JRT-1-13-2016.pdf

(2525 KB) Pobierz
J
ĘZYK
. R
ELIGIA
. T
OŻSAMOŚĆ
2016
nr 1 (13)
Wydawnictwo Naukowe
Akademii im Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Gorzów Wielkopolski 2016
Redakcja
prof. dr hab. Skorupska-Raczyńska Elżbieta (redaktor naczelny), dr Grzegorz Cyran,
dr Joanna Rutkowska (sekretarz)
Rada Naukowa
prof. dr hab. Dworacki Sylwester
prof. dr hab. Tichoniuk Bazyli
prof. dr hab. Walczak Bogdan
prof. dr hab. Wiegandt Ewa
dr hab. Długosz Kazimierz
dr hab. Golachowska Ewa
dr hab. Jocz Lechosław
dr hab. Kładoczny Piotr
dr hab. Pilarczyk Franciszek
prof. Volodymyr Velykochyj
Recenzenci w roku 2015
prof. dr hab. Zdzisław Kroplewski, dr hab. Marzanna Uździcka
Korekta językowa:
Agnieszka A. Niekrewicz (język polski)
Skład: Agata Libelt
Projekt okładki: Jacek Lauda
© Copyright by Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim 2016
ISSN 2083-8964
Adres Redakcji:
Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
ul. Teatralna 25
66-400 Gorzów Wielkopolski
tel. 95 721 60 71, 95 721 60 30
e-mail: wydawnictwo@ajp.edu.pl
strona internetowa: www.jezyk.religia.tozsamosc.ajp.
edu.pl
Redakcja informuje, że pierwotną wersją czasopisma jest wydanie papierowe
S
PIS
TREŚCI
Magdalena Graf, Małgorzata Cieliczko
Od akwawity do
Amatora
– wódka w polskiej kulturze.
Rekonesans badawczy ................................................................................... 5
Katarzyna Czarnecka
Quest, czyli edukacja przez zabawę. Próba wstępnej prezentacji gatunku .. 27
Sylwester Dworacki
Chłostanie Dionizosa. Bogowie na scenie w komediach Arystofanesa .... 43
Renata Janicka-Szyszko
Definicje terminów rzemieślniczych w internetowych słownikach haseł
krzyżówkowych. Część 1. Nazwy wykonawców czynności ..................... 55
Magdalena Jaworska-Wołoszyn
Edukacja w Bizancjum. Zarys problemu .................................................... 69
Maria Jazownik
Obraz literatury polskiej XIX wieku w pismach
Stanisława Szczepanowskiego .................................................................... 85
Jolanta Kijowska, Michał Faryś, Edyta Kwiatkowska-Faryś
Kształtowanie poczucia tożsamości narodowej Polonii brazylijskiej
w São Mateus do Sul (stan Paraná) ........................................................... 101
Edyta Kwiatkowska-Faryś, Michał Faryś, Jolanta Kijowska
Relacje Polonii latynoamerykańskiej z Polską na przestrzeni
XX i XXI stulecia...................................................................................... 111
Maria Maczel
Językowe przedstawienie tragedii rodzinnej w
Niespodziance
Karola Huberta Rostworowskiego ............................................................ 125
Witold Marcoń
Rolnicy w Sejmie Śląskim ........................................................................ 143
Anna Piotrowicz, Małgorzata Witaszek-Samborska
Grzech gniewu przez pryzmat gwary miejskiej Poznania ........................... 161
Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk
Uwagi o słownictwie i frazeologii więziennej w
Praktycznym słowniku
współczesnej polszczyzny
pod redakcją Haliny Zgółkowej ..................... 173
Dorota Skrocka
Na rozdrożu: między autentycznym życiem a uzależnieniem od siebie.
Dlaczego tak trudno się zmienić? .............................................................. 189
Przemysław Słowiński
Polska elita w niemieckiej niewoli. O jeńcach
i Oflagu II C Woldenberg w monografiach .............................................. 201
Kamilla Termińska
Jeszcze jedno czytanie
Mapy pogody
Jarosława Iwaszkiewicza ............. 217
Lesław Tobiasz
Polityka językowa Konfederacji Szwajcarskiej
a szwajcarska różnorodność językowo-kulturowa .................................... 231
Bogdan Walczak
Zróżnicowanie językowe świata jako wartość kulturowa ........................... 245
Krzysztof Wasilewski
Kultura polityczna pogranicza w okresie przemian .................................. 255
Przemysław Wiatrowski
O tłumaczeniach
Nowego Testamentu
na język indonezyjski
(na przykładzie greckiego leksemu
άρτος)
............................................... 267
Jowita Żurawska-Chaszczewska
Słownictwo kulinarne jako element językowej kreacji świata
w powieści
Krewni
Józefa Korzeniowskiego ........................................... 287
Język. Religia. Tożsamość
1 (13) 2016 s. 5-26
Magdalena Graf
Małgorzata Cieliczko
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Od akwawity do
Amatora
– wódka w polskiej kulturze.
Rekonesans badawczy
Pytam, kto jest, pijaną obaczywszy babę.
Powiedzą mi: dewotka, Uważam sylabę;
Tać prawdziwie, pomyślę; dwie literze z przodka
Odjąwszy, nie zostanie, tylko sama wodka.
Wacław Potocki,
Dewotka
Streszczenie
Przedmiotem artykułu jest wódka oglądana z perspektywy filologicznej
(kulturowej, literackiej, językowej), metodologicznie łączącej podejście mikrohistoryczne
ze zwrotem ku przedmiotom. Autorki prezentują istotne zagadnienia związane z kulturą
tworzenia i spożywania tego trunku (zarówno w przeszłości, jak i współcześnie) oraz
jego obecnością w polskich tekstach literackich (pamiętnikarskich, poetyckich i proza-
torskich). Istotną częścią artykułu jest refleksja nad językowym aspektem obecności
alkoholu: od licznych nazw gatunkowych i potocznych wariantów leksemu
wódka,
po charakterystyczne dla najnowszej polszczyzny, liczne nazwy własne.
Słowa kluczowe:
wódka, onomastyka, mikrohistorie, zwrot ku rzeczy, farmakon
Życie codzienne człowieka – nie: bohatera, wpływowego polityka bądź
charyzmatycznego wodza, ale właśnie mniej lub bardziej przeciętnego człowieka –
w drugiej połowie XX wieku stało się silnie eksplorowanym obszarem badań
grupy historiografów/antropologów. Obowiązujące w tym czasie klasyczne spo-
soby prezentacji i interpretacji dziejów, tj. syntezująco-uogólniające metanarracje
1
,
skupione na arbitralnie wskazywanych wiekopomnych wydarzeniach i wielkich
1
Pojęcie J. F. Lyotarda m.in. z
Kondycji ponowoczesnej,
przeł. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa
1997; por. J. Topolski,
Wprowadzenie do historii,
Poznań 2009, s. 132-133.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin