Agenda 2030_pl_2016_ostateczna.pdf

(885 KB) Pobierz
Organizacja Narodów Zjednoczonych
A
/RES/70/1
Do ogólnego rozpowszechniania
21 października 2015 r.
Zgromadzenie Ogólne
70. sesja
Pkt 15 i 116 programu obrad
Rezolucja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 25 września 2015 r.
[bez odniesienia do Komitetu Głównego (A/70/L.1)]
70/1.
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz
zrównoważonego rozwoju 2030
Zgromadzenie Ogólne
Przyjmuje
następujący dokument końcowy ze szczytu Organizacji Narodów
Zjednoczonych w sprawie przyjęcia Agendy rozwojowej po roku 2015:
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego
rozwoju 2030
Preambuła
Niniejsza Agenda jest planem działań na rzecz ludzi, naszej planety i dobrobytu.
Celem agendy jest również wzmocnienie powszechnego pokoju w warunkach
większej wolności. Zdajemy sobie sprawę, że eliminacja ubóstwa we wszystkich jego
formach i wymiarach, w tym skrajnego ubóstwa, stanowi największe wyzwanie w
skali światowej i jest niezbędnym warunkiem zrównoważonego rozwoju.
Niniejsza Agenda będzie wdrażana przez wszystkie kraje i wszystkich
interesariuszy poprzez działania w ramach współpracy partnerskiej. Jesteśmy
zdeterminowani uwolnić ludzkość od plagi ubóstwa i chcemy uzdrowić oraz
zabezpieczyć naszą planetę. Jesteśmy zdecydowani na podjęcie śmiałych kroków
ukierunkowanych na zmiany, które są pilnie potrzebne, aby skierować świat na
ścieżkę zrównoważonego i trwałego rozwoju. Wyruszając w tę zbiorową podróż
zobowiązujemy się, że nikt nie zostanie w niej pominięty.
17 Celów Zrównoważonego Rozwoju i 169 powiązanych z nimi zadań, które
dziś ogłaszamy, obrazuje skalę i ambitny charakter niniejszej nowej, powszechnej
Agendy. Wspomniane cele i zadania stanowią kontynuację Milenijnych Celów
Rozwoju i wyraz dążenia do realizacji nieosiągniętych zamierzeń. Założeniem Celów
Zrównoważonego Rozwoju i powiązanych z nimi zadań jest przestrzeganie praw
człowieka w odniesieniu do wszystkich ludzi oraz osiągnięcie równości płci i
wzmocnienie pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt. Cele Zrównoważonego Rozwoju
i powiązane z nimi zadania są współzależne i niepodzielne oraz zapewniają
równowagę pomiędzy trzema aspektami zrównoważonego rozwoju: gospodarczym,
społecznym i środowiskowym.
15-16301 (E)
*1516301*
Prosimy o recykling
A/RES/70/1
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030
Cele i zadania będą przez najbliższe 15 lat stymulować działania w obszarach o
kluczowym znaczeniu dla ludzkości i naszej planety.
Ludzie
Jesteśmy zdecydowani wyeliminować ubóstwo i głód, we wszystkich ich
formach i wymiarach, a także zapewnić, by wszyscy ludzie mogli wykorzystywać
swój potencjał w godności i poczuciu równości, żyjąc w zdrowym środowisku.
Planeta
Jesteśmy zdecydowani chronić naszą planetę przed degradacją, między innymi
poprzez zrównoważoną konsumpcję i produkcję, zrównoważone gospodaro wanie jej
zasobami naturalnymi oraz podejmowanie pilnych działań w zakresie zmian klimatu,
tak aby mogła ona służyć potrzebom obecnych i przyszłych pokoleń.
Dobrobyt
Jesteśmy zdecydowani zapewnić wszystkim ludziom możliwość korzystania z
dobrodziejstw dostatniego i satysfakcjonującego ich życia oraz by postęp
gospodarczy, społeczny i technologiczny odbywał się w zgodzie z naturą.
Pokój
Jesteśmy zdecydowani wspierać pokojowe, sprawiedliwe i inkluzywne
społeczeństwa, wolne od lęku i przemocy. Osiągnięcie zrównoważonego rozwoju nie
jest możliwe bez pokoju, a pokój nie jest możliwy bez zapewnienia zrównoważonego
rozwoju.
Partnerstwo
Jesteśmy zdecydowani mobilizować środki konieczne do wdrożenia niniejszej
Agendy poprzez ożywione globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju,
w duchu wzmocnionej globalnej solidarności, koncentrujące się zwłaszcza na
potrzebach osób najuboższych i najsłabszych, przy udziale wszystkich krajów,
wszystkich interesariuszy i wszystkich ludzi.
Wzajemne powiązania i zintegrowany charakter Celów Zrównoważonego
Rozwoju mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia realizacji nowej Agendy. Jeśli
zrealizujemy nasze ambicje w odniesieniu do wszystkich aspektów niniejszej Agendy,
życie wszystkich ludzi gruntownie poprawi się, a nasz świat zmieni się na lepsze.
2/40
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030
A/RES/70/1
Deklaracja
Wstęp
1.
My, szefowie państw i rządów oraz wysocy przedstawiciele, zgromadzeni w
siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku w dniach od 25 do
27 września 2015 r., gdy obchodzi ona siedemdziesiątą rocznicę swego powstania,
podjęliśmy w dniu dzisiejszym decyzję w sprawie nowych, globalnych Celów
Zrównoważonego Rozwoju.
2.
W imieniu ludzi, którym służymy, podjęliśmy historyczną decyzję o przyjęciu
kompleksowego, dalekosiężnego i poświęconego ludziom zestawu powszechnych
celów i zadań zorientowanych na trwałą transformację. Zobowiązujemy się pracować
niestrudzenie na rzecz pełnego wdrożenia niniejszej Agendy do roku 2030. Zdajemy
sobie sprawę, że eliminacja ubóstwa we wszystkich jego formach i wymiarach, w tym
skrajnego ubóstwa, stanowi największe wyzwanie w skali świata i jest niezbędnym
warunkiem zrównoważonego rozwoju. Będziemy dążyć do osiągnięcia
zrównoważonego rozwoju w jego trzech wymiarach – gospodarczym, społecznym i
środowiskowym – w zrównoważony i zintegrowany sposób. Będziemy także
korzystać z efektów osiągniętych w ramach Milenijnych Celów R ozwoju oraz dążyć
do ich realizacji tam, gdzie to jeszcze nie nastąpiło.
3.
Jesteśmy zdecydowani wyeliminować, od chwili obecnej do roku 2030, ubóstwo
i głód na całym świecie; zwalczyć nierówności wewnątrz oraz między krajami;
zbudować pokojowe i sprawiedliwe społeczeństwa sprzyjające włączeniu
społecznemu; chronić prawa człowieka i promować równość płci; wzmacniać pozycję
kobiet i dziewcząt oraz zapewnić trwałą ochronę naszej planety i jej zasobów
naturalnych. Jesteśmy także zdecydowani stworzyć warunki dla zrównoważonego,
trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego, wspólnego
dobrobytu i godnej pracy dla wszystkich, uwzględniając różne poziomy rozwoju i
potencjału krajowego.
4.
Wyruszając w tę wielką zbiorową podróż, zobowiązujemy się nie pominąć w
niej nikogo. Uznając fundamentalne znaczenie godności człowieka, pragniemy ujrzeć
realizację celów i zadań w odniesieniu do wszystkich narodów i ludów oraz
wszystkich grup społecznych. Naszym dążeniem będzie dotarcie w pierwszej
kolejności do tych, którzy najbardziej tego potrzebują.
5.
Niniejsza Agenda ma bezprecedensowy zakres i znaczenie. Została przyjęta
przez wszystkie kraje i ma zastosowanie do wszystkich krajów, z uwzględnieniem
różnych realiów, możliwości i poziomów rozwoju każdego z nich, a także z
poszanowaniem polityki i priorytetów przyjętych w poszczególnych krajach. Są to
powszechne cele i zadania, które obejmują cały świat, zarówno kraje rozwinięte, jak
i rozwijające się. Są one spójne oraz niepodzielne i zapewniają równowagę między
trzema wymiarami zrównoważonego rozwoju.
6.
Powyższe cele i zadania są wynikiem prowadzonych przez ponad dwa lata
intensywnych
konsultacji
społecznych
i
zaangażowania
społeczeństwa
obywatelskiego oraz innych zainteresowanych podmiotów na całym świecie, które
skoncentrowały się szczególnie na głosie ludzi najbiedniejszych i najsłabszych.
Cenny wkład w prowadzone konsultacje wniosły prace Otwartej Grupy Roboczej
Zgromadzenia Ogólnego ds. Celów Zrównoważonego Rozwoju oraz Organizacja
Narodów Zjednoczonych, której Sekretarz Generalny w grudniu 2014 roku
przedstawił w tej sprawie syntetyczny raport.
3/40
A/RES/70/1
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030
Nasza wizja
7.
Prezentowane cele i zadania opierają się na niezwykle ambitnej wizji
ukierunkowanej na zmiany. Wizji świata wolnego od ubóstwa, głodu, chorób
i niedostatku, świata w którym każdy człowiek ma możliwość rozwoju. Świata
wolnego od lęku i przemocy. Świata, w którym zapanuje powszechna umiejętność
czytania i pisania. Świata ze sprawiedliwym i powszechnym dostępem do wysokiej
jakości edukacji na wszystkich jej poziomach, do opieki zdrowotnej i zabezpieczenia
społecznego, w którym zapanuje dobrobyt fizyczny, psychiczny i społeczny. Świata,
w którym potwierdzamy nasze zobowiązania dotyczące prawa każdego człowieka do
dostępu do bezpiecznej wody pitnej i urządzeń sanitarnych, w którym higiena jest na
wyższym poziomie, i w którym wszyscy ludzie mają dostęp do wystarczającej ilości
bezpiecznej, pożywnej i przystępnej cenowo żywności. Świata, w którym miasta i
osiedla ludzkie są bezpieczne, odporne i zrównoważone, oraz w których każdy
człowiek ma dostęp do stabilnej, zrównoważonej i przystępnej cenowo energii.
8.
Widzimy świat, w którym panuje powszechne poszanowanie praw człowieka
i godności ludzkiej, praworządności, sprawiedliwości, równości oraz brak
dyskryminacji, niezależnie od rasy, pochodzenia etnicznego i różnorodności
kulturowej; i w którym istnieją równe szanse, umożliwiające pełne wykorzystanie
potencjału ludzkiego i przyczyniające się do budowania wspólnego dobrobytu. Świat,
który inwestuje w swoje dzieci, w którym każde dziecko dorasta wolne od przemocy
i wyzysku. Świat, w którym każda kobieta i dziewczynka ma zagwarantowaną pełną
równości płci, i w którym zniesiono wszelkie bariery prawne, społeczne i
ekonomiczne utrudniające wzmocnienie ich pozycji. Świat sprawiedliwy, godziwy,
tolerancyjny, otwarty i sprzyjający integracji społecznej, w którym spełniane są
potrzeby najsłabszych.
9.
Widzimy świat, w którym w każdym kraju ma miejsce trwały i zrównoważony
wzrost gospodarczy sprzyjający integracji społecznej, a wszyscy mają możliwość
godnej pracy. Świat, w którym obowiązują wzorce zrównoważonej konsumpcji i
produkcji, a wykorzystanie wszystkich zasobów naturalnych – od powietrza po glebę,
od rzek, jezior i formacji wodonośnych po morza i oceany – ma charakter
zrównoważony. Świat, w którym demokracja, dobre sprawowanie władzy i
praworządność, a także sprzyjające warunki otoczenia na poziomie krajowym i
międzynarodowym, mają kluczowe znaczenie dla zrównoważonego rozwoju, w tym
dla trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego integracji społecznej, rozwoju
społecznego, ochrony środowiska oraz zwalczania ubóstwa i głodu. Świat, w którym
rozwój i wykorzystywane technologie ograniczają swój wpływ na zmiany klimatu,
dbają o zachowanie różnorodności biologicznej i są odporne na niekorzystne warunki
zewnętrzne. Świat, w którym ludzkość żyje w harmonii z naturą oraz w którym
zapewniona jest ochrona przyrody i innych żyjących gatunków
Nasze wspólne zasady i zobowiązania
10. Nowa Agenda kieruje się celami i zasadami określonymi w Karcie Narodów
Zjednoczonych i pełnym poszanowaniem prawa międzynarodowego. Bazuje na
Powszechnej Deklaracje Prawa Człowieka
1
, międzynarodowych traktatach
dotyczących praw człowieka, Deklaracji milenijnej
2
i dokumencie końcowym
_______________
1
Rezolucja 217 A (III)
2
Rezolucja 55/2
4/40
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030
A/RES/70/1
Światowego Szczytu z 2005 r.
3
Niniejsza Agenda jest oparta także na innych
dokumentach, takich jak
Deklaracja o prawie do rozwoju
4
.
11. Potwierdzamy wyniki wszystkich głównych konferencji ONZ i szczytów, które
dały solidne podstawy dla zrównoważonego rozwoju i przyczyniły się do kształtu
nowej Agendy. Wśród nich należy wymienić Deklarację z Rio ws. środowiska i
rozwoju (Rio
Declaration on Environment and Development)
5
, Światowy Szczyt ws.
zrównoważonego rozwoju (World
Summit on Sustainable Development),
Światowy
Szczyt na rzecz rozwoju społecznego (World
Summit for Social Development),
Program działania międzynarodowej konferencji na rzecz ludności i rozwoju
(Programme
of Action of the International Conference on Population and
Development)
6
, Pekińską platformę działania (Beijing
Platform for Action)
7
oraz
Konferencję Narodów Zjednoczonych ws. zrównoważonego rozwoju (United
Nations
Conference on Sustainable Development – Rio+20).
Potwierdzamy również wyniki
działań następczych odnoszących się do tych konferencji, w tym wyniki 4.
Konferencji Narodów Zjednoczonych ws. najsłabiej rozwiniętych krajów (Fourth
United Nations Conference on the Least Developed Countries),
3. Międzynarodowej
konferencji ws. rozwijających się małych państw wyspiarskich (Third
International
Conference on Small Island Developing States),
2. Konferencji Narodów
Zjednoczonych ws. rozwijających się krajów śródlądowych (Second
United Nations
Conference on Landlocked Developing Countries)
oraz 3. Światowej konferencji
Narodów Zjednoczonych ws. ograniczania ryzyka katastrof (Third
United Nations
World Conference on Disaster Risk Reduction).
12. Potwierdzamy wszystkie zasady zawarte w Deklaracji z Rio ws. środowiska i
rozwoju (Rio
Declaration on Environment and Development),
w tym, między innymi,
zasadę wspólnej, lecz zróżnicowanej odpowiedzialności, jak określono w zasadzie 7.
Deklaracji z Rio.
13. Wyzwania i zobowiązania określone podczas tych najważniejszych konferencji
i szczytów są ze sobą wzajemnie powiązane i wymagają zintegrowanych rozwiązań.
Aby odnieść się do nich w skuteczny sposób, konieczne jest wypracowanie nowego
podejścia. Zrównoważony rozwój zakłada, że eliminacja ubóstwa we wszystkich jego
formach i wymiarach, zwalczanie nierówności wewnątrz i pomiędzy krajami, ochrona
naszej planety, dążenie do trwałego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego
sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz wspieranie integracji społecznej są ze
sobą połączone i współzależne.
Nasz świat dzisiaj
14. Spotykamy się w czasach ogromnych wyzwań dla zrównoważonego rozwoju.
Miliardy naszych obywatelek i obywateli nadal żyje w ubóstwie i odmawia im się
godnego życia. Obserwujemy narastające nierówności wewnątrz i pomiędzy krajami.
Odnotowujemy ogromne różnice w zakresie szans, bogactwa i władzy. Nierówność
płci pozostaje kluczowym wyzwaniem. Dużym problemem jest bezrobocie,
_______________
3
4
Rezolucja 60/1
Rezolucja 41/128, załącznik
5
Raport z Konferencji ONZ ws. środowiska i rozwoju, Rio de Janeiro, 3–14 czerwca 1992 r.,
t. I,
Rezolucje
przyjęte podczas Konferencji
(Publikacja ONZ, seria nr E.93.I.8 i sprostowanie), rezolucja 1, załącznik I
6
Raport z Międzynarodowej konferencji na rzecz ludności i rozwoju, Kair, 5–13 września 1994 r.
(Publikacja ONZ, seria nr E.95.XIII.18), rozdz. I, rezolucja 1, załącznik
7
Raport z 4. Światowej konferencji na rzecz kobiet, Pekin, 4–15 września 1995 r.
(Publikacja ONZ, seria
nr E.96.IV.13), rozdz. I, rezolucja 1, załącznik II
5/40
Zgłoś jeśli naruszono regulamin