Nina Juzwa, Adam Gil, Anna Sulimowska-Ociepka, Aleksandra Witeczek - Architektura i urbanistyka współczesnego przemysłu.pdf

(13909 KB) Pobierz
Redakcja:
NINA JUZWA
ADAM GIL
NINAJUZW A
ANNA SULIMOWSKA-OCIEPKA
ALEKSANDRA WITECZEK
Wydział Architektury
Politechnika Śląska
Gliwice 2010
ARCHITEKTURA
I URBANISTYKA
WSPÓŁCZESNEGO
PRZEMYSŁU
Redakcja:
NINA JUZWA
ADAM GIL
NINAJUZW A
ANNA SULIMOWSKA-OCIEPKA
ALEKSANDRA WITECZEK
Wydział Architektury
Politechnika Śląska
Gliwice 2010
Praca naukowa finansowana ze środków Ministerstwa
Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2006-2009.
Projekt badawczy nr N506 034 3 l/ l 545 pod tytułem
„A rchitektura i urbanistyka przemysłu - współczesne
tendencje” wykonywanego na Wydziale A rchitektury
Politechniki Śląskiej w Gliwicach.
Recenzja:
PROF. DR HAB. IN Ż. A RCH.W O JCIECH BONENBERG
Typografia, opracowanie graficzne,
skład komputerowy:
W ydawnictwo Astra
ul. Radziwiłłowska 26/2
31-026 Kraków
tel./faks 0 12 292 07 30
wydawnictwo@ astra.krakow.pl
www.wydawnictwoastra.pl
Okładka: Mclaren Technology Centre,
W oking,W ielka Brytania
Opracowanie graficzne: Łukasz Maciejowski
Wydanie pierwsze
ISBN 978-83-926402-2-6
W szelkie prawa zastrzeżone.
© Copyright by Politechnika Śląska, Gliwice 2 0 10
SPIS TREŚCI
1. W stęp......................................................................................................................................................... 7
2.Tradycja współczesnych rozwiązań przestrzennych przemysłu...................................................... 11
2.1. Wprowadzenie...................................................................................................................................... 13
2.2. Fazy uprzemysłowienia - od końca XVIII wieku do latosiemdziesiątych XX wieku.......................... 17
Paradygmat obiektu i powstanie zakładu przemysłowego. Ewolucja obiektu przemysłowego.
Architektura obiektu przemysłowego. Wielkoprzestrzenna hala przemysłowa. Ewolucja metod
organizacji pracy.
2.3. Przestrzenna organizacja przemysłu................................................................................................... 33
Konurbacja i aglomeracja przemysłowa. Przemysł w mieście. Karta Ateńska.
2.4. Podsumowanie...................................................................................................................................... 41
Krajobraz przemysłowy. W kierunku współczesności - główne hasła II rewolucji przemysłowej.
3. Urbanistyka przemysłu - zarys tendencji rozwoju układów przestrzennych przemysłu
Kształtowanie zasad przestrzennej organizacji przemysłu. Powstanie miast przemysłowych.
Związek fabryk z osiedlami robotniczymi. Zmiana organizacji przestrzennej przemysłu w drugiej
połowie XIX wieku. Rozdział przestrzenny miejsc pracy od miejsc zamieszkania. Kryzys miasta
XIX-wiecznego i nowe spojrzenie; Ebenezer Howard, Tony Garnier; Le Corbusier.
Strefy przemysłowe.
3.2. Przestrzenne podziały przemysłu......................................................................................................... 55
Podstawowe grupy i rodzaje działalności produkcyjnej. Typologia ogólnego podziału przemysłu.
Przemysł wydobywczy i energetyczny. Przemysły przetwórcze. Migracja przemysłu na skutek
globalizacji gospodarki.
3.3. Ewolucja filozofii planowania terenów przemysłowych....................................................................... 59-’
Teoria lokalizacji przemysłu Alfreda Webera. Ogólne zasady gospodarki przestrzennej
według Augusta Loscha. Bieguny wzrostu. Upadek historycznych zagłębi przemysłowych. W kie­
runku nowego paradygmatu.
3.4. Zasady ogólne wyboru lokalizacji dla obiektów i przestrzennych zgrupowań przemysłu.................. 64
Kryteria wyboru lokalizacji przemysłu. Walory terenu lokalizacji. Kryterium efektywności
w lokalizacji przemysłu. Kryterium uciążliwości i oddziaływania na środowisko w lokalizacji
przemysłu. Problematyka planistyczna. Korzyści aglomeracji. Relacje do terenu
zurbanizowanego - próba podziału.
3.5. Podsumowanie. Przesłanki wyboru lokalizacji w strukturze zurbanizowanej..................................... 74
4. Zgrupowania przestrzenne przemysłu i nauki.................................................................................. 77
4.1. Wprowadzenie......................................................................................................................................79
Czynniki lokalizacji współczesnego przemysłu.
4.2. Charakterystyka współczesnych zgrupowań funkcji produkcji i nauki............................................... 80
Technopola/Technopoiia. Zwarte zgrupowania obiektów przemysłowych i pokrewnych.
Zgrupowania obiektów przemysłu i nauki.
4.3. Parki technologiczne - generacje......................................................................................................... 84
I generacja 1970-1980. II generacja 1980-1990. III generacja po roku 1990.
43
3.1. Wprowadzenie...................................................................................................................................... 45
3
4.4. Przykłady technopolii............................................................................................................................. 85
Dolina krzemowa. Sophia Antipolis. Korytarz autostrady M4 (Londyn-Bristol).
4.5. Przykłady parków badawczych i naukowo-technologicznych.............................................................. 89
Cambridge Science Park UK, Stockley Park. TechnologiePark, Dortmund. Inovallée (Zirst de
Meylan). Berlin Adlershof.
4.6. Inne zgrupowania urbanistyczne funkcji produkcji.............................................................................. 96
Vega, park w Wenecji. Novartis Campus w Bazylei. Belval w Luksemburgu.
4.7. Podsumowanie-ograniczenia przestrzenne technoparków w Polsce.............................................. 99
5.
Przykłady wybranych obiektów przemysłowych..........................................................................101
Cechy ogólne rozwiązań przestrzennych przemysłu
5.2. Tabele wybranych obiektów................................................................................................................ 107
Kryteria wyboru przykładów.
tab. 01. Fabryka INMOS w Newport, tab. 02. Drukarnia „SÜDDEUTSCHE ZEITUNG” w Steinhausen
koło Monachium, tab. 03. Fabryka FLONIC-SCHLUMBERGER k. Reims, tab. 04. Winnica
DOMINUS w Kalifornii, tab. 05. Fabryka OLEIFICIO BORELLI w Pontedassio, tab. 06. Fabryka
gotowej żywności CURIAL w Paryżu, tab. 07. Drukarnia „FINANCIAL TIMES" PRINT WORKS
w Londynie, tab. 08.Centrum Badawcze FIANK XEROX w Welwyn Garden City, tab. 09. Mennica
IMPRIMERIE NATIONALE koło Paryża, tab. 10. Fabryka zegarków CARTIER w Villeret (Szwajcaria),
tab. 11. Magazyn i fabryka cukierków RICOLA EUROPE S.A. w Milhouse, tab. 12. Fabryka
BENETTON koło Treviso, tab. 13. Laboratorium FOTONIKI w Berlinie, tab. 14. Drukarnia VEENMAN
PRINTERS w Ede (Holandia), tab. 15. Magazyny i biura TOBIAS GFiAU k. Hamburga,
tab. 16. Centrum Innowacji EKSPERIMENTAL FACTORY w Magdeburgu, tab. 17. Administracja
i warsztaty HSE w Hamburgu, tab. 18. Instytut Maxa Plancka w Dreźnie, tab. 19. Fabryka BANG
& OLUFSEN MEDICOM w Struer (Dania), tab. 20. Fabryka MEKOPRINTI w Stovring (Dania),
tab. 21. Fabryka MEKOPRINT II w Stovring, tab. 22. Centrum druku SCHLESWIG HOLSTEIN
w Rendsburg-Büdelsdorf, tab. 23. Fabryka VW „SZKLANA MANUFAKTUFłA’ w Dreźnie,
tab. 24. Manufaktura produkcji zegarków VACHERON CONSTANTIN koło Genewy
6.
Kształtowanie architektury obiektuprzemysłowego.....................................................................157
Ślady tradycji
6.2. Elementy rozwiązań przestrzennych..................................................................................................160
Główne cechy układu funkcjonalnego. Technologia I organizacja produkcji. Środowisko miejsca
pracy. Ewolucja poglądu na środowisko miejsca pracy
6.3. Zakład przemysłowy............................................................................................................................167
Działka zakładu przemysłowego. Strefowanle. Modularność, rozwojowość. Kontekst otoczenia.
6.4. Struktura funkcjonalno-przestrzennaobiektuprzemysłowego............................................................ 171
Technologia vs struktura przestrzenna. Konstrukcja, zarys tendencji.
6.5. Fbrma vs konstrukcja.......................................................................................................................... 178
Interpretacja architektonicznej geometrii. Tektonika obiektu wielkoskalarnego.
Obiekty o tektonice ekspresyjnej. Obiekty o tektonice ukrytej. Obiekt przemysłowy
o tektonice rozbitej/fragmentarycznej.
6.6. Obudowa obiektu przemysłowego..................................................................................................... 187
Ewolucja fasady. Obudowa obiektu przemysłowego - „skóra” budynku. Fiotowoltaika na usługach
architektury. Tworzywo, faktura, kolor, światło, ornament.
5.1. Wprowadzenie.................................................................................................................................... 103
6.1. Wprowadzenie..................................................................................................................................... 159
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin