Mlody Technik 2019 03.pdf

(10252 KB) Pobierz
STANFORD OVSHINSKY
Istnieje od 1932 roku
Nieznany Edison naszych czasów
e-suplement www.mt.com.pl
nr 3. marzec 2019
NEWS 24/7
przeglądaj codziennie
OBCYCH
Na tropie
w Kosmosie i na Ziemi
ISSN 0462-9760 Indeks 365408
na swoim smartfonie
Tu przejrzysz
i kupisz ten numer
RAPORT:
Inteligentne drogi
Autostradą 2.0, 3.0 i dalej
cena:
9,90 zł
(w tym 8% VAT)
Active Reader
Zapraszamy do udziału w nieustającym konkursie Active
Reader.
Nagrody rozdajemy codziennie.
Uczestnik Active
Reader zbiera punkty na swoim koncie i w każdej chwili
może „zapłacić” swoimi punktami za nagrody wybrane z listy publikowanej na:
www.mlodytechnik.pl/active-reader-nagrody
Wybrane nagrody wysyłamy wraz z najbliższą przesyłką prenumeraty.
Zbierasz punkty na koncie osobistym i w każdej chwili możesz sobie „kupić”
za te punkty dowolne nagrody (wycenione w punktach). Wysyłka nagród
i aktualizacja stanu dorobku punktowego na Twoim
koncie odbywa się raz w miesiącu, podczas wysyłki prenumeraty.
Stan swojego konta możesz sprawdzać na stronie:
www.mlodytechnik.pl/active-reader-ranking
Prenumeratorzy
„Młodego Technika” mogą brać udział w Konkursie Active
Reader
.
Zapamiętaj!
Tylko
Zbieraj punkty i zgarniaj nagrody
Do konkursu Active
Reader można przystąpić w każdej chwili,
wysyłając e-mail na adres: activereader@mt.com.pl o treści:
„Zgłaszam swój udział w konkursie Active Reader. Jestem prenu-
meratorem „Młodego Technika”. Mój numer prenumeraty…….”
TYLKO PRENUMERATORZY „Młodego Technika” mogą brać
udział w konkursie ACTIVE
READER.
Punkty otrzymuje się za różne formy aktywności:
MiniQuiz
10 pkt
Chemia
20 pkt
za każdą poprawną odpowiedź przesłaną
na e-mail: activereader@mt.com.pl
za zdjęcia i krótki opis przeprowadzonych
doświadczeń chemicznych i przesłanie
na e-mail: activereader@mt.com.pl
Zapraszamy do wspólnego kształtowania
planu tematycznego kolejnych wydań MT.
Zgłaszajcie na adres: redakcja@mt.com.pl
propozycje tematów artykułów, które chcieli-
byście przeczytać w MT, w szczególności za-
gadnienia, które nadają się na temat numeru,
opracowany w postaci zbioru artykułów. Jeśli
w ciągu jednego roku od Twojego zgłoszenia
w „Młodym Techniku” pojawi się artykuł lub
temat numeru zgodny z Twoją propozycją,
to otrzymasz punkty w AR:
1.
temat numeru – 100 pkt
2.
artykuł
– 50 pkt
Do zgłaszanych tematów należy dołączyć
krótkie objaśnienie (do 140 znaków),
co powinien zawierać proponowany
przez Ciebie artykuł.
Udział w konkursach nieregularnych,
ogłaszanych ad
hoc w poszczególnych
numerach ma wycenę punktową, określaną
indywidualnie dla każdego konkursu.
Temat numeru, temat artykułu
50-100 pkt
Listy
30 pkt
Pomysły
30 pkt
za każdy opublikowany w „Młodym Techni-
ku” list/wpis z facebookowego fanpage’a MT.
za każdy pomysł opublikowany w „Młodym
Techniku”, w rubryce „Pomysły genialne,
zwariowane i takie sobie”.
futurystyczną opublikowaną w „Młodym
Techniku”, w rubryce „Pomysły genialne,
zwariowane i takie sobie”.
publikowanego w rubryce „Na warsztacie”
i przesłanie jego zdjęć na e-mail:
activereader@mt.com.pl.
Przypominamy,
że projekty można wysyłać maksymalnie
do trzeciego
numeru wstecz!
Konkurs futurystyczny
30 pkt
za ciekawą wizję
Na warsztacie
100 pkt
za
wykonanie modelu wg projektu
Klub/Szkoła Wynalazców
N×10 pkt
liczba
Inne
X pkt
punktów N uzyskanych w Rankingu
Klubu Wynalazców lub Rankingu Szkoły
Wynalazców pomnożona razy 10.
Technika”, opublikowany w wydaniu
drukowanym (w rubryce Listy).
Facebook
30 pkt
za wpis merytorycznie istotny dla „Młodego
•
Miesięcznik „Młody Technik”
(12 numerów w roku)
wydawany przez Wydawnictwo AVT
•
Adres wydawnictwa:
03-197 Warszawa, ul. Leszczynowa 11,
tel.: 22 257 84 99, faks: 22 257 84 00,
e-mail: avt@avt.pl
http://www.avt.pl
•
Redaktor Naczelny:
Mirosław Usidus
e-mail: miroslaw.usidus@mt.com.pl
•
Asystent Redaktora Naczelnego:
Anna Cember
e-mail: anna.cember@mt.com.pl
•
Redaktor:
Wojciech Stasiak
•
Redaktor Prowadząca serwis mt.com.pl
Sekretarz redakcji
Małgorzata Czuba-Skarzyńska
e-mail: malgorzata.czuba@mt.com.pl
•
Redaktor Wydania:
Wojciech Marciniak
•
DTP:
welik.eu Dariusz Welik
e-mail: dariusz.welik@avt.pl
•
Konsultacja graficzna:
Małgorzata Jabłońska
•
Dział Reklamy:
Małgorzata Czuba-Skarzyńska
e-mail: malgorzata.czuba@mt.com.pl
•
Kontakt do Redakcji:
tel.: 22 257 84 08, faks: 22 257 84 00
e-mail: mt@mt.com.pl
http://www.mt.com.pl
http://facebook.com/magazynMlodyTechnik
•
Prenumerata w Wydawnictwie AVT
www.avt.pl/prenumerata
tel: 22 257 84 22
e-mail: prenumerata@avt.pl
www.sklep.avt.pl, tel: 22 257 84 66
•
Prenumerata w RUCH S.A.
www.prenumerata.ruch.com.pl
lub tel: 801 800 803, 22 717 59 59
e-mail: prenumerata@ruch.com.pl
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treści reklam i ogłoszeń
zamieszczonych w numerze
2
Kosmiczna ośmiornica
Aby dostrzec ewolucję, jaka zaszła i wciąż zachodzi w myśleniu
o „obcym” życiu – tym gdzieś daleko poza Ziemią, lub przeciwnie,
całkiem blisko, trzeba mieć na karku kilka dekad. Młodsze pokolenie
Czytelników „MT” może bowiem nie pamiętać, że nauka głównego
nurtu jeszcze w latach 90. XX wieku dość ostro tępiła zbyt daleko idą-
ce rozważania, przypuszczenia i hipotezy tego rodzaju, pieczętując je
określeniem „pseudonauki”.
Ostatnio wiele się zmieniło. Przyczyniły się do tego nie tylko maso-
we odkrycia egzoplanet, niekiedy intrygująco podobnych do Ziemi,
zarówno pod względem parametrów, jak i umiejscowienia w „strefach
klimatycznych” pozwalających na istnienie wody w stanie ciekłym,
a więc potencjalnie i życia. Chodzi też nie tylko o kolejne rewelacje
na temat ciał Układu Słonecznego, od Wenus po Plutona. Podejście
nauki do możliwości istnienia życia w różnych warunkach, czasem
skrajnie niesprzyjających, zmieniły również badania ekstremofilów
– spotykanych tutaj, na Ziemi.
Można by zmianę, jaka zaszła, oddać w formie prawdopodob-
nej odpowiedzi na pytanie: „Czy to możliwe, by życie istniało we
Wszechświecie tylko na naszej planecie, a cała reszta kosmosu była
pusta i martwa?”. Jeszcze np. w latach
Życie pozaziemskie
70. odpowiedź mogłaby brzmieć: „Tak,
może być kluczem
a co w tym dziwnego?”. Dziś nawet
ostrożny naukowiec nie zawaha się
do zagadki życia
odpowiedzieć: „To rzeczywiście było-
ziemskiego.
by dziwne”.
Rozwinięcie teorii panspermii – nie-
dawno zaproponowane przez uczonych, którzy chcą w głowonogach
(ośmiornicach) widzieć „Obcych”, przybyłych w kolejnym posiewie
z przestrzeni kosmicznej, ok. 500 mln lat temu – oznaczać może
w konsekwencji całkowite podważenie samego pojęcia życia „poza-
ziemskiego”. Jeśli bowiem cegiełki DNA i RNA lądowały na naszej
planecie etapami, na przestrzeni miliardów lat, inicjując nowe gałęzie
drzewa życia, to rozróżnianie na gatunki rodzime i obce zaczyna tra-
cić sens. Przecież już pierwsza „dostawa”, 3-4 mld lat temu, zgodnie
z tą teorią, pochodziłaby z zewnątrz.
Poszukiwanie chemicznych składników życia i żyjących organi-
zmów blisko w Układzie Słonecznym i dalej, wokół obcych słońc,
może zatem zmienić nasze wyobrażenia o początkach życia na Ziemi.
Ale wciąż nie zmienia to faktu wyjątkowości naszej planety. Bo nawet
jeśli jesteśmy „dziećmi Wszechświata”, to dopiero tutaj możliwe było
zbudowanie z cegiełek, drogą ewolucji, gatunku, który o to wszystko
zapyta i, miejmy nadzieję, znajdzie odpowiedzi.
Mirosław Usidus
Temat okładkowy
Wygląda na to, że życie
pozaziemskie coraz bardziej
zbliża się do Ziemi, a może
nawet już na niej jest…
W najnowszym Temacie
numeru zbieramy wszystkie
„za a nawet przeciw”.
Zapraszamy do lektury.
Szkoły,
Nauczyciele
Miesięcznik „Młody Technik”
jest dostępny dla szkół
podstawowych i ponadpod-
stawowych w prenumeracie
częściowo sponsorowanej
przez Wydawnictwo AVT.
Szkoły opłacają 67% kosz-
tów prenumeraty „Młodego
Technika”. Dzięki tej formie
„Młody Technik” trafia
prawie do każdej biblioteki
szkolnej i jest czytany przez
kilkaset tysięcy uczniów.
Specjalnie dla nich ozna-
czamy stopień trudności
artykułów:
• jeden punkt oznacza,
że artykuł powinni zro-
zumieć uczniowie szkół
podstawowych,
• dwa punkty odpowiada-
ją poziomowi uczniów
gimnazjum,
• trzy punkty – poziom
szkoły średniej.
PRENUMERATA – TO SIĘ OPŁACA!
Szczegóły na stronie 26
od wydawcy
3
STAŁY KONKURS
Active
Reader
Super nagrody!
Szczegóły na stronie 2
Czy istnieje życie poza Ziemią?
To dobre pytanie, choć ostatecznie
niezbyt oryginalne, bo w końcu
ludzkość zmaga się z nim pewnie już
od tysiącleci. Bardziej intrygująca jego
wersja brzmiałaby tak: A może to życie
pozaziemskie istnieje sobie w najlepsze
od tysiącleci tuż koło nas, na Ziemi
właśnie, i nie chodzi wcale o latające
dyski? Przesłanek do postawienia
podobnej tezy nie brakuje, choć
do matematycznej formułki „co było
do udowodnienia”, droga nie krótsza
niż stąd do układu Alfa Centauri. Czy
kosmitami są np. drobnoustroje żyjące
głęboko pod Ziemią, w ciemności,
bez tlenu i jakichkolwiek znanych nam
„rozrywek”? A może ośmiornica, której
już sam wygląd daje do myślenia,
a podejrzenia tylko pogłębiają jej
osobliwe zwyczaje? I dlaczego
życie na naszej planecie ni stąd ni
zowąd dosłownie eksplodowało
w okolicach kambru, dojeżdżając
aż do niesamowitego punktu, którego
reprezentantami i świadkami zarazem
jesteśmy – a przecież to pewnie
nie koniec procesu ewolucji… Jeśli
tego rodzaju pytania przychodzą
Wam choćby czasem do głowy,
Drodzy Czytelnicy, zapraszamy
do najnowszego Tematu numeru.
KSIĄŻKI
GRY
PŁYTY
MODELE
NARZĘDZIA
SPRZĘT
AKCESORIA
4
Spis treści
Temat numeru
3/2019
27 Na tropie Obcych w Kosmosie i na Ziemi
28 • Życie w Układzie Słonecznym? Od wody
do cyjankowych stworów z Tytana
34 • Gdzie szukać życia i jak je rozpoznać. Fioletowy
świat spod czerwonego karła
44 • Obcy, których sami sobie zrobimy. Życie
na więcej niż cztery litery
47 • Obcy już są na Ziemi. UFOśmiornica
Technika
OBCYCH
Na tropie
27
8 Info Zoom
16 Dodaj do obserwowanych
Horyzonty mgłą spowite:
18 • Aplikacje mobilne śledzą użytkowników
i sprzedają ich dane. Pomyśl, zanim zdradzisz,
gdzie jesteś
21 • Wyprawa na Proximę Centauri. Do podróży
międzygwiezdnych najbardziej potrzebna jest…
cierpliwość
24 • Myśliwce szóstej generacji. Lotnicza gra
wyobraźni
51 Raport MT: Inteligentne drogi. Autostradą 2.0, 3.0
i dalej
62 Nasi idole – liderzy innowacji: Nieznany geniusz
Stanford Ovshinsky
m.technik
Szkoła
66 Mobilne aplikacje: Test aplikacji: usługi typu
read
it later
68 Matematyka z ludzką twarzą: Dzielenie „na pół”
72 Chemia inna niż w szkole: To już 150 lat – część 2
Edukacja przez szachy
76 • Natalia Sadowska mistrzynią świata
w warcabach stupolowych
79 • Abecadło szachowe
81 MT studiuje: Automatyka i robotyka. Rozwój
w kolorowych barwach
84 Koniec i co dalej: Niepełnosprawność. Poczuć się
jak młody cyborg
Klub i szkoła wynalazców
88 • Szkoła Wynalazców dozwolone do lat 15
89 • Klub Wynalazców bez ograniczeń wieku
90 • Vademecum Młodego Wynalazcy
Na warsztacie
92 • Pompa rotacyjna
97 • Elektronika dla Ciebie: Prosty zegar LED
Odkryj historię wynalazków
100 • Instrumenty muzyczne
104 • Rodzaje instrumentów muzycznych
Hobby
51
Autostradą 2.0,
3.0 i dalej
105 Z pasji do motoryzacji: Hybrydy,
czyli motoryzacyjne 2 w 1
112 Fotografia: Kreatywne fotografowanie
116 Akademia audio: Fascynacja komplikacją
– część 2. T+A Criterion CTL 2100
120 Technologia i muzyka: Moog One – syntezator
analogowy
124 Pomysły genialne, zwariowane i takie sobie
Prezentacje
MT testuje:
125 • Erato Apollo 7s – coś dla nowoczesnego
melomana
2
3
6
26
126
127
Konkurs: Active Reader
Od wydawcy
Listy • Facebook
Prenumerata
Sędziwy Technik – 100 lat temu prasa pisała
Quiz momentalny

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin