John Lewis Gaddis - Teraz Już wiemy. Nowa historia zimnej wojny.pdf

(2596 KB) Pobierz
TAJEMNICE HISTORII
Nowa historia zimnej wojny
John Lewis Gaddis
Przekład
Maciej Antosiewicz
AMBER
Tytuł oryginału WE NÓW KNOW
Projekt graficzny okładki KLAUDIUSZ MAJKOWSKI
Redakcja stylistyczna MIRELLA REMUSZKO
Redakcja techniczna ANDRZEJ WITKOWSKI
Korekta JADWIGA PILLER
Skład
WYDAWNICTWO AMBER
Informacje o nowościach i pozostałych książkach Wydawnictwa AMBER oraz
możliwość zamówienia możecie Państwo znaleźć na stronie Internetu
http://www.amber.supermedia.pl
Wszystkie prawa zastrzeżone — żadna część tej publikacji, zarówno w całości,
jak i we fragmencie nie może być reprodukowana, zapamiętywana
czy przekazywana w sposób mechaniczny, elektroniczny, fotograficzny
lub w jakiejkolwiek innej formie, jak również wykorzystywana przy adaptacjach
filmowych,
radiowych i telewizyjnych bez uprzedniego uzyskania
pisemnej zgody Wydawcy.
Copyright © John Lewis Gaddis 1997 This translation of WE NÓW KNOW
originally published in English in 1997 is published by arangement with Oxford
University Press.
To tłumaczenie WE NÓW KNOW orginalnie wydane w języku
angielskim w 1997r publikowane w uzgodnieniu z Oxford University Press.
For the Polish edition
© Copyright by Wydawnictwo Amber Sp. z o.o. 1997
ISBN 83-7169-825-9
Studentom, kolegom i przyjaciołom z Uniwersytetu w Ohio
z serdecznymi podziękowaniami
1969-1997
Spis treści
Przedmowa 9
1. Podział świata 15
2. Imperia zimnej wojny: Europa 46
3. Imperia zimnej wojny. Azja 79
4. Broń nuklearna a początki zimnej wojny 116
5. Kwestia niemiecka 150
6. Trzeci Świat 198
7. Ideologia, ekonomia i lojalność wobec sojuszników 243
8. Broń nuklearna a eskalacja zimnej wojny 282
9. Kryzys kubański 330
10. Nowa historia zimnej wojny: pierwsze refleksje 356
Przypisy 375
Bibliografia 453
Indeks 475
7
Przedmowa
Kilka lat temu członkowie kolegium profesorskiego im. Harolda Vyvyana
Harmswortha na Uniwersytecie w Oksfordzie poprosili mnie, bym spędził rok w
ich czcigodnej placówce. Do moich obowiązków należało prowadzenie zajęć ze
studentami, udział w seminariach, jadanie obiadów przy stole profesorskim i
wygłoszenie cyklu złożonego z ośmiu pięćdziesięciominutowych wykładów na
wybrany przeze mnie temat. Była jesień 1992 roku i, jak działo się to już od
dobrych siedmiuset lat, Oksford wypełniały tłumy pilnych, lecz przemoczonych
studentów, kaszlących i kichających, podczas gdy mikroby, jakie ze sobą
przywieźli, zawierały bliższą znajomość z tymi, które wylęgły się wśród
miejscowych mgieł i bagien. Znaczna ich liczba - zarówno studentów, jak i
mikrobów - uczęszczała na moje wykłady w starym budynku uniwersyteckim
przy High Street. Niebawem i ja zacząłem urozmaicać nasze spotkania
kichaniem, siąkaniem i innymi odgłosami dobywającymi się z górnych dróg
oddechowych.
Tematem, jakże w tych warunkach stosownym, była zimna wojna, zagadnienie
dość dobrze mi znane. Okoliczności jednak, podobnie jak obecność bakterii,
okazały się niezwykłe: minął właśnie rok od chwili, gdy w powszechnym
odczuciu skończyła się epoka zimnej wojny, po raz pierwszy zatem miałem
sposobność przedstawić temat od początku do końca. Poszedłem więc za
przykładem klasycznej, choć przedwczesnej książki Louisa Hallea The Cold
War as History i ująłem problem tak, jak on usiłował to zrobić w latach
sześćdziesiątych, jako fenomen nie bez precedensu w długiej historii konfliktów
międzynarodowych: “jako fenomen, który, jak uczy nas doświadczenie, ma
swoją własną dynamikę; jako fenomen, który, w bardzo typowy sposób, podlega
prawom cyklu, gdzie wyróżnić można początek, środek i koniec".*
* Louis J. Halle, The Cold War as History (Nowy Jork: Harper & Rów, 1967), s.
XII.
9
Nie odmawiając Halleowi znajomości rzeczy, miałem nad nim przewagę z
dwóch powodów: wiedziałem, jak zakończyła się zimna wojna, i uzyskałem
dostęp do niektórych przynajmniej dotyczących tej kwestii dokumentów,
pochodzących z byłego Związku Radzieckiego, Europy Wschodniej i Chińskiej
Republiki Ludowej. Postanowiłem więc wyrzucić swoje stare notatki, z których
korzystałem podczas wykładów (pożółkłe i zetlałe, i tak nie przetrwałyby w
wilgotnym oksfordzkim klimacie), i sporządzić nowe, ujmując temat w aspekcie
stosunków międzynarodowych, nie zaś wyłącznie od strony historii
dyplomatycznej Stanów Zjednoczonych, i koncentrując się na tym, w jaki
sposób świadomość, że zimna wojna dobiegła końca, jest w stanie wpłynąć na
nasze zrozumienie rządzących nią mechanizmów. Być może nawet powstałaby z
tego niewielka książka.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin