Historyczne Bitwy 087 - Orsza 1514, Piotr Dróżdż.pdf

(3287 KB) Pobierz
HISTORYCZNE
BITWY
PIOTR DROŻDŻ
ORSZA 1514
Dom Wydawniczy Bellona
Warszawa 2000
Dom Wydawniczy Bellona prowadzi sprzedaż wysyłkową swoich
książek za zaliczeniem pocztowym z 20-procentowym rabatem od
ceny detalicznej.
Nasz adres: Dom Wydawniczy Bellona
ul. Grzybowska 77
00-844 Warszawa
tel./fax 652-27-01 (Dział Wysyłki)
bezpłatna infolinia: 0-800-12-03-67
internet: www.bellona.pl
e-mail: biuro@ bellona.pl
Wydanie I
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustracja na okładce: Paweł Głodek
Redaktor: Irma Iwaszko
Redaktor techniczny: Andrzej Wójcik
Korekta: Teresa Kępa
© Copyright by Piotr Drożdż, Warszawa 2000
© Copyright by Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2000
ISBN 83-11-09134-X
WSTĘP
Bitwa z wojskami moskiewskimi, która rozegrała się 8 września
1514 r. na polach pod Orszą w ziemi witebskiej, była jedną
z największych batalii ówczesnej Europy. Wygrana przez stronę
polsko-litewską, podobnie jak wiele innych, nie została wykorzy-
stana ani militarnie, ani politycznie. W Polsce nie doczekała się
żadnej legendy narodowej. Była zresztą głównie zwycięstwem
Litwy (tam zajmuje poczesne miejsce w tradycji od czasu
odzyskania niepodległości w 1991 r.), ale wojska polskie
odegrały w niej rolę decydującą. Prawdę mówiąc, dziś niewiele
osób potrafi odpowiedzieć, kiedy stoczona została bitwa orszań-
ska, a tym bardziej między jakimi stronami doszło do konfliktu
i dlaczego. Stąd właśnie moje zainteresowanie tym tematem.
Jest jeszcze jeden powód napisania tej książki. Batalia na
polach pod Orszą miała miejsce w fascynującej epoce. To
okres wielkich przemian w uzbrojeniu i, co za tym idzie, także
w sztuce wojennej krajów europejskich. Szczególnie państwo
polsko-litewskie stanowi ciekawy przykład. Składające się
z dwóch (przynajmniej) narodów, leżące na pograniczu dwóch
kultur — Wschodu i Zachodu — było terenem ścierania się
różnych sztuk wojowania. W wyniku tych procesów wykształ-
ciła się staropolska sztuka wojenna, która swoją świetność
osiągnie w XVII w.
Jeśli chodzi o uzbrojenie, to bardzo istotne przemiany
przeszła ochrona walczących. Pełna zbroja płytowa osiągnęła
swoje apogeum stylistyczne i technologiczne. Była wpraw-
dzie coraz rzadziej używana, ale to właśnie zakuci w nią
jeźdźcy stanowili główną siłę przełamującą na polu bitwy.
Pojawiły się nowe i współistniały dotychczas używane
rodzaje hełmów, z których kapalin i salada przetrwały
w mniej lub bardziej zmienionych formach przez następne
stulecia. Sama salada doczekała się ciekawego zastosowania
w czasach najnowszych. Uznana za formę czysto niemiecką,
posłużyła za wzór opracowania przepisowego
Stahlhelmu
hełmu polowego armii niemieckiej w okresie I i II wojny
światowej. Także dziś wiele armii świata stosuje hełmy
zbliżone kształtem do
Stahlhelmu.
Wielkie grono zwolen-
ników, zwłaszcza w polskiej jeździe lekkiej, zdobył sobie
pancerz kolczy. Za to coraz rzadziej pojawiała się na polach
bitewnych tarcza. Ciężka jazda całkowicie ją odrzuciła na
rzecz potężnych płyt pancernych noszonych na sobie. Lżej-
sza kawaleria, czyli pancerni, jeszcze tarcz używała. Nato-
miast pojawił się nowy typ jazdy, tak zwani Racowie (tak
określano Serbów, spośród których dokonywano początkowo
zaciągów). Z nich to z biegiem czasu wykształci się sławetna
husaria. Na razie jednak żołnierze służący po racku byli
najlżejszą formacją w szeregach konnicy polskiej i używali
tarcz.
Coraz powszechniejsza stała się broń palna, w owym czasie
jeszcze bardzo niedoskonała. Czas jej ładowania był bardzo
długi, a i z celnością nie bywało najlepiej. Wszelkiego rodzaju
hakownice, rusznice czy też arkebuzy powodowały początkowo
raczej strach i zamieszanie, niż poważniejsze straty w szere-
gach przeciwnika. Pojawiły się także armaty. Tymczasem
były to jeszcze dosyć niezgrabne potwory, ciągnięte przez
wielokonne zaprzęgi. Jednak od przełomu XV i XVI w.
A. N a d o l s k i ,
Broń
Wrocław 1979, s. 100.
1
i
strój
rycerstwa polskiego
w średniowieczu,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin