Historyczne Bitwy 007 - Kursk 1943, Antoni Karpiński.pdf

(3234 KB) Pobierz
HISTORYCZNE BITWY
ANTONI KARPIŃSKI
KURSK 1943
Wydawnictwo
Ministerstwa Obrony
Narodowej
Warszawa 1983
WST P
Bitwa pod Kurskiem rozpocz a si na pocz tku trzeciego roku
wojny radziecko-niemieckiej. Stanowi a wa ny etap na drodze do
zwyci stwa radzieckich si zbrojnych nad wojskami hitlerowskimi.
Jej zwyci skie zako czenie wyzwoli o ca kowicie inicjatyw
strategiczn Armii Radzieckiej, która od tego czasu nieustannie, na
ca ej d ugo ci frontu, prowadzi a dzia ania zaczepne. Je eli bitwa
pod Stalingradem zwiastowa a zmierzch armii niemieckiej, to bitwa
pod Kurskiem postawi a j w obliczu nieuchronnej katastrofy.
Zachodnioniemiecki historyk Walter Hubatsch tak pisa o bitwie
kurskiej: „Na froncie wschodnim Niemcy przedsi wzi li ostatni
prób przechwycenia inicjatywy, jednak bezskutecznie, Nieudana
operacja »Cytadela« sta a si pocz tkiem ko ca armii niemieckiej.
Od tamtej pory nie uda o si ju ustabilizowa frontu niemieckiego
na Wschodzie".
Bitwa pod Kurskiem mia a niew tpliwie wp yw na sytuacj
polityczno-miiitarn na innych frontach, na ródziemnomorskim
teatrze wojennym, gdzie rozgrywa y si g ówne zmagania wojsk
alianckich z si ami niemiecko-w oskimi, usi uj cymi za wszelk
cen utrzyma si w Afryce Pó nocnej, na Pó wyspie Apeni skim i
Ba kanach. Zwyci stwo radzieckie pod Kurskiem os abi o ducha
narodu niemieckiego i „spójno " pa stw bloku faszystowskiego,
ywi o tak e walk narodów Europy pozostaj cych pod okupacj
niemieck .
Zmagania pod Kurskiem dziel si na dwa zasadnicze etapy:
pierwszy — dzia ania obronne Armii Radzieckiej (od 5 do 11 lipca
1943 r.), prowadzone w celu odparcia ofensywy wojsk hitle-
rowskich; drugi — to kontrofensywa wojsk radzieckich (od 12 lipca
do 23 sierpnia 1943 r.), która przeros a w ogólne strategiczne
natarcie na froncie wschodnim. Kontrofensywa by a realizowana
6
w dwóch operacjach: or owskiej pod kryptonimem „Kutuzow" i
bie gorodzko-charkowskiej pod kryptonimem „Rumiancew".
Bitwa kurska swym rozmachem znacznie przewy sza a dotych-
czasowe bitwy na froncie wschodnim. Strony walcz ce zaanga-
owa y w niej wi cej ni 4 min ludzi, przesz o 69 tys. dzia i
mo dzierzy oraz 13 tys. czo gów i dzia pancernych, oko o 12 tys.
samolotów. Aktywne dzia ania bojowe trwa y bez przerwy 50 dni i
nocy. Dla porównania: w wojnie francusko-niemieckiej w 1940 r.
po obu stronach (wojsk sojuszniczych i niemieckich) u yto: 7085
tys. ludzi, 21922 dzia a i mo dzierze, 5679 czo gów i dzia
pancernych i 7615 samolotów bojowych.
Radzieckie zwyci stwo pod Kurskiem wywar o te znaczny
wp yw na nastroje Polaków w okupowanym kraju i w Zwi zku
Radzieckim. Ruch oporu w kraju zwi ksza liczb akcji bojowych
na linie komunikacyjne okupanta, na jego bazy zaopatrzeniowe i
obiekty administracyjne. W Sielcach nad Ok ko czy a intensywne
przygotowania do walki i wyruszenia na front 1 Dywizja Piechoty
im. Tadeusza Ko ciuszki. Kolejne jednostki polskie (2 i 3 DP) by y
w stadium formowania i pocz tkowego szkolenia. Tak e w
jednostkach radzieckich walcz cych pod Kurskiem bra o udzia
wielu Polaków na ró nych stanowiskach.
ZMAGANIA OBRONNE WOJSK RADZIECKICH
(5-11 lipca)
SYTUACJA WOJSKOWO-POLITYCZNA
I PO
ENIE STRON WALCZ CYCH NA FRONCIE
RADZIECKO-NIEMIECKIM NA WIOSN 1943 R.
Zwyci skie dzia ania radzieckich si zbrojnych w bitwie pod
Stalingradem i podczas zimowego natarcia 1942/ '1943 r. oraz
wzrost pot gi Armii Radzieckiej korzystnie wp yn y na zmian
sytuacji wojskowo-politycznej koalicji antyhitlerowskiej, a g ównie
Zwi zku Radzieckiego. Wojska bloku faszystowskiego w czasie
kampanii zimowej na wschodzie ponios y ogromne straty: oko o
1700 tys. ludzi, 24 tys. dzia , przesz o 3500 czo gów i 4300 samo-
lotów. Armia Radziecka przej a inicjatyw strategiczn i
przesun a front dzia
na zachód o oko o 600— 700 km,
wyzwalaj c przesz o 490 tys. km terenu i miliony ludzi.
W tym samym czasie niemieckie i w oskie si y zbrojne ponios y
dotkliwe straty od uderze wojsk alianckich w Afryce Pó nocnej, a
japo skie na Oceanie Spokojnym.
Bieg wydarze na wiosn 1943 r. na wszystkich frontach drugiej
wojny wiatowej wskazywa , i sytuacja wojskowo-polityczna w
wiecie stawa a si korzystna dla pa stw koalicji antyhitlerowskiej.
Otwiera o to du e mo liwo ci kontynuowania zwyci skich
kampanii przeciwko si om zbrojnym bloku faszystowskiego i
militarystycznej Japonii.
Mocarstwa zachodnie — Stany Zjednoczone i Wielka Brytania
— na wiosn 1943 r. ponownie zapewnia y
Zgłoś jeśli naruszono regulamin