Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia (1901–1981).pdf

(7208 KB) Pobierz
Kardynał Stefan Wyszyński,
Prymas Tysiąclecia (1901–1981)
„
„Trzeba ratować Naród i w Narodzie Kościół. Nie da się urato-
wać Narodu w oderwaniu od Kościoła, gdyż Naród musi mieć po-
tężne argumenty obrony. Skąd je wziąć? Nie da się też uratować
Kościoła bez pomocy Narodu, gdyż Kościół działa w Narodzie”
.
Stefan Wyszyński, „Pro memoria”, 3 I 1979 r., mps (zapiski niepublikowane)
Tablica na gmachu Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski
przy skwerze kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (zdjęcie współczesne)
Fot. Andrzej Michalik
Fot. Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego
S
Dzieciństwo i młodość
Stefan Wyszyński przyszedł na świat 3 sierpnia 1901 r.
w
Zu­
zeli nad Bugiem, na pograniczu Mazowsza
i
Podlasia. W miej­
scowej parafii jego ojciec Stanisław pracował jako organista.
Gdy Stefan miał 9 lat, matka Julianna,
z
domu Karp, zmarła przy
porodzie. Po jej śmierci ojciec ożenił się powtórnie
z
Eugenią
Godlewską. Stefan miał liczne rodzeństwo: siostry Anastazję,
Stanisławę
i
Janinę oraz brata Wacława,
a
także przyrodnią sio­
strę Julię
i
brata Tadeusza.
W 1912 r., po skończeniu szkoły powszechnej Stefan wstąpił
do znanego
w
Warszawie gimnazjum
i
liceum Wojciecha Gór­
skiego. „W moich wspomnieniach – pisał po wielu latach – szkoła
Górskiego posiadała tak wielki autorytet społeczny
i
narodowy,
że budziła swoisty patriotyzm szkolny. Zwłaszcza
w
mieście,
które posiadało silne szkolnictwo państwowe”, czyli rosyjskie.
Po wybuchu wojny, od 1915 r. Stefan uczył się
w
Łomży, gdzie
Julianna i Stanisław
Wyszyńscy z dziećmi
(od lewej): Stanisławą,
Janiną, Stefanem,
Anastazją, 1906 r.
1
Stefan Wyszyński
jako gimnazjalista, 1912 r.
Neoprezbiter Stefan
Wyszyński, Włocławek,
1924 r.
działał także
w
miejscowej drużynie harcerskiej,
a
następnie
w
Liceum św. Piusa X we Włocławku. Już
w
wieku 16 lat po­
stanowił wstąpić do stanu duchownego. Wiele lat później pisał
o
swym powołaniu: „Gdybym miał dziś wybrać drogi życia mego
na nowo, wybrałbym
z
największych bram tę, która doprowadzi
do kapłaństwa, choćbym
w
głębi tej drogi widział przygotowaną
dla siebie gilotynę”.
W 1920 r. Stefan zdał maturę
w
Niższym Seminarium Du­
chownym we Włocławku. Następnie kontynuował naukę
w
tam­
tejszym Wyższym Seminarium Duchownym. Po przyjęciu świę­
ceń kapłańskich 3 sierpnia 1924 r. został wikarym przy katedrze
włocławskiej. Natychmiast też wziął na siebie kolejne obowiąz­
ki: redaktora pisma „Słowo Kujawskie”
i
prefekta szkolnego.
Zwierzchnicy Wyszyńskiego szybko dostrzegli jego wybitne
zdolności
i
już po roku wysłali go do Lublina, na Katolicki Uni­
wersytet Lubelski. Tam rozpoczął studia ekonomiczne
i
socjo­
logiczne. Za radą rektora, prof. Antoniego Szymańskiego, prze­
niósł się jednak na Wydział Prawa Kanonicznego. W tym czasie
poznał ks. Władysława Korniłowicza, dyrektora konwiktu dla
księży­studentów KUL, który został jego kierownikiem ducho­
wym. Zaangażował się także wówczas
w
działalność studencką
„Bratniej Pomocy” oraz Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży
Akademickiej „Odrodzenie”, związanego ze środowiskiem chrze­
ścijańsko­demokratycznym
i
opierającego swój program na na­
uce społecznej Kościoła. Po czterech latach studiów,
w
1929 r.
uzyskał stopień doktora. Następnie odbył długą podróż nauko­
wą po Europie. Kształcił się m.in.
w
Rzymie. Napisał pracę pt.
„Główne typy Akcji Katolickiej za granicą”. Po powrocie do kraju
został wikariuszem,
a
następnie wykładowcą
w
Wyższym Semi­
narium Duchownym we Włocławku. Od 1932 r. aż do wybuchu
wojny pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika teolo­
giczno­naukowego „Ateneum Kapłańskie”.
W swych rozważaniach Wyszyński odrzucał zarówno ko­
munizm, jak
i
nazizm, ale także skrajny indywidualizm
i
egoizm
– postawy promowane przez system kapitalistyczny oraz libe­
ralizm. Podczas swych wykładów dla robotników jeden
z
jego
słuchaczy komentował głośno – „Ksiądz profesor nam wytłu­
maczył, że komuna do cholery
i
kapitał do cholery. A ty, ro­
botniku, się powieś”. „Bracie, jedź na wakacje – odpowiedział
Wyszyński – po wakacjach przyjdź, będziemy dalej szukali
odpowiedzi. Przekonasz się, czy warto się wieszać, czy lepiej
jeszcze poczekać”.
2
Fot. Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego
Fot. Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego
Fot. Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego
Ksiądz Stefan Wyszyński
z rodziną we Wrociszewie,
1926 r. Stoją od lewej:
Janina, Stefan, Anastazja;
siedzą od lewej: Stanisława,
Eugenia (przybrana matka),
Stanisław (ojciec);
klęczy: Tadeusz
(brat przyrodni Stefana)
Młody kapłan interesował się kondycją materialną robotników
i
ich warunkami pracy. Wolne chwile poświęcał na kierowanie
Chrześcijańskim Uniwersytetem Robotniczym we Włocławku.
Ponadto zorganizował Katolicki Związek Młodzieży Robotniczej,
pełnił funkcję asystenta
w
Chrześcijańskich Związkach Zawodo­
wych oraz utworzył sieć Katolickich Uniwersytetów Ludowych,
przeznaczonych dla ludności wiejskiej. Współpracował
z
rodzi­
nami ziemiańskimi osiadłymi na ziemi kujawsko­dobrzyńskiej.
Był znanym działaczem Akcji Katolickiej. Od 1938 r. zasiadał
w
Radzie Społecznej przy Prymasie Polski.
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin