Obraz życia Warszawy - Od wojny do wojny.pdf

(3723 KB) Pobierz
Od wojny
do wojny,
Od wojny
do wojny,
czyli obraz
życia
Warszawy
w czasach przełomu
From war to war,
or a picture of Warsaw’s life during the breakthrough
Wystawa oraz niniejsza publikacja zostały dofinansowane przez
Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych
Wszystkie prezentowane materiały pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Warszawie
oraz Studium Polski Podziemnej w Londynie
All presented materials are from the State Archives in Warsaw and Underground Polish Study in London
Koncepcja i scenariusz wystawy/Concept
and scenario of the exhibition:
Violetta Urbaniak
Wybór materiałów/Material
selection:
Marta Jaszczyńska, Rafał Sztarski, Violetta Urbaniak
© Copyright by Archiwum Państwowe w Warszawie 2019
ISBN 978-83-946504-3-8
Projekt graficzny wystawy/
Exhibition graphic design: OFI
Warszawa i dwie wojny…
Wybuch pierwszej wojny
światowej
(1914) rozbudził
w mieszkańcach Warszawy nadzieję na ziszczenie się
marzeń ich przodków o odrodzeniu Polski. Zaborcze
władze rosyjskie radykalnie zmieniły swoją politykę
wobec Polaków w nadziei na pozyskanie ich sympatii.
Rzeczywistość przyniosła rozczarowanie. Rosyjskie
ustępstwa nie zadowoliły warszawiaków. Ponadto
opuszczające Warszawę wojska rosyjskie zdążyły znisz-
czyć wszystkie mosty na Wiśle oraz wiele fabryk i zakła-
dów przemysłowych.
Od 6 sierpnia 1915 do 11 listopada 1918 r. Warszawa
znajdowała się pod okupacją niemiecką. Okres ten
przyniósł pogorszenie sytuacji ekonomicznej wielu
warszawiaków, rabunkową politykę okupanta, regla-
mentację
żywności
oraz migrację wielu wykwalifiko-
wanych pracowników i robotników z miasta. W tych
trudnych warunkach niosły pomoc warszawiakom or-
ganizacje dobroczynne i samopomocowe, jak np. Ko-
mitet Obywatelski.
Z czasem władze niemieckie zdecydowały się na więcej
gestów wobec społeczeństwa polskiego. W 1916 r. ze-
zwoliły na organizację obchodów 125. rocznicy uchwa-
lenia Konstytucji 3 maja, a 5 listopada 1916 r. ogłosiły
proklamację zawierającą obietnicę powstania Króle-
stwa Polskiego. Za wydarzenia ważne dla miasta należy
Warsaw and two wars...
The outbreak of the First World War (1914) awakened
hope in the inhabitants of Warsaw for the fulfilment of the
dreams of their ancestors about the rebirth of Poland. The
invading Russian authorities radically changed their policy
towards Poles in the hope of gaining their sympathy.
The reality brought disappointment. The concessions
by the Russians did not satisfy the citizens of Warsaw.
Moreover, Russian troops leaving Warsaw managed to
destroy all bridges on the Vistula and many factories and
industrial plants.
From August 6, 1915 to November 11, 1918. Warsaw
was under German occupation. This period brought about
the deterioration of the economic situation of many Warsaw
residents, robberies performed by the occupying forces,
the rationing of food and the migration of many qualified
workers and workers from the city. In these difficult
conditions, charities and self-help organizations, such as the
Civic Committee, helped the residents of Warsaw.
With time, the German authorities decided to make
more gestures towards the Polish society. In 1916,
they allowed the organization of the celebrations of the
125th anniversary of the adoption of the Constitution
on May 3, and on November 5, 1916, they announced
a proclamation containing the promise of the creation
of the Kingdom of Poland. Two decisions should also be
3
WARSZAWA I DWIE WOJNY
WARSAW AND TWO WARS
też uznać dwie decyzje — o przyłączeniu do Warsza-
wy wielu z jej przedmieść, które od kwietnia 1916 r.
stworzyły wraz z nią tzw. Wielką Warszawę, jak również
o powołaniu namiastki polskiej władzy w postaci mia-
nowanej przez okupantów Rady Regencyjnej.
Dzień 11 listopada 1918 r. oznaczał dla Warszawy
nowy początek. Na powrót stawała się stolicą niepod-
ległej Rzeczypospolitej — Józef Piłsudski obejmował
naczelne dowództwo nad wojskiem polskim, kształ-
tował się powoli skład osobowy rządu Jędrzeja Mo-
raczewskiego, stopniowo powstawały kolejne siedziby
najważniejszych urzędów państwowych.
W dwudziestoleciu międzywojennym Warszawa była
świadkiem
wielu istotnych wydarzeń historycznych
— w budynku Zachęty został zamordowany pierw-
szy prezydent niepodległej Polski Gabriel Narutowicz
(16 grudnia 1922), tutaj doszło też do przewrotu ma-
jowego (12—15 maja 1926).
W okresie międzywojennym miasto zamieszkiwała
głównie ludność polska i
żydowska,
odsetek innych
grup narodowościowych był niewielki. Pod względem
społecznym warszawiacy byli bardzo zróżnicowani.
Stefan Starzyński, po przyjęciu funkcji komisarycz-
nego prezydenta Warszawy, nakreślił ambitne plany
przebudowy miasta oraz poprawy jego estetyki. Wiele
z nich pozostało, niestety, tylko na papierze, ponieważ
considered important events for the city — the decision to
join Warsaw with many of its suburbs, which from April
1916 created with it the so-called Great Warsaw, as well
as the appointment of a substitute for Polish power in the
form of the Regency Council appointed by the occupants.
11 November 1918 marked a new beginning for Warsaw.
It became the capital of the independent Republic of
Poland again — Józef Piłsudski took over the supreme
command of the Polish army, the composition of Jędrzej
Moraczewski’s government was slowly forming, and more
and more seats of the most important state offices were
gradually established.
In the interwar period Warsaw witnessed many important
historical events — the
fi
rst President of independent
Poland Gabriel Narutowicz was murdered in the Zachęta
building (16 December 1922), and the May Coup also
took place there (12—15 May 1926).
In the interwar period, the town was inhabited mainly by
Polish and Jewish people, while the percentage of other
nationalities was small. In social terms, the inhabitants of
Warsaw were very diverse.
Stefan Starzyński, after assuming the post of a forced
president of Warsaw, drew up ambitious plans for the
reconstruction of the city and the improvement of its
aesthetics. Many of them remained, unfortunately, only
on paper, because on September 1, 1939 peacetime was
over.
4
1 września 1939 r. skończył się czas pokoju.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin