zasady organizacji ochr. p.poz.pdf

(197 KB) Pobierz
1. ZASADY ORGANIZACJI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ.
___________________________________________________________________________
1.1. System prawny ochrony przeciwpożarowej w Polsce.
Organizację ochrony przeciwpożarowej w Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa z
dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej Dz. U. 2009 nr 178 poz. 1380 oraz
przepisy wykonawcze wydane na podstawie delegacji ustawowej. Zgodnie z ustawową
definicją ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu
ochronę
życia,
zdrowia, mienia lub
środowiska
przed pożarem, klęską
żywiołową
lub innym
miejscowym zagrożeniem poprzez:
a) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski
żywiołowej
lub innego
miejscowego zagrożenia;
b) zapewnienie sił i
środków
do zwalczania pożaru, klęski
żywiołowej
lub innego
miejscowego zagrożenia;
c) prowadzenie działań ratowniczych.
Jak wynika z definicji ochrona przeciwpożarowa nie odnosi się jedynie do ochrony przed
pożarami, lecz obejmuje swoim zakresem niemal wszystkie aspekty bezpieczeństwa
publicznego.
Ustawodawca w art. 2 ustawy zawarł tzw. słowniczek w którym zgodnie z zasadami wykładni
wyjaśnił sens i znaczenie poszczególnych zwrotów w kontekście realizacji zadań
ustawowych.
Za realizację polityki państwa w zakresie ochrony przeciwpożarowej odpowiada
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, który pełni również zwierzchni nadzór nad
funkcjonowaniem krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.
Krajowy system ratowniczo-gaśniczy ma na celu ochronę
życia,
zdrowia, mienia lub
środowiska
poprzez:
1) walkę z pożarami lub innymi klęskami
żywiołowymi;
2) ratownictwo techniczne;
3) ratownictwo chemiczne;
4) ratownictwo ekologiczne;
5) ratownictwo medyczne;
6) współpracę z jednostkami systemu Państwowego Ratownictwa Medyczne-go, o których mowa
w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.
U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.
1)
) oraz systemem powiadamiania ratunkowego.
1)
Zmiany
wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
zasady organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, w szczególności w zakresie:
1) organizacji na obszarze powiatu, województwa i kraju;
2) walki z pożarami i innymi klęskami
żywiołowymi
3) ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego i medycznego;
4) dysponowania do działań ratowniczych;
5) kierowania działaniem ratowniczym;
6) prowadzenia dokumentacji zdarzeń określonych w art. 2 pkt 2 oraz dokumentacji
funkcjonowania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego;
7) organizacji odwodów operacyjnych;
8) organizacji stanowisk kierowania.
3. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, wojewoda lub starosta odpowiednio na
obszarze kraju, województwa lub powiatu określają zadania krajowego systemu ratowniczo-
gaśniczego, koordynują jego funkcjonowanie i kontrolują wykonywanie wynikających stąd
zadań, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń
życia,
zdrowia lub
środowiska
kierują tym
systemem.
4. Wojewoda i starosta wykonują swoje zadania przy pomocy odpowiednio wojewódzkiego i
powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego, działających na podstawie ustawy z dnia 26
kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. Nr 89, poz. 590, z późn. zm.2)).
5. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) koordynuje funkcjonowanie krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego na obszarze gminy w zakresie ustalonym przez wojewodę. Zadanie to
może być wykonywane przy pomocy komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej,
jeżeli komendant taki został zatrudniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), albo
przy pomocy komendanta gminnego związku ochotniczych straży pożarnych.
Centralnym organem administracji rządowej w sprawach ochrony przeciwpożarowej oraz
organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego jest Komendant Główny Państwowej
Straży Pożarnej.
Na obszarze województwa lub powiatu wojewoda lub odpowiednio starosta koordynują
funkcjonowanie systemu i kontrolują wykonywanie wynikających stąd zadań, a w sytuacjach
nadzwyczajnych zagrożeń
życia,
zdrowia lub
środowiska
kierują tym systemem. Zadania te
wykonują przy pomocy zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa.
Wójt (burmistrz lub prezydent miasta) koordynuje funkcjonowanie krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego na obszarze gminy w zakresie ustalonym przez wojewodę.
System ochrony przeciwpożarowej skupia następujące jednostki ochrony
przeciwpożarowej:
1) jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej;
1a) jednostki organizacyjne Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej;
2) zakładowa straż pożarna;
3) zakładowa służba ratownicza;
4) gminna zawodowa straż pożarna;
4a) powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna;
5) terenowa służba ratownicza;
6) ochotnicza straż pożarna;
7) związek ochotniczych straży pożarnych;
8) inne jednostki ratownicze.
SCHEMAT ORGANIZACYJNY PANSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ
Aby przybliżyć zasady organizacji i zakres funkcjonowania jednostki organizacyjnej
Państwowej Straży Pożarnej posłużę się przykładem Komendy Wojewódzkiej Państwowej
Straży Pożarnej w Krakowie
http://www.straz.krakow.pl/dokumenty/regulamin2012.pdf
Organizacja ochrony przeciwpożarowej
Minister właściwy do spraw wewnętrznych pełni nadzór nad funkcjonowaniem krajowego
systemu ratowniczo-gaśniczego.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, zakres,
szczegółowe warunki i tryb włączania jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa
w art.15 Ustawy o Ochronie. przeciwpożarowej pkt 1a–6 i 8, do krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego.
Jednostki ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a–6 i 8, mają obowiązek
uczestniczyć, na wezwanie Państwowej Straży Pożarnej, w działaniach ratowniczych poza
terenem własnego działania.
2. W przypadkach określonych w ust. 1 koszty związane z działaniami ratowniczymi są
zwracane tym jednostkom z budżetu państwa.
3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, te-ren
działania poszczególnych jednostek ochrony przeciwpożarowej, okoliczności i warunki
udziału tych jednostek w działaniach ratowniczych poza terenem własnego działania oraz
zakres, szczegółowe warunki i tryb zwrotu poniesionych przez nie kosztów.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych, a za jego zgodą inni ministrowie,
wojewodowie, organy jednostek samorządu terytorialnego, instytucje, organizacje, osoby
prawne lub fizyczne mogą tworzyć, przekształcać lub likwidować zakładowe straże pożarne,
zakładowe służby ratownicze, gminne (miejskie) albo powiatowe (wiejskie) zawodowe straże
pożarne, terenowe służby ratownicze lub inne jednostki ratownicze.
Organizację i szczegółowe zasady funkcjonowania zakładowej straży pożarnej, zakładowej
służby ratowniczej, gminnej zawodowej straży pożarnej, terenowej służby ratowniczej oraz
innych jednostek ratowniczych – określają osoby prawne lub fizyczne je tworzące, w
porozumieniu i pod nadzorem komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej
właściwego ze względu na teren działania.
Realizacja zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej polega na nałożeniu
stosownych obowiązków na osoby prawne, osoby fizyczne, organizacje lub instytucje
korzystające ze
środowiska
przyrodniczego, budynku, obiektu lub terenu.
Ustanowione zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej podlegają ustawowej
kontroli przez właściwe miejscowo i rzeczowo organy państwowe.
Prawo do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej mają uprawnieni strażacy pełniący służbę w Państwowej Straży Pożarnej
oraz osoby uprawnione przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej.
Osoby te są upoważnione w przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów pożarowych do
nakładania kary grzywny w postępowaniu mandatowym.
W obowiązującym systemie prawnym odpowiedzialność za bezpieczeństwo pożarowe
uregulowana jest przede wszystkim w kodeksie wykroczeń oraz kodeksie karnym. Zakres tej
odpowiedzialności zależy w szczególności od rodzaju zaniedbań, ich skutków bądź
konsekwencji.
System Wspomagania Decyzji Państwowej Straży Pożarnej, zwany dalej „SWD PSP”,
stanowi system teleinformatyczny wspierający wykonywanie zadań krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego przez wszystkie jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej,
jak również przyjmowanie zgłoszeń alarmowych z centrów powiadamiania ratunkowego, o
których mowa w ustawie z dnia 22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego
(Dz. U. poz. 1635).
Właściwi komendanci Państwowej Straży Pożarnej zapewniają utrzymanie SWDPSP.
Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej planuje i realizuje rozbudowę oraz
modyfikację SWD PSP.
Utrzymanie, rozbudowa i modyfikacje SWD PSP są finansowane z budżetu państwa, z części,
której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, oraz z części, których
dysponentami są właściwi wojewodowie.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, parametry
funkcjonalne SWD PSP, sposób jego funkcjonowania w sytuacjach awaryjnych oraz sposób
utrzymania, mając na uwadze potrzebę zapewnienia optymalnego poziomu współpracy
między systemem teleinformatycznym systemu powiadamiania ratunkowego i SWD PSP.
1.2. Organizacja ochrony przeciwpożarowej w zakładzie pracy.
Sprawnie funkcjonujący system ochrony przeciwpożarowej w zakładzie pracy, firmie
czy instytucji jest gwarancją prawidłowego wykonywania nałożonych obowiązków z zakresu
ochrony przeciwpożarowej. Niezwykle istotną kwestią jest właściwe jego zorganizowanie.
Warunkami koniecznymi dla prawidłowego zorganizowania systemu w danej jednostce
organizacyjnej są przede wszystkim:
powszechność w zakresie stosowania obowiązujących przepisów,
znajomość obowiązujących przepisów,
właściwie sprawowany nadzór nad stosowaniem obowiązujących
przepisów, nakazów oraz przyjętych zasad postępowania.
Z uwagi na różnorodność działających zakładów, charakter ich działalności, rodzaje
produkcji, technologie wykorzystywane w produkcji, wielkość, zagrożenie pożarowe itp. nie
jest możliwe ustalenie modelowego wzorca ochrony przeciwpożarowej dla danego zakładu
pracy.
W odróżnieniu od ustalonych zasad dotyczących tworzenia jednostek ratowniczo gaśniczych
nie ma obecnie ustalonych jednolitych zasad powoływania i tworzenia innych jednostek
ochrony przeciwpożarowej czy służb ratowniczych.
Decyzja o utworzeniu jednostki ochrony przeciwpożarowej bądź służby ratowniczej powinna
być podjęta po uprzednim przeprowadzeniu analizy ryzyka pożaru czy też innego zagrożenia
miejscowego.
Do prowadzenia spraw ochrony przeciwpożarowej mogą być tworzone:
stanowiska pracy jedno lub wieloosobowe,
straże pożarne czy służby ratownicze,
komisje, zespoły i inne organy o charakterze opiniodawczym i
doradczym,
przeciwpożarowe pogotowia kadrowe,
inne zespoły i służby wg potrzeb i uznania właściciela, zarządcy bądź
użytkownika budynku, obiektu lub terenu.
Z uwagi na zakres podmiotowy rozporządzenia MSWiA z dnia 25 października 2005 r. z .
poz. zm. Dz.U. 2013 nr 0 poz. 252 w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla
strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu
ochrony przeciwpożarowej oraz uczestnictwo w kursie osób, które prowadzą sprawy z
zakresu ochrony ppoż. (które z reguły wykonują czynności w charakterze inspektorów ds.
przeciwpożarowych) należy podkreślić, iż osoby te mają kompetencję wyłącznie do
wykonywania czynności w zakresie wynikającym z art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie
przeciwpożarowej.
Jednakże za bezpieczeństwo pożarowe zakładu pracy, zawsze odpowiedzialny jest właściciel
firmy, który ostatecznie podejmuje decyzję o obowiązującym w danym zakładzie pracy
systemie ochrony przeciwpożarowej.
1.3. System przepisów dotyczący zabezpieczeń przeciwpożarowych obiektów i terenów.
Zgodnie z art. 87 pkt. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
źródłami
obowiązującego prawa (oprócz Konstytucji oraz ratyfikowanych umów międzynarodowych)
są ustawy i rozporządzenia. Konstytucja zezwala na wydawanie zarządzeń z tym jednak
zastrzeżeniem, iż nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych
oraz innych podmiotów.
W obowiązującym systemie
źródeł
prawa z zakresu ochrony przeciwpożarowej wyróżnić
należy:
Ustawy.
Rozporządzenia.
Polskie Normy.
1.4. Podstawowe zadania i obowiązki właściciela lub zarządcy obiektów lub terenów w
zakresie ochrony przeciwpożarowej.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin