Kodeks cywilny

Art. 431. KC

Definicja przedsiębiorcy

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 definicja jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Art. 434. Definicja firmy osoby fizycznej

Dz.U.2019.0.1145 t.j. - Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny

Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.

Art. 71. Zaproszenie do zawarcia umowy

Dz.U.2019.0.1145 t.j. - Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny

Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.

Dz.U.2019.0.1145 t.j. - Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny

Dział II. Zawarcie umowy

Art. 66. Definicja oferty

§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.

Art. 661. Związanie ofertą w postaci elektronicznej

§ 1. Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie.
§ 2. Przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej jest obowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o:
1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy;
2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty;
3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy;
4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie;
5) językach, w których umowa może być zawarta;
6) kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli przedsiębiorca zaprasza drugą stronę do rozpoczęcia negocjacji, składania ofert albo do zawarcia umowy w inny sposób.
§ 4. Przepisy § 1-3 nie mają zastosowania do zawierania umów za pomocą poczty elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Nie stosuje się ich także w stosunkach między przedsiębiorcami, jeżeli strony tak postanowiły.

Art. 662. Możliwość odwołania oferty między przedsiębiorcami

§ 1. W stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być odwołana przed zawarciem umowy, jeżeli oświadczenie o odwołaniu zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty.
§ 2. Jednakże oferty nie można odwołać, jeżeli wynika to z jej treści lub określono w niej termin przyjęcia.

Art. 67. Opóźnione odpowiedzi oblata

Jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszło z opóźnieniem, lecz z jego treści lub z okoliczności wynika, że zostało wysłane w czasie właściwym, umowa dochodzi do skutku, chyba że składający ofertę zawiadomi niezwłocznie drugą stronę, iż wskutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje umowę za nie zawartą.

Art. 68. Oferta z zastrzeżeniami

Przyjęcie oferty dokonane z zastrzeżeniem zmiany lub uzupełnienia jej treści poczytuje się za nową ofertę.

Art. 681. Przyjęcie oferty z zastrzeżeniami przez przedsiębiorców

§ 1. W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie. W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią.
§ 2. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli w treści oferty wskazano, że może ona być przyjęta jedynie bez zastrzeżeń, albo gdy oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy, albo gdy druga strona w odpowiedzi na ofertę uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała.

Art. 682. Skutki braku niezwłocznej odpowiedzi od przedsiębiorcy

Jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych, ofertę zawarcia umowy w ramach swej działalności, brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty.

Art. 69. Milczące przyjęcie oferty

Jeżeli według ustalonego w danych stosunkach zwyczaju lub według treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest wymagane, w szczególności jeżeli składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy, umowa dochodzi do skutku, skoro druga strona w czasie właściwym przystąpi do jej wykonania; w przeciwnym razie oferta przestaje wiązać.

Art. 70. Chwila i miejsce zawarcia umowy

§ 1. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane - w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy.
§ 2. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej - w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.

Art. 701. Zawarcie umowy poprzez aukcję i przetarg

§ 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.

Art. 702. Aukcja - postępowanie

§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.

Art. 703. Oferta - postępowanie

§ 1. Oferta złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta albo gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej.
§ 2. Organizator jest obowiązany niezwłocznie powiadomić na piśmie uczestników przetargu o jego wyniku albo o zamknięciu przetargu bez dokonania wyboru.
§ 3. Do ustalenia chwili zawarcia umowy w drodze przetargu stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia oferty, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej. Przepis art. 702 aukcja - postępowanie § 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 704. Definicja wadium

§ 1. W warunkach aukcji albo przetargu można zastrzec, że przystępujący do aukcji albo przetargu powinien, pod rygorem niedopuszczenia do nich, wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty (wadium).
§ 2. Jeżeli uczestnik aukcji albo przetargu, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, organizator aukcji albo przetargu może pobraną sumę zachować albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W pozostałych wypadkach zapłacone wadium należy niezwłocznie zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Jeżeli organizator aukcji albo przetargu uchyla się od zawarcia umowy, ich uczestnik, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody.

Art. 705. Przesłanki unieważnienia umowy

§ 1. Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także ten, na czyj rachunek umowa została zawarta, lub dający zlecenie.
§ 2. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.

Art. 71. Zaproszenie do zawarcia umowy

Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.

Art. 72. Negocjacje - postępowanie

§ 1. Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy.

Art. 721. Zasada tajemnicy negocjacji

§ 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej.
§ 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.

Oferta a zaproszenie do zawarcia umowy — domyślasz się, że niosą za sobą różne skutki i konsekwencje prawne. Ale...

Nie masz czasu wgryzać się w zawiłe tematy prawne, prawda?

Ten artykuł zawiera tylko najważniejsze informacje.

Znajdziesz tu omówienie art. 71 i art. 66 kodeksu cywilnego — wytłumaczone prosto i  konkretnie. Bez skomplikowanych zwrotów prawniczych. Dzięki poradom dostosujesz swój biznes do obowiązującego prawa:

Wybierzesz świadomie, czy Twoja informacja handlowa będzie stanowiła ofertę. Wykorzystasz odpowiednie zwroty, aby się przed tym zabezpieczyć.

W tym artykule dowiesz się:

•                     czym jest oferta (definicja)

•                     czy oferta jest wiążąca (+inne konsekwencje)

•                     kiedy świadomie stosować ofertę

•                     jakich sformułowań prawnych używać (+przykłady)

Oprócz tego:

Wiemy, że niektórzy klienci biorą sobie za bardzo do serca hasło klient ma zawsze rację. Zatem — oczywiście zapoznasz się również z podstawą prawną... na wypadek, gdyby klient był mądrzejszy.

1. Kiedy informacja stanowi ofertę, a kiedy nie?

Zaskoczę Cię pewnym faktem:

Czy wiesz, że wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy z tego, że przesłana przez nich informacja handlowa to oferta? Lepiej rozróżniać zaproszenie do zawarcia umowy od oferty, bo ma to swoje konsekwencje…

Jak podaje raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, w 2017 r. zmniejszyła się przeżywalność przedsiębiorstw pierwszego roku: spośród firm założonych w 2017 roku do 2018 przetrwało 66,3%.

Prowadzenie biznesu to nie bułka z masłem, a na pewno nie pomoże w tym nieświadome wplątanie się w zobowiązania w stosunku do oblatów.

Zastanawiasz się pewnie, o jakich zobowiązaniach mowa i kim u licha jest oblat?

Zacznijmy zatem od początku:

Kodeks cywilny: Oferta — definicja

Oferta – zdefiniowany w kodeksie cywilnym sposób zawarcia umowy, polegający na złożeniu oświadczenia woli przez oferenta. Niesie ze sobą skutki prawne i jest zobowiązaniem oferenta do zawarcia umowy z odbiorcą oferty (zwanym oblatem).

Definicję prawną oferty zawiera natomiast art. 66 par. 1 kodeksu cywilnego:

Kodeks cywilny — Dział II Zawarcie umowy
Art. 66 KC — Definicja oferty
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.

Jak widzisz, kodeks cywilny wyróżnia konieczność przedstawienia istotnych postanowień umowy:

Oferta w rozumieniu kodeksu cywilnego stanowi oświadczenie woli zawarcia umowy pomiędzy oferentem, a oblatem — potencjalnym kontrahentem. Zawiera istotne postanowienia umowy: rodzaj umowy, strony, rodzaj i przedmiot świadczenia, np. oznaczenie nabywcy, przedmiotu sprzedaży oraz cenę.

W przeciwnym razie — nie stanowi oferty, a zaproszenie do zawarcia umowy. Mówi o tym art. 71 kodeksu cywilnego:

Kodeks cywilny — Dział II Zawarcie umowy
Art. 71 KC — Zaproszenie do zawarcia umowy
Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.

Jak wynika z art. 71 kodeksu cywilnego, jeśli informacja handlowa nie zawiera istotnych postanowień umowy, to nie jest ofertą.

Diabeł jednak jak zwykle tkwi w szczegółach — definicja istotnych postanowień umowy nie istnieje.

Dla każdego przypadku rozpatrywana jest indywidualnie.

Prawo zawarte w art. 66 KC i art. 71 KC nie jest wystarczająco przejrzyste w wielu przypadkach. Zobacz jak interpretuje je Sąd Najwyższy:

Sąd Najwyższy w wyroku z 17 czerwca 2010 r., III CSK 297/2009:

Prawidłowe odróżnienie oferty od zaproszenia do zawarcia umowy wymaga przeprowadzenia oceny, czy w konkretnym wypadku do potencjalnego kontrahenta kierowana była informacja o możliwości zawarcia określonej umowy i płynących z niej korzyściach, czy też sprecyzowana została jednoznaczna propozycja zawarcia z nim określonej umowy. Pierwsza sytuacja odpowiadać będzie zaproszeniu do zawarcia umowy, drugą należy już kwalifikować jako ofertę.

Określamy jednak w jaki sposób oferta powinna wyglądać (w teorii):

Co powinna zawierać oferta — kodeks cywilny

Treść oferty musi być sprecyzowana w taki sposób, aby umowa mogła dojść do skutku przez sam fakt przyjęcia oferty. Nie ma tu miejsca na prowadzenie negocjacji — w takim przypadku konieczne byłoby złożenie kontroferty.

Zatem— Oferta może być sposobem zawarcia umowy tylko wtedy, gdy jej przyjęcie nastąpiło bez zmian lub uzupełnień.

Drugim ważnym punktem do spełnienia jest oferenta oraz oblata (adresata oferty).

Elementem oferty musi być również określenie istotnych postanowień przyszłej umowy. Nie oznacza to, że oferta musi zawierać pełną treść umowy. Niemniej — oferta musi zawierać istotne elementy proponowanej umowy.

Wiem, że póki co brzmi to mgliście. Granica między tymi dwoma sposobami zawarcia umowy jest w istocie cienka.

Niech poniższy przykład lepiej Ci to zobrazuje:

Jak definiuje kodeks cywilny, oświadczenie woli oferenta może być złożone nie tylko w formie pisemnej, ale i w sposób domniemany.

Co to oznacza w praktyce? Wystawienie przedmiotu na półce sklepowej z jednoczesnym oznaczeniem ceny to oferta w rozumieniu kodeksu cywilnego:

Kodeks cywilny — Dział I Przepisy ogólne
Art. 543 KC — Wystawienie rzeczy - oferta
Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży.

Z drugiej strony — ogłoszenie w gazecie nie stanowi oferty:

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1978 r. IV CR 402/78:

Ogłoszenie w prasie o sprzedaży samochodów nie ma cech oferty w rozumieniu art. 66 kc, skoro nie zawiera wszystkich istotnych postanowień mającej powstać w przyszłości umowy. Tego rodzaju ogłoszenie należy uznać w konkretnym przypadku za zaproszenie do rozpoczęcia rokowań (art. 71 kc). Zaproszenie powyższe nie stwarza jednak między dokonującym je a odbiorcami takiego zaproszenia stosunku zobowiązaniowego, nie jest bowiem zdarzeniem, z którym kodeks cywilny wiąże powstanie między stronami takiego stosunku.

Można zatem śmiało stwierdzić, że...

Wszystko sprowadza się do interpretacji

Oferta to oświadczenie woli zawarcia umowy. Propozycja zawarcia umowy musi mieć charakter stanowczy. Oświadczenie niestanowcze stanowią zaproszenie do zawarcia umowy.

W przypadku wątpliwości, czy mamy do czynienia z ofertą, możemy sięgnąć do kodeksu cywilnego. Definiuje on, co oznacza oświadczenie woli:

Kodeks cywilny — Dział I Przepisy ogólne
Art. 65 KC — Zasada wykładni oświadczenia woli
§ 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
§ 2. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Czy powyższy zapis w kodeksie cywilnym rozwiał Twoje wątpliwości? Domyślam się, że nie...

Nie jesteś jednak jedynym, dla którego ten temat jest mglisty. Granica między ofertą a zaproszeniem do zawarcia umowy jest mocno zatarta i zależy od interpretacji.

Borykasz się z częstymi zwrotami w swoim sklepie internetowym? Sprawdź, jak temu zaradzić: Opinie klientów to wyższa konwersja i mniej zwrotów

Wybierz świadomie, czy informacja handlowa jest ofertą

Kodeks cywilny został powołany ustawą z 23 kwietnia 1964 r. Pomimo licznych aktualizacji, nie wszystkie kwestie są wystarczająco jednoznaczne.

Właśnie z tego powodu musisz zadbać o odpowiednie oznaczenie informacji handlowej, którą przesyłasz potencjalnym lub obecnym klientom lub umieszczasz na nośnikach reklamowych.

Powód jest prosty:

Informacja handlowa będąca ofertą niesie za sobą konkretne zobowiązania prawne. Oblat może ofertę zaakceptować w dosłownym jej brzmieniu, a Ty będziesz musiał zawartą w ten sposób umowę zrealizować.

Oferta jako sposób zawierania umów

Umowa dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenia woli stron. Jednak praktyka wytworzyła pewne sposoby ich zawierania. Niewątpliwie jest to wynik wyjścia naprzeciw potrzebom, które ułatwia zawieranie umów. Do takich trybów zawierania umów należą oferta, negocjacje, aukcja, przetarg. Przyjrzyjmy się jednemu z nich – ofercie – na czym polega ten swoisty sposób zawierania umów?

Czym jest oferta?

Oferta to oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy. Takie oświadczenie określa istotne postanowienia tej umowy. Propozycja zawarcia umowy ma przy tym charakter stanowczy. Oświadczenia o innym charakterze (niepełne, niestanowcze) stanowią zaproszenia do zawarcia umowy. W przypadku wątpliwości, czy mamy do czynienia z ofertą należy sięgnąć do art. 65 kodeksu cywilnego. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Jeżeli i to nie da rozwiązania, należy posłużyć się art. 71 KC, zgodnie z którym ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.

Ważnym jest także oznaczenie podmiotu, który składa ofertę (nazywa się go oferentem) oraz podmiotu, który jest jej adresatem (jest to oblat).

Skutki prawne złożenia oferty

Złożenie oferty kwalifikowane jest jako jednostronna czynność prawna, a oblat ma uprawnienie do jej przyjęcia. Oferta będzie więc wiązać oferenta, a to jej adresat decyduje o jej przyjęciu. Sam stan związania powstaje w zależności od tego, czy oferta skierowana jest do indywidualnie określonego adresata (wtedy znajdzie zastosowanie art. 61 i wiąże od momentu, gdy doszło do adresata w taki sposób, że mógł on się zapoznać z jej treścią) czy do nieoznaczonego kręgu adresatów (wtedy oferta wiąże od chwili ogłoszenia). Art. 66§2 wskazuje czas związania. Od pewnych momentów bowiem oferent nie jest ofertą związany. Trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, że oferent związany jest ofertą bezterminowo. Można wyznaczyć następujące sytuacje:

1.                  1. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie ...