Paweł Wieczorkiewicz, Ludwik Bazylow - Historia Rosji.pdf

(49576 KB) Pobierz
TOM
I
TOM
II
PRZEDMOWA
DO
POPRZEDNICH
WYDAŃ
I.
OKRES
PRZEDHISTORYCZNY
I
PIERWSZE
ZWIĄZKI
PLEMIENNE
II.
PAŃSTWO
STARORUSKIE
(RUŚ
KIJOWSKA)
III.
OKRES
ROZDROBNIENIA
FEUDALNEGO
IV.
POWSTANIE
MONARCHII
ROSYJSKIEJ
V.
ROSJA
W
DRUGIEJ
POLOWIE
XVI
WIEKU
VI.
CZASY
„SMUTY”
VII.
MONARCHIA
PIERWSZYCH
ROMANOWÓW
VIII.
PANOWANIE
PIOTRA
11
OKRES
PRZEWROTÓW
PAŁACOWYCH
IX.
ROZKWIT
MONARCHII
SZLACHECKIEJ
X.
PANOWANIE
CARA
ALEKSANDRA
I
XI.
TRZYDZIESTOLECIE
REAKCJI
LUDWIK
BAZYLOW
HISTORIA
ROSJI
WYDANIE
CZWARTE
POPRAWIONE
I
UZUPEŁNIONE
Tekst
obejmujący
lata
1917-1991
napisał
PAWEŁ
WIECZORKIEWICZ
WROCŁAW
WARSZAWA
KRAKÓW
ZAKŁAD
NARODOWY
IM.
OSSOLIŃSKICH
WYDAWNICTWO
©
Copyright
by
Zakład
Narodowy
im.
Ossolińskich
-
Wydawnictwo,
Wrocław
2005
Rozdziały
I-XXIII
Ludwik
Bazylow,
poprawił
i
uzupełnił
Paweł
Wieczorkiewicz
Rozdziały
XXIV-XXXII
oraz
nota
do
wydania
czwartego
Paweł
Wieczorkiewicz
Na
okładce:
Pomnik
Piotra
Wielkiego
w
Petersburgu
©
PhotoStock
Okładkę
i
wyklejkę
projektowała
LUIZA
PINDRAL
Redaktorzy
Wydawnictwa
RYSZARD
SZLAGOR,
ANNA
WASILEWSKA
Indeksy
zdstawili
ANNA
WASILEWSKA,
GRZEGORZ
KORCZYŃSKI
Skład
i
łamanie
PAWEŁ
CIMICKI,
ANNA
SŁAWIŃSKA
Zakład
Narodowy
im.
Ossolińskich
-
Wydawnictwo
pl.
Solny
14a,
50-062
Wrocław
e-mail:
wydawnictwo@ossolineum.pl
http://www.ossolineum.pl
Wydanie
czwarte
poprawione
i
uzupełnione
2005
Dodruk
2006
Wydanie
pierwsze
ukazało
się
w
1969
r.
Druk
i
oprawa
Łódzkie
Zakłady
Graficzne
Printed
in
Poland
ISBN
83-04-04641-5
PRZEDMOWA
DO
POPRZEDNICH
WYDAŃ
I^-
siążka
niniejsza,
kolejna
w
wydawa­
nym
przez
Ossolineum
cyklu
historii narodowych,
stawia
sobie
analogiczne
cele
jak
i
opublikowane
już
dotąd
opracowania.
Chodzi
więc
przede
wszyst­
kim
o
przedstawienie
najważniejszych
elementów
tego
procesu
dziejowego,
który
od
czasów
bardzo
dawnych
rozwijał
się
nieprzerwanie
na
terytorium
Europy
Wschodniej
i
którego
nosicielami
byli
głównie
-
choć
może
nie
cał­
kiem
wyłącznie
-
przedstawiciele
wschodniosłowiańskiego
pnia
językowe­
go
i
etnicznego.
W
ten
sposób
kształtowały
się
stosunki
w
starej
Rusi
Kijow­
skiej
i
potem,
w
okresie
rozdrobnienia
feudalnego;
już
od
XIV
w.
zaczęły
dochodzić
do
głosu
tendencje
zjednoczeniowe,
początkowo
słabe,
później
coraz
bardziej
intensywne
i
na
przełomie
XV
i
XVI
stulecia
doszło
rzeczy­
wiście
do
zjednoczenia
ziem
Rusi
północno-wschodniej
-
kolebki
narodu
rosyjskiego.
Dalsze
dzieje
są
zatem
dziejami
Rosji
i
w
kształtowaniu
się
ich
naród
rosyjski
odegrał
oczywiście
rolę
największą.
Jego
też
rozwojowi
poli­
tycznemu
i
kulturalnemu,
jego
instytucjom
gospodarczym
i
stosunkom
spo­
łecznym
poświęcona
jest
świadomie
ta
praca.
Mimo
że
Rosja
rozwijała
się
jako
państwo
wielonarodowościowe,
cały
szereg
czynników,
m.in.
także
wzgląd
na
rozmiary
pracy,
uprawniał
autora
do
ześrodkowania
uwagi
na
na­
rodzie
rosyjskim.
W
grę
wchodzi
ponadto
jeden
bardzo
istotny
aspekt
-
stosunki
polsko-
-rosyjskie.
Zajmując
się
historią
Rosji,
mamy
do
czynienia
z
dziejami
nasze­
go
odwiecznego
sąsiada,
z
którym
łączyły
nas
w
toku
stuleci
bardzo
różne
stosunki.
Znajdą
się
wśród
nich
zasadnicze
przeciwieństwa
państwowe
i
dłu­
gotrwałe
konflikty
polityczne,
znajdą
się
również
wszystkie
trudności
wyni­
kające
ze
stosunku
caratu
do
narodu
polskiego,
który
po
rozbiorach
utracił
swą
niezawisłość.
Ale
nie
tylko
konfliktami
charakteryzowały
się
procesy
rozwojowe
obu
narodów,
nie
brakowało
bowiem
też
ani
kontaktów
handlo­
wych,
ani
wzajemnego
przenikania
wpływów
kulturalnych,
ani
nawet
prób
zawarcia
jakiegoś
trwalszego
sojuszu.
W
XIX
w.,
właśnie
wtedy,
gdy
Polska
utraciła
niepodległość,
pojawiła
się
idea
nowa,
zrodzona
z
najistotniejszych
potrzeb
narodowych
i
społecznych
-
idea
sojuszu
rewolucyjnego
i
wspólnej
walki
przeciw
caratowi.
Niektóre
spośród
wyszczególnionych
tu
problemów
musiały
znaleźć
w
książce
jakieś
odbicie,
chociaż
w
ramach
nie
nazbyt
sze­
rokich;
mamy
w
literaturze
polskiej
coraz
więcej
prac
traktujących
o
stosun­
5
kach
polsko-rosyjskich
i
chętny
czytelnik
nie
będzie
miał
kłopotu
z
dotar­
ciem
do
bardziej
szczegółowych
informacji.
Dorobek
polski
w
zakresie
opracowań
dotyczących
całej
historii
Rosji
jest
niewielki.
W
tym
rozumieniu
praca
niniejsza
jest
jedną
z
pierwszych
w
ogóle.
Oparto
ją
na
wynikach
najnowszych
badań
prowadzonych
oczywi­
ście
przede
wszystkim
w
Związku
Radzieckim,
chociaż
starano
się
nie
po­
mijać
prac
historyków
zachodnich
i
emigracyjnych
oraz
tych
osiągnięć,
któ­
re
okazały
się
trwałe,
mimo
że
zawdzięczamy
je
dawniejszym
generacjom
badaczy.
Praca
traktuje
o
dziejach
Rusi
i
Rosji
od
czasów
możliwie
najdaw­
niejszych
do
upadku
caratu
i
objęcia
władzy
przez
bolszewików.
Trudności
nomenklaturowe
starano
się
rozwiązać
na
podstawie
istnieją­
cych
u
nas
tradycji,
przynajmniej
tam,
gdzie
to
było
możliwe.
Podaje
się
więc
w
brzmieniu
polskim
-
zgodnie
zresztą
z
naszym
nazewnictwem
geo­
graficznym
-
większość
nazw
miejscowych
(nie
zawsze
dysponujemy
odpo­
wiednikami
polskimi).
W
książce
nie
używa
się
obcych
zupełnie
polskiemu
poczuciu
językowemu
form
patronimicznych,
a
więc
nie
„car
Aleksy
Mi-
chajłowicz”,
lecz
„car
Aleksy”
czy
po
prostu
„Aleksy”,
nie
np.
„Sergiej
Ju-
liewicz
Witte”,
lecz
„Sergiej
Witte”
itd.
Bez
względu
na
trudności
w
osią­
gnięciu
całkowitej
precyzji
na
tym
polu
starano
się
zerwać
zdecydowanie
z
pewnymi
naleciałościami,
które
znalazły
się
w
piśmiennictwie
polskim
pod
wpływem
niedbałego
lub
nieumiejętnego
odczytywania
pierwowzorów
ro­
syjskich.
Nie
stosuje
się
zatem
starych
i
niczym
nie
usprawiedliwionych
form
typu
„Pugaczew”,
„Murawiew”,
lecz
zgodnie
ze
stanem
faktycznym:
„Puga-
czow”,
„Murawiow”,
i
wcale
nie
przeszkadza
tu
fakt,
że
Polacy
będą
z
przy­
zwyczajenia
akcentować
te
formy
na
drugiej
od
końca
sylabie:
równie
do­
brze
można
wymówić
po
polsku
„Murawiow”
jak
„Murawiew”.
Odrzucone
musiały
zostać
takie
dziwaczne,
lecz
czasem
używane
formy,
jak
„Ekatery-
nosław”
czy
„Petrograd”,
zamiast
„Jekaterynosław
”
i
„Piotrogród”
(ros.
Pie-
trograd).
Osiągnięcie
jak
najdalej
idącej
jednolitości
w
nazewnictwie
-
choć
nie
za
wszelką
cenę
-
powinno
percepcję
tekstu
poważnie
ułatwić.
Daty
dzienne
podawano
zasadniczo
zawsze
w
obu
stylach
bądź
zazna­
czano
rodzaj
stylu
-
z
wyjątkiem
wypadków,
gdy
kwestia
ta
nie
może
budzić
żadnych
wątpliwości
na
tle
kontekstu.
W
szczególności,
gdy
podana
jest
tyl­
ko
jedna
data
dzienna,
oznacza
ona
zawsze
stary
styl
w
odniesieniu
do
wyda­
rzeń
w
Rosji,
a
nowy
-
w
odniesieniu
do
wydarzeń
w
Królestwie
Polskim
i
na
Zachodzie.
NOTA
DO
WYDANIA
CZWARTEGO
Historia
Rosji
profesora
Ludwika
Bazylowa,
jednego
z
najwybitniejszych
historyków
polskich,
stanowi
od
lat
pozycję
klasyczną.
Sam
autor
przygoto­
wywał
jej
kolejne
wydanie,
do
którego
z
powodu
Jego
śmierci
niestety
już
6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin