że taka daje czło-

wiekowi czas na przygotowanie się do ostatecznego przejścia na

drugą stronę. Nam dziś ta suplikacja wydaje się co najmniej nie-

zrozumiała, o ile nie absurdalna.

I jeszcze jedno pytanie, być może dla wydawcy najbardziej nie-

wygodne: po co wznawiać dzieło autora żyjącego w tak odległej

epoce, w całkowicie nam już obcej kulturze, człowieka o zupełnie

innej niż nasza mentalności, w dodatku niedysponującego nawet

drobną cząstką tej wiedzy, jaką my mamy? Czego mógłby on nas

nauczyć, co nam powiedzieć, czego byśmy jeszcze nie wiedzieli?

Na przeszłość patrzymy dziś z poczuciem wyższości, tak jak doro-

sły patrzy na dziecko.

Tych pytań - a zapewne można by postawić także inne - nie

należy lekceważyć. Dlatego trzeba nakreślić pewne wstępne zało-

żenia, ustalić, dla kogo w ogóle jest tego typu książka, komu może

ona przynieść pożytek, kto może uznać ją za sensowną. Kim zatem

byłby ów potencjalny czytelnik, w co powinien wierzyć?

Nie zamyka on oczu na ewidentny fakt, że wszyscy musimy

umrzeć. Nie ucieka od myśli o śmierci, przeciwnie: z każdym upły-

wającym rokiem traktuje ją coraz bardziej serio, coraz wyraźniej ją

sobie uświadamia. I uznaje ją za ostatni akt swego życia - akt w peł-

ni świadomy (niezależnie od konkretnych okoliczności umierania)

i brzemienny w konsekwencje. Nie widzi jej jako czegoś stojącego

już poza jego ziemskim istnieniem, a więc

de facto

niedotyczącego

i nieangażującego go osobiście.

Wierzy on w Boga, w życie pozagrobowe, w niebo i piekło,

uznaje za jak najbardziej realną przerażającą możliwość wiecz-

nego potępienia. Wie, że śmierć jest aktem tak ważnym dlatego,

że stanowi ostateczny, nieodwołalny już wybór między Bogiem

a szatanem, między niebem a piekłem; wybór, który zadecydu-

je o jego wieczności. Oczywiście ta decyzja nie jest niezależna od

całego dotychczasowego życia - trudno zakładać, że człowiek ży-

jący naprawdę dobrze w chwili śmierci nie wybierze Boga, a żyją-

cy naprawdę źle uczyni to - ale właśnie dlatego jest to akt szcze-

gólnie istotny dla tych, których dotychczasowe życie chwiało się

- 6 -

między dobrem a złem; a do tej kategorii wolno chyba zaliczyć

większość ludzi.

I dlatego właśnie uznaje on za wskazane - więcej, konieczne -

szczególne, osobiste przygotowanie się do tego fundamentalne-

go wyboru. Nie uważa bynajmniej, by rzucało ono na życie jakiś

mroczny cień, by je zatruwało, odbierało mu radość. Czy bowiem

wiele byłaby warta i czy mogłaby być trwała radość oparta na złu-

dzeniach, na zamykaniu oczu na rzeczywistość, nieuchronną ko-

nieczność?

I wreszcie: ten człowiek jest wolny od arogancji i pychy współ-

czesności. Nie negując, że ma miejsce stały postęp naukowy, że

wiemy dziś tysiące razy więcej niż nasi poprzednicy, nie uwa-

ża bynajmniej, iż z tego wynika, jakobyśmy byli tysiące razy od

nich lepsi czy mądrzejsi (oczywiście w znaczeniu mądrości jako

umiejętności dobrego życia, a nie inteligencji czy erudycji). Pod

względem moralnej jakości życia nie ma bowiem stałego postępu,

a nawet często ma miejsce regres. Czasami wyostrzenie wzroku na

naukowy wygląd świata okupujemy stępieniem „wzroku duchowe-

go". Niejednokrotnie ten wzrok mieli nasi przodkowie lepszy, tak

więc możemy się od nich czegoś nauczyć - może nawet wiele. Nie

jest też prawdą, jakoby nasze czasy były aż tak wyjątkowe, że nie

da się ich porównać z dawniejszymi. To nieprawda - owszem, pod

wieloma względami są one istotnie bardzo specyficzne, ale pod in-

nymi nie odbiegają szczególnie od poprzednich epok. I dzisiejszy

człowiek w tym, co najważniejsze i najbardziej ludzkie, nie różni

się niczym od człowieka XVIII wieku, współczesnego św. Alfonso-

wi. I przed jednym, i przed drugim staje perspektywa nieuchron-

nej śmierci jako najtrudniejszego zadania życiowego...

Po tych wstępnych założeniach możemy - przynajmniej po-

bieżnie - zwrócić uwagę na niektóre wątki myśli św. Alfonsa Ligu-

oriego na temat przygotowania do śmierci.

Plik z chomika:

dziadekpp

Przygotowanie do śmierci.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: