Zagrożenie seksu w internecie.pdf

(1344 KB) Pobierz
Zagrożenie uzależnieniem od seksu internetowego
– wybrane uwarunkowania psychospołeczne
RAPORT
z realizacji projektu badawczego
prowadzonego w ramach Zadania 1 Programu I
zatwierdzonego przez Ministra Zdrowia pod tytułem:
„Przeprowadzenie badań naukowych służących pogłębieniu wiedzy w zakresie uzależnień behawioralnych,
w tym hazardu problemowego i patologicznego”
Umowa nr 72/H/E/2015
Umowa nr 3/HEK/2016
Początek realizacji 02.03.2015
Zakończenie realizacji 30.06.2016
Opracowanie raportu:
Iwona Ulfik-Jaworska
iwonau@kul.pl
Michał Wiechetek
wiechetek@kul.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
1
Zadanie jest współfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia
Spis treści
1. WPROWADZENIE – PODSTAWY TEORETYCZNE …………………………………………… . 3
2. METODOLOGIA BADANIA …………………………………………………………..……………. 6
2.1. Cel i pytania badawcze ………………………………………………….…………….………… 6
2.2. Sposób przeprowadzenia badań ………………………………………….…………………… 6
2.3. Narzędzia badawcze …………………..…………………………………………………………. 8
2.4. Dobór próby badawczej ………………………………………………………………………… 12
2.5. Opis próby badawczej ..………………………….……………………………………………… .13
3. WYNIKI I OPIS PRZEPROWADZONYCH BADAŃ ……………………………… ……………… 27
4. WNIOSKI I REKOMENDACJE WYNIKAJĄCE Z PRZEPROWADZONEGO PROJEKTU…… 43
5. WYKAZ ŹRÓDEŁ I PUBLIKACJI WYKORZYSTANYCH PRZY REALIZACJI PROJEKTU…. 47
ANEKSY
ANEKS 1 - Narzędzia badawcze
ANEKS 2 - Artykuły naukowe
ANEKS 3 - Zbiór danych
2
Zadanie jest współfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia
1. WPROWADZENIE – PODSTAWY TEORETYCZNE
Badania naukowe prowadzone na całym świecie oraz praktyka kliniczna pokazują, że korzystanie z
seksu internetowego stanowi istotny czynnik rozwoju nałogowego korzystania z internetowych aktywności
seksualnych (por. Boies, Cooper, & Osborne, 2004; Delmonico & Griffin, 2010; Döring, 2009; M. D.
Griffiths, 2012; Meerkerk, Eijnden, & Garretsen, 2006; Wéry & Billieux, 2015; Aline Wéry & Billieux, 2016;
Young, 1998, 2008).
Wskazuje się, iż zaangażowanie w seks internetowy może być zachowaniem ryzykownym,
prowadzącym do utraty kontroli i kompulsywnych zachowań ze względu na specyfikę erotyki internetowej
czyli anonimowość (anonimity), atrakcyjność dostępu (accesibility) oraz niewielkie koszty (affordability).
Cechy te określane są jako „triple
A engine”
czyli „napęd potrójnego A” (Cooper, Delmonico, & Burg,
2000).
Dotychczas prowadzone badania pokazują, że ryzyko uzależnienia od seksu internetowego może
być związane z wiekiem odbiorców, płcią oraz innymi cechami psychospołecznymi. Ryzyko to może być
szczególnie wysokie w grupie adolescentów i młodych dorosłych, którzy bardzo intensywnie korzystają z
sieci oraz jej możliwości, w tym także z erotyki sieciowej (Carroll et al., 2008; Lo & Wei, 2005; Velezmoro,
Negy, & Livia, 2012; Izdebski, 2012). Jednocześnie istotne znaczenie w tych grupach wiekowych mają
czynniki związane z rozwojem psychospołecznym, m.in. kształtowanie własnej tożsamości oraz
poszukiwanie bliskich związków i relacji partnerskich, jak również rozwój potrzeb seksualnych. Badania
dotyczące korzystania z pornografii przez polskich studentów wskazują, że ponad 20% badanych
mężczyzn korzysta z niej kilka razy w tygodniu, a ok. 3% korzysta codziennie (Ulfik-Jaworska, 2012a).
Badacze wskazują ponadto, że ryzyko uzależnienia od internetowych aktywności seksualnych jest większe
u osób niezamężnych, które częściej wykorzystują sieć do poszukiwania seksualnych i/lub romantycznych
partnerów (Cooper et al., 2000).
Badania w zakresie różnic płciowych dosyć zgodnie wskazują, iż mężczyźni istotnie częściej
uzależniają się od internetowych aktywności seksualnych niż kobiety (Meerkerk et al., 2006; Shaughnessy,
Byers, & Walsh, 2011). Inne grupy szczególnie podatne na uzależnienie od seksu internetowego, to osoby
o orientacji homoseksualnej i biseksualnej, ofiary przemocy seksualnej w przeszłości, osoby sfrustrowane i
niedowartościowane, osoby zaburzone psychicznie, uzależnione od substancji psychoaktywnych lub
uzależnione od seksu poza siecią (Carnes, Delmonico, Griffin, & Moriarity, 2007; Daneback, Ross, &
Månsson, 2006; Green, Carnes, Carnes, & Weinman, 2012; Griffiths, 2012; Nowosielski, 2010; Twohig,
Crosby, & Cox, 2009; Young, 1998)
3
Zadanie jest współfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia
Istnieje również związek pomiędzy poczuciem izolacji i osamotnienia a ryzykiem uzależnienia od
Internetu, zwłaszcza od seksu internetowego (Yellowlees & Marks, 2007; Yoder, Virden, & Amin, 2005).
Jednocześnie wykazano, że nie wszystkie osoby korzystające z seksu internetowego uzależniają się
od tego typu aktywności. Badacze opisują różne typy osób zaangażowanych w internetowe aktywności
seksualne, wyróżniając m.in. użytkowników rekreacyjnych, zagrożonych oraz kompulsywnych czyli
uzależnionych (Cooper, Delmonico, Grifin-Shelley, & Mathy, 2004).
Uzależnienie od seksu internetowego (Internet
sex addiction),
podobnie jak uzależnienie od
Internetu, nie jest opisane w aktualnie obowiązujących klasyfikacjach zaburzeń psychicznych i zaburzeń
zachowania DSM-V oraz ICD 10. Problem ten wciąż jest dyskutowany i wymaga dalszych badań
dotyczących jego specyfiki, dynamiki oraz mechanizmów rozwoju.
Terminologia
Nałogowe korzystanie z seksu internetowego określane jest w literaturze przedmiotu różnymi
terminami, na przykład jako „erotomania internetowa”, „uzależnienie od cyberseksu”, „kompulsywny
cyberseks”, „uzależnienie od wirtualnego seksu”, „uzależnienie od seksu w Internecie”, „problematyczne
(patologiczne) korzystanie z seksu w Internecie” (Dobrowolska, 2008; (Nowosielski, 2010; Waszyńska,
2015). Również w piśmiennictwie anglojęzycznym spotykamy różnorodne określenia tego zjawiska, m.in.
„cybersexual addiction”, „virtual sex addiction”, „online sexual problems”, „online sexual compulsivity”
„problematic online sexual behavior”, „Internet sex addiction” „compulsive online sexual behavior‟
„problematic cybersex” (Carnes et al., 2007; Cooper et al., 2004; Griffiths, 2012; Putnam & Maheu, 2000;
Wéry & Billieux, 2015; Wéry & Billieux, 2016; Young, 1998). Należy podkreślić, że nie wszystkie z
podanych określeń są synonimami i nie wszystkie precyzyjne oddają istotę omawianego zjawiska.
W realizowanych badaniach oraz w niniejszym raporcie wykorzystujemy następujące terminy:
Internetowe aktywności seksualne (IAS)
(online
sexual activities)
- obejmują bardzo szerokie
spektrum zachowań o charakterze seksualnym, podejmowanych za pośrednictwem Internetu w celu
rozrywkowym, badawczym, komercyjnym, edukacji seksualnej, poszukiwania wsparcia i/lub seksualnych
albo romantycznych partnerów (Cooper et al., 2000, 2004, 2001, 2003; Cooper, Morahan-Martin, Mathy, &
Maheu, 2002).
Przykładem takich zachowań może być m.in.: poszukiwanie w sieci materiałów dotyczących seksu w
celu edukacyjnym, poszukiwanie (oglądanie oraz ściąganie) cyberpornografii dla rozrywki i/lub stymulacji
4
Zadanie jest współfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia
seksualnej, poszukiwanie partnerów seksualnych w sieci, rozmowy na czatach erotycznych, sexting,
zaangażowanie w sieciowe gry erotyczne i pornograficzne (M. Griffiths, 2004).
W podobnym znaczeniu w literaturze przedmiotu pojawiają są również określenia „seks internetowy”
(Internet
sex)
oraz „seks w Internecie” (sex
on the Internet)
(M. Griffiths, 2001; M. D. Griffiths, 2012; Mettey,
2003; Young, 2008).
W niniejszym opracowaniu przyjęto, że zakresy wymienionych powyżej określeń są tożsame, dlatego
terminy „internetowe aktywności seksualne” oraz „seks internetowy” będą używane zamiennie.
Na potrzeby niniejszych badań przyjęto podział internetowych aktywności seksualnych (IAS) na
trzy podtypy:
a) IAS informacyjne – zorientowane na poszukiwanie informacji dotyczących seksualności;
b) IAS indywidualne - zorientowane na konsumpcję materiałów erotycznych i pornograficznych;
c) IAS relacyjne– ukierunkowane na nawiązywanie relacji seksualnej z innymi użytkownikami sieci.
Uzależnienie od seksu internetowego
(Internet
sex addiction)
– przyjęto, że uzależnienie od seksu
internetowego jest uzależnieniem behawioralnym (podobnie jak patologiczny hazard), prowadzącym do
zachowań kompulsywnych (przymusowych), związanych z utratą kontroli nad własnym zaangażowaniem w
seks internetowy (Brand, Young, & Laier, 2013; Griffiths, 2012; Young, 2008)
Uzależnienie od seksu internetowego jest uznawane za jeden z podtypów uzależnienia od Internetu
(Brand et al., 2013; Young, 2008). Według Griffiths (2001) charakteryzuje się następującymi przejawami:
a)
dominacja zachowania: seks internetowy staje się najważniejszą aktywnością w życiu osoby
uzależnionej;
zmienność nastroju: podejmowanie aktywności seksualnej w Internecie przynosi ulgę, odprężenie,
podniecenie i in.;
tolerancja: do uzyskania poprzedniego poziomu satysfakcji osoba musi coraz więcej czasu
poświęcać na aktywność seksualną w sieci lub poszukiwać coraz ostrzejszych bodźców;
objawy odstawienia: nieprzyjemne odczucia (m.in. dyskomfort, rozdrażnienie, zniechęcenie,
wahania nastroju, bóle głowy, drżenie rąk) na skutek ograniczonego dostępu do seksu
internetowego;
b)
c)
d)
e)
konflikt: dotyczy zarówno konfliktu z otoczeniem (np. ze współmałżonkiem) jak i przeżywania
konfliktów wewnętrznych (dotyczących utraty kontroli nad swoim zachowaniem);
nawrót: po okresie abstynencji osoba powraca do wcześniejszych niekontrolowanych
internetowych zachowań seksualnych.
5
Zadanie jest współfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia
f)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin