Marian Mazur - (1970) Jakościowa teoria informacji.pdf

(22247 KB) Pobierz
http: / /autonom.edu. pi
MARIAN MAZUR
Jakościowa teoria informacji
I
W Y D A W N IC T W A N A U K O W O -T E C H N IC Z N E WARSZAWA
R ed ak to r W N T
Z o fia D a c k ie w ic z
007
K siążka stanow i p ró b ę jakościow ego ujęcia inform acji. O m ów iono
w niej pojęcie, rodzaje i ilość inform acji, przenoszenie i p rzetw a­
rzan ie, procesy in form acyjne, zagadnienie inform acji w różnych
dziedzinach n au k i i tech n ik i; p o d an o p rzykłady zastosow ań.
K siążka je s t przeznaczona dla ty c h w szystkich, któ rzy m ają do
czynienia z zagadnieniam i inform acyjnym i lu b się n im i in te re ­
su ją — d la inżynierów różnych specjalności i pracow ników n a u ­
kowych.
SP IS TREŚCI
mi
O kładkę projektow ał
B o g u s ła w O r li ń s k i
R ed ak to r tech n iczn y
A n n a N a p ió r k o w s k a
Od Wydawcy
. . . .
P r z e d m o w a
........................
1. W s t ę p
..............................
2. Sterowanie
. . . .
3. Komunikat
. . . .
4. Transformacja
5. K o d
..............................
6.
Informacja
. . . .
7.
Informowanie
. . . .
8.
Transinformowanie
9. Pseudoinformowanie
.
10. Dezinformowanie
11. Parainformowanie
12. Metainformowanie
13. Liczba informacji
Klasyfikacja informowania
Skorowidz
........................
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. .
. .
9
11
13
27
33
41
60
70
81
87
118
141
153
171
188
208
221
WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE
P rinted in P oland
O r JIAB JIEH H E
CONTENTS
O
t
H3,o;aTejibCTBa
ITpe^H CJiO BH e
1 . B seA eH n e
2 . Y n p a B J ie H H e
................................
.........................................
........................................
................................
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
9
11
13
27
33
41
60
70
81
87
118
141
153
171
188
210
221
3 . C n m a j i .................................................
4 . T p aiic(J)o p M ai^H H
5
.
.
.
.
. Ko
a
.........................................
.................................
.
.
.
.
6 . HHC^OpMaAHH
7 . HH(j>OpMHpOBaHHe
8 . TpaH C H H ^O pM H pO B aH H C
9 . IIceBAOHH(j)OpM HpOBaHHe
1 0 . JIe3HH(l)OpM HpOBaHHe
1 1 . Ila p a H H ^ o p M H p o B a H H e
1 2 . M eT aH H (J)opM H poB aH iie
1 3 . ^H C JIO HH(J)OpMaiJHH
KjiaCCH4)HKaAHH HH(J)OpMHpOBaHHH
A ji4)aBH TH biH y K a 3 a T e jis
Publisher's introduction
Preface
. . . . . .
1. Introduction
. . . .
2.
C o n t r o l
........................
3. Signal
........................
4. Transformation
5. C o d e
..............................
6.
Information
. .
.
7.
Informing
. . . .
8.
Transinforming
9. Pseudoinforming
.
10. Disinforming
11. Parainforming
12. Metainforming
13. Number o f informations
.
Classification of informing
Index
..............................
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
9
11
13
27
33
41
60
70
81
87
118
141
153
17 1
188
212
221
OD W YD A W C Y
Oddając w ręce czytelników książkę, która — zgodnie z tytułem — do­
tyczy teorii informacji — Redakcja uznaje za pożyteczne poprzedzić
ją komentarzem mającym zapobiec pewnym nieporozumieniom.
Jak wiadomo — o czym zresztą wspomina i Autor — dotychczaso­
we książki na temat teorii informacji — jeżeli nie dotyczą problemów
o charakterze jedynie praktycznym — zawierają rozważania dotyczące
bądź ilościowego ujmowania informacji, bądź też „wartości” („cenności”)
informacji odnoszonej zazwyczaj do problemów podejmowania decyzji.
Autorzy ich uchylają się z reguły od prób definiowania pojęcia informacji,
często ograniczając się nawet tylko do stwierdzenia, że chodzi o takie
pojęcie, iż mają w stosunku do niego sens rozważania na temat nadawa­
nia, przesyłania i odbierania rozmaitych sygnałów. W ten sposób, nie­
stety, nie biorą oni także pod uwagę, że posługują się wyrazem „infor­
macja” odmiennie od jego znaczenia potocznego, co zwykle czytelnikom
spoza tej problematyki nastręcza trudności.
Autor tej książki przyjmuje w książce całkowicie oryginalną metodę
prowadzenia rozważań. Nie podejmując nawet próby poszukiwania defi­
nicji informacji, a co więcej, nie odwołując się wcale do teorii informacji,
rozpoczyna rozważanie od analizy uogólnionego toru sterowniczego,
a w szczególności jego elementów składowych i ich transformacji. W zwią­
zku z tym podane w toku tej analizy twierdzenia wynikają z przekształ­
ceń formalnych i nie podlegają weryfikacji na podstawie takich czy innych
twierdzeń ze znanej dotychczas w nauce teorii informacji. Dopiero poję­
ciom wyodrębnionym w tych rozważaniach Autor przypisuje w dalszej
części książki takie terminy, jak np. komunikat, kod, informacja i in.,
O d wydawcy
proponując zastosowanie opracowanej przez siebie analizy do procesów
informacyjnych i wywodząc dalsze twierdzenia dotyczące tych procesów.
Mówiąc jednym zdaniem, nie z teorii informacji wywodzą się rozważania
w tej książce, lecz do niej prowadzą.
Taka metoda postępowania nastręcza ryzyko, że arbitralnie wprowa­
dzone terminy będą kolidowały ze znaczeniami przypisywanymi im przez
innych autorów, przyczyniając się do powstania zamętu terminologicznego
Jak się jednak wydaje, Autorowi można przyznać właśnie uporządkowa­
nie terminologii z uwagi na kompletność analizy, ilustrowanie przypad­
ków szczególnych przykładami, objęcie analizą pojęć nazywanych potocz­
nie „treścią”, „znaczeniem” i „rozumieniem” informacji, a pozostają­
cych dotychczas poza zakresem teorii informacji, i wreszcie okazanie,
że ilościowe ujmowanie pojęcia nazwanego przez Autora „informacją”
prowadzi do wzoru matematycznego identycznego z podstawowym wzo­
rem Shannona określającym „ilość informacji” .
Czy trafne jest nazywanie podanych w książce rozważań na temat
informacji jako teorii „jakościowej” ? Autor wybrał to określenie dla od­
różnienia nie poruszanych dotychczas w literaturze zagadnień dotyczą­
cych rodzajów informacji od zagadnień dotyczących ilości informacji,
co znajduje pewne oparcie w analogii terminologicznej np. do rozróż­
nienia jakościowej i ilościowej analizy chemicznej. Natomiast, jak Autor
zaznacza to w Przedmowie, nie chodzi w tej książce o zagadnienia doty­
czące „jakości” informacji w znaczeniu jej wartości (cenności).
PRZEDM OW A
Znaczenie koncepcji, które stały się podstawą powstania i ogrom­
nego rozwoju działu cybernetyki, zwanego powszechnie „teorią infor-
macji”, polegało na wskazaniu możliwości ilościowego ujmowania in­
formacji, co wyraziło się we wprowadzeniu pojęcia: „ilość informacji” .
Takie ujęcie informacji stało się przydatne do wszelkich procesów in­
formacyjnych, bez względu na dziedzinę, oraz niezwykle owocne, czego
dowodem jest mnogość publikacji z zakresu tej problematyki.
Nadało to jednak teorii informacji daleko idącą jednostronność,
czyniąc z niej w rzeczywistości raczej „ilościową teorię informacji” .
W ostatnich latach zaczęły się pojawiać publikacje, zresztą bardzo
jeszcze nieliczne, z zakresu, który można by nazwać „wartościową teorią
informacji”, a mianowicie dotyczące zagadnień oceny przydatności in­
formacji do rozwiązywania zagadnień decyzyjnych.
Nie opracowano natomiast dotychczas teorii obejmującej zagadnie­
nia, czym w istocie jest sama informacja, jakie są jej .rodzaje, na czym
polegają procesy informowania itp. Dla tego zakresu zaproponowałem
nazwę „jakościowa teoria informacji” . T a właśnie problematyka jest
treścią niniejszej książki.
Koncepcja teoretycznego ujęcia samego pojęcia informacji (a nie
ilości informacji) została przeze mnie opublikowana po raz pierwszy
w artykule pt. „Matematyczna definicja informacji” (Pomiary-Automa-
tyka-Kontrola 4, 1965), a w książce pt. „Cybernetyczna teoria ukła­
dów samodzielnych” (Warszawa, PW N 1966) poświęciłem jej osobny
rozdział.
Kontynuacją tych prac było wprowadzenie pojęcia informowania
oraz wyodrębnienie poszczególnych jego rodzajów, które przedstawiłem

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin