Historyczne Bitwy 038 - Valmy 1792, Bogdan Borucki.pdf

(3775 KB) Pobierz
HISTORYCZNE BITWY
BOGDAN BORUCKI
VALMY
1792
Wydawnictwo Bellona
Warszawa 1990
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustrację na obwolucie projektował: Michał Jędrczak
Redaktor: Jacek Biernacki
Redaktor kartograficzny: Maria Stępniowska
Redaktor techniczny: Jadwiga Kaznowska
© Copyright by Wydawnictwo Bellona
Warszawa 1990
Wydanie I. Nakład 9850 + 150 egz.
Objętość 9,2 ark. wyd., 12,5 ark. druk. (z wkładkami)
Papier offsetowy V ki. 70 g. 82 X 104/32.
Sktad i łamanie systemem Poltype 3
w Wydawnictwie Bellona.
Druk ukończono w październiku 1990 r.
Wojskowe Zakłady Graficzne im. A. Zawadzkiego
w Warszawie Zam nr 3118
ISBN 83-11-07835-1
PRZEDMOWA
“Nazwę Valmy opatrzoną datą 20 września 1792 roku
można spotkać w prawie każdym podręczniku historii
powszechnej. Nie oznacza to jednak, że stoczona opodal
tej wioski bitwa jest powszechnie znana. Funkcjonuje ona
W historiografii głównie jako hasło wywoławcze i cezura
kolejnego etapu rewolucji 1789 roku. Jeszcze mniej uwagi
poświęca się wydarzeniom militarnym, które poprzedziły
ową bitwę - przytłoczyły je swą wagą przemiany ustrojowe
zachodzące w tym czasie we Francji.
Jeśli przyjrzymy się ogromnej bibliografii rewolucji, ude-
rzy nas fakt, jak mało prac traktuje o armii francuskiej.
Stwierdzenie to odnosi się zwłaszcza do lat 1789-1792. Ten
niedostatek stanie się tym bardziej odczuwalny, jeśli uświa­
domimy sobie, jak wiele prac naukowych i z dziedziny
beletrystyki poświęcono armiom napoleońskim. A przecież
Owe cesarskie przewagi wojskowe miały swe źródło w do-
świadczeniach wojen zainicjowanych w 1792 roku, a także
W reformach dokonanych jeszcze przed tym rokiem. To
zachwianie proporcji odczuwalne jest zwłaszcza w polskiej
historiografii.
Opisując wypadki wojenne czwartego roku rewolucji, nie
wolno ich przedstawiać w oderwaniu od dokonań burzy­
cieli starego porządku w Paryżu. Byłoby to wbrew logice
i niepodważalnym zasadom sformułowanym przez Carla
von Clausewitza. Tym bardziej że, jak stwierdzili znakomi­
ci historycy, François Furet i Denis Richet, „nigdy (dotąd)
wojna nie była tak bardzo polityczna i tak mało militar­
na”
1
. Aby zrozumieć jej istotę, należy trochę więcej miejsca
poświęcić wydarzeniom pozornie odległym od spraw armii.
1
F. F u r e t e t D. Ri c h e t,
La Révolution française,
Paris 1979, s. 152.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin