CHRISTOPHER GREEN & KIT Y CHEE--Zrozumieć ADHD.pdf

(12615 KB) Pobierz
CHRISTOPHER GREEN
KITYCHEE
ADHD
Przekład:
K atarzyna Sobiepanek-Szczysna
B ib lio te k a U n iw e rsyte cka
w W a rszaw ie
Zrozumieć
1000666974
1000666974
TV
r u m
iJtiu
\Spis treści
O autorach ................
Od autorów ..............
W stęp ..........................
Rozdział 1. A D H D ■
f a k t y .
ł
Rozdział 2. A D H D - ponownie op
k r y t e .
Rozdział 3. A D H D - przyjtzyny
Rozdział 4. Zachowania, które spt;
awiają p ro b le m y rod zico m
Rozdział 5. Współczesne spojrzenie na ADHEj)
czteroczęśck iwy
problem .
Rozdział 6. Stany współwystępująb
eg
Rozdział 7. Znaczenie dobrego i
z:.<
o w y ch o w a n ia
Rozdział 8. A D H D - stawianie diagnozy.
7
8
9
11
22
30
42
58
67
78
89
108
Rozdział 9. Stresy rodziców i rodzeństwa....................................... i......
Rozdział 10. J a k poprawić zachowanie dziecka?................................. 117
Rozdział 11. Praktyczne rozwiązania typowych problemów
z zachow aniem ...................................................................... 136
Rozdział 12. Poprawianie wyników w szkole — rady dla rodziców
i nauczycieli.............................................................................
Rozdział 13. Inne terapie i d ieta................................................................
Rozdział 14. Lekarstwa - fa k ty .................................................................
Rozdział 15. Przepisywanie (stym ulantów )...........................................
145
162
173
194
Rozdział 16. Inne lekarstw a
............................................................ 211
Rozdział 17. Lekarstwa - wszystkie pytania, jakie chcielibyście
zad ać.......................................................................................... 223
Rozdział 18. A D H D u dzieci poniżej piątego roku ż y cia ................ 247
Rozdział 19. Podnoszenie poczucia własnej w artości......................... 256
Rozdział 20. W ybieranie właściwych dyscyplin sportu, hobby
i innych rodzajów aktyw n ości.......................................... 264
Rozdział 21 . Dorośli z A D H D ..................................................................
Rozdział 22. Towarzyszące A D H D problemy z nauką i językiem
270
286
5
Z R O Z U M IE Ć A D H D
Rozdział 23- J a k pomagać przy problemach z czytaniem ?.............
Rozdział 25 . Ja k pom agać w pisaniu ręcznym i koordynacji?
298
31 0
Rozdział 2 4 . Ja k pom agać przy problemach z język iem ?................ 304
Rozdział 26 . O balanie m itów ...................................................................... 314
Dodatek 1. Kryteria diagnostyczne dla nadpobudliwości
psychoruchowej z deficytem uwagi (D SM -IV 1 9 9 4 ).. 329
Dodatek II. Kryteria diagnostyczne dla zaburzeń opozycyjno-
-buntowniczych (D SM -IV 1 9 9 4 ) .....................................
D odatek III. Kryteria diagnostyczne dla zaburzeń zachowania
(D SM -IV 1 9 9 4 ).....................................................................
D odatek IV Kryteria diagnostyczne dla zaburzeń tikowych
i syndromu Tourette’a (D S M -IV 1 9 9 4 ) ........................
D odatek V. Kryteria diagnostyczne dla większych epizodów
depresyjnych i maniakalnych (kryteria dla dorosłych)
(D SM -IV 1 9 9 4 )...............................................
Dodatek V II. Testy wytrwałości, pamięci i uw agi..............................
D odatek V III. Ilościowe E E G (Q E E G ) —mapowanie m ózgu
D odatek IX . Obrazowanie mózgu w A D H D ......................................
Dodatek
D odatek
Dodatek
D odatek
Dodatek
X . Interpretowanie W IS C -II I ..................................................
X I . Testy neuropsychołogiczne...............................................
X I I. Stym ulanty — efekty uboczne.........................................
X I II . N ietolerancja pokarmowa — leczenie przez dietę ..
XIV. Programy komputerowe pomagające w n au ce
333
335
338
O
autorach
dr C hristopher G reen
Christopher Green jest pediatrą i konsultantem Children’s Hospital
w Sydney. Przez ostatnie piętnaście lat intensywnie oddawał się wpro­
wadzaniu nowoczesnego podejścia do leczenia ADP1D w Australii.
O statnio zajął się przekazywaniem tej samej postawy rodzicom i spe­
cjalistom w W ielkiej Brytanii.
D r Green jest szeroko znanym autorem trzech bestsellerowych ksią­
żek o tem atyce dziecięcej:
Poskram iania małego dziecka
(1.984, 1990,
2 0 0 1 ; wydanie polskie: M T Biznes 2 0 0 9 ),
Babies!
(1 9 8 8 , 1996 i 2 0 0 1 )
oraz
Beyond Tocldlerdom
(2 0 0 0 ). Prowadzi seminaria na tem at wychowa­
nia, na które uczęszcza ponad 20 tysięcy australijskich, nowozelandz­
kich i brytyjskich rodziców rocznie. Pisał również felietony do pisma
„Australia W o m en ’s W eek ly ”.
Christopher Green ma dwóch synów. Kiedy nie pracuje, lubi żeglo­
wać, jeździć na rowerze i spędzać czas w australijskich plenerach wraz
z rodziną.
341
348
350
352
356
358
360
362
371
D odatek VI. Skala oceny A D H D Uniwersytetu M assachusetts... 345
dr Kit C hee
K it Chee jest pediatrą. Specjalizuje się w problemach z zachowaniem
i uczeniem się dzieci. Je s t również lekarką na Oddziale Rozwoju Dziec­
ka w Children’s H ospital i konsultantką w Sydney Learning Clinic.
Prowadzi badania z zakresu uczenia się, języka, A D H D i elektów po­
dawania lekarstw stymulujących u dzieci. J e j mąż, Arthur, również
jest pediatrą. Po pracy dr Chee każdą minutę poświęca dwójce małych
dzieci, ale znajduje także czas na cieszenie się muzyką, sztuką i pozna­
waniem Sydney.
6
v
7
Od autorów
Wstęp
„on” w odniesieniu do dzieci. Prawda jest taka, że A D H D prze­
ważnie dotyczy chłopców, a jeśli chodzi o zachowania skrajne, zazwy­
czaj prezentują je właśnie oni.
N ietrudno zauważyć również, że pewne informacje powtarzają się
w książce — na różnych listach i w różnych rozdziałach. Naszym celem
było stworzenie książki użytecznej także dla tych, którzy nie chcą czy­
tać jej od deski do deski. Z tej właśnie przyczyny każda część stanowi
kom pletną całość, a to, siłą rzeczy, wymaga pewnych powtórzeń.
C
zytelnikom może wydawać się, że w książce nadużywamy zaimka
cit hyperactivity disorder
- A D H D ) jako ważną kondycję dzieciństwa.
Wszędzie dookoła nas A D H D powoduje, że inteligentne dzieci nie dają
sobie rady w szkole i mimo właściwego wychowywania sprawiają kło­
poty w domu. Przy dzisiejszej świadomości tego stanu rzeczy specjaliści
i rodzice potrzebują praktycznych, najświeższych informacji w kwestii
tego, jak można pomóc tym dzieciom, a celem niniejszej publikacji jest
zaspokojenie tej potrzeby.
Zrozumieć A D H D
prezentuje jasny przegląd tego skomplikowanego
stanu. Staramy się tu uwypuklić, że w A D PID chodzi nie tylko o defi­
cyt uwagi czy też nadaktywność - jest to stan składający się z czterech
elementów. Pierwszy z nich dotyczy problemów z
\
uwagą, pamięcią
i brakiem możliwości wykorzystania swoich możliwości w nauce. D ru­
gi to żywe, impulsywne i słabo kontrolowane zachowania. Następnie
A D H D , takie jak dysleksja, zabu-
mamy stany współwystępujące
rżenia opozycyjno-buntow nicze czy zaburzenia zachowania, które nie
są właściwą częścią tej chc roby, ale w wielu przypadkach powiększają
problem. Czwarty elem ent to wpływ środowiska życiowego' dziecka:
miody człowiek, który jest akceptowany i otcczony opieką, będzie so­
bie radzić o wiele lepiej niz dziecko, które styka się z przemock, wrogo­
ścią i krytyką. Książka zawiera również przegląd najnowszych^ lekarstw'
oraz wyjaśnienie podobnych i nakładających się na A D H D problemów,
takich jak depresja, lęki, zespół Aspergera, zaburzenia snu choroba
a fe k t yw n a clw u b ieg u n ow a.
W ciąż trwa dyskusja na tern at najlepszych sposobów diagnozo-
wania A D H D , relatywnego znac zenia różnych rodzajów terapii oraz
przypuszczalnych, ale jeszcze nieudowodnionych długoterminowych
korzyści z przyjmowania lekarstw stymulujących. Różnice zdań w tych
i innych nierozwiązanych kwestiach są nieistotne dopóty, dopóki wszy­
scy dążymy do osiągnięcia tego samego celu, jakim jest pomaganie
D
zięki Bogu dziś większość specjalistów przyjmuje nadpobu­
dliwość psychoruchową z deficytem uwagi (ang.
attention defi­
8
9
Z R O Z U M IE Ć A D H D
chorym dzieciom we wkraczaniu w dorosłość z możliwie najlepszym
wykształceniem, wysokim poziomem pewności siebie, przydatnymi
umiejętnościami życiowymi oraz nieuszkodzonymi relacjami roclzinny-
1
będziemy pracować dla tego celu, następna
mi. je s ii wszyscy n
dekada będzie dużo łatwiejsza z trówno dla tych dzieci, jak i ich zestre-
sows.nych rodziców.
! Niniejsza książki to tekst pełen sprawdzonych, praktycznych pro-
w
/tji,
pozy
które działa ą zarowno t domu,, jak i szkole. Tym , którzy będą
ołecam y znajdujące się na końcu książki
:
chcieli pogłębić swoją wiedzę, pc
diagnostyczne, kwestionariusze
eryteria <
dodatki, zawierającej aktualne k
dla rjoclziców i nauczycieli czy in formacje na ^emat programów kompu-
de.
terowych pomagających w nauc
Zapoznacie się tu z bardzo indywidualnym, a mimo to aktualnym,
punktem widzenia na A D H D . Ź pewnością znajdą się osoby, które nie
zgodzą się z ¡niektórymi tezami postawionymi w tej publikacji. N a­
szą intencją jest jedynie to, abyście przeczytali tę książkę, a następnie,
ustosunkowując się do niej, pomogli dziecku znajdującemu się pod wa­
szą opieką.
I
C h risto p h er G reen i K it C hee, 2 0 0 1
R ozdział 1
ADHD
-fa k ty
N
adpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi (A D H D ) nie
jest zjawiskiem nowym: po raz pierwszy stan ten został opisany
prawie sto lat temu, a dobroczynne efekty lekarstw stymulujących są
dobrze znane od ponad połowy wieku.
Dzisiaj, kiedy mówimy o A D H D , mamy na myśli niewielkie, ale
widoczne odchylenie w normalnym funkcjonowaniu mózgu. Powoduje
ono, że inteligentne dziecko osiąga gorsze od spodziewanych wyniki
w nauce i zachowuje się źle, mimo iż otoczone jest opieką najwyższej
jakości. Ten zestaw objawów byl niegdyś nazywany nadaktywnością,
następnie zaburzeniem z deficytem uwagi, a obecnie zyskał miano nad­
pobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
10
11
Zgłoś jeśli naruszono regulamin