Sławomir Mazur, Monika Ostrowska, Janusz Wojtycza - Straż Miejska Miasta Krakowa w latach 1991-2016.pdf

(3568 KB) Pobierz
Straż Miejska
Miasta Krakowa
w latach
1991-2016
monografia
Sławomir Mazur, Monika Ostrowska,
Janusz Wojtycza
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Wydział Nauk o Bezpieczeństwie
´
´´
2016 BEZPIECZENSTWO I OBRONNOSC
Rada Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego:
Klemens Budzowski, Maria Kapiszewska, Zbigniew Maciąg, Jacek M. Majchrowski
Rada naukowa serii wydawniczej „Bezpieczeństwo i Obronność” Wydziału Nauk
o Bezpieczeństwie Krakowskiej Akademii im Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Mieczysław Bieniek (Polska), Edward Gruszka (Polska), Boris Dŭrkech (ONZ),
Janusz Kręcikij (Polska), Sławomir M. Mazur – przewodniczący (Polska),
François Fd Miche (Szwajcaria), Cindy Miller (USA), Monika Ostrowska (Polska),
Eric Pouliquen (Francja), Michal Pružinsk�½ (Słowacja), Ras slav Rosinsk�½ (Słowacja),
Piotr Sienkiewicz (Polska), Jan Widacki (Polska), Karlheinz Viereck (Niemcy)
Redakcja: Monika Ostrowska, Janusz Wojtycza
Recenzent: dr hab. Stanisław Gulak
Konsultacja:
Zastępca Komendanta Straży Miejskiej Miasta Krakowa ds. operacyjnych Zbigniew Ulman,
Naczelnik Wydziału Organizacyjnego Straży Miejskiej Miasta Krakowa Paweł Para
Korekta: Maria Kasza
Publikacja powstała w ramach projektu badawczego Krakowskiej Akademii
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego nr WNoB/DS/3/2015
„Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców Krakowa”
Fotografie zamieszczone w publikacji są autorstwa oraz stanowią własność
Straży Miejskiej Miasta Krakowa
Projekt okładki: Oleg Aleksejczuk
Na okładce rewers medalu „Memoria Gratum Facit – Za zasługi dla Wydziału Nauk
o Bezpieczeństwie Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego” autorstwa
Czesława Dźwigaja
ISBN 978-83-65208-62-0
Copyright© by Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2016
Żadna
część tej publikacji nie może być powielana ani magazynowana
w sposób umożliwiający ponowne wykorzystanie,
ani też rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie
za pomocą
środków
elektronicznych, mechanicznych, kopiujących,
nagrywających i innych, bez uprzedniej pisemnej zgody właściciela praw autorskich
Na zlecenie:
Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
www.ka.edu.pl
Wydawca: Oficyna Wydawnicza AFM KAAFM, Kraków 2016
Sprzedaż prowadzi: e-mail: ksiegarnia@kte.pl
Skład: Oleg Aleksejczuk
Druk i oprawa: MKpromo
Spis treści
Słowo wstępne (Adam
Młot)
................................................................................. 7
Wprowadzenie ... ................................................................................................... 9
Straż Miejska w Krakowie w latach 1991–2016 .................................................. 11
Straże miejskie dawniej i obecnie ....................................................................... 95
Podstawy prawne funkcjonowania straży miejskiej ......................................... 101
Struktura i zadania Straży Miejskiej .................................................................. 103
Struktura organizacyjna komendy i oddziałów Straży Miejskiej
Miasta Krakowa ......................................................................................... 113
System szkoleń w Straży Miejskiej w Krakowie ................................................ 121
Programy profilaktyczne realizowane przez Straż Miejską ............................... 129
Pojazdy Straży Miejskiej .................................................................................... 153
Psy służbowe .............. ....................................................................................... 157
Wybrane osiągnięcia strażników miejskich ...................................................... 161
Perspektywy rozwoju Straży Miejskiej w Krakowie .......................................... 173
Słowo wstępne
Jedną z reform, przeprowadzonych w ramach przemian ustrojowych początku lat
90. ubiegłego stulecia, była reforma samorządowa. Do dziś uznawana jest przez
wielu znawców za jedną z najbardziej udanych reform tego okresu. W pierwszych
miesiącach 1990 roku przyjęty został pakiet ustaw samorządowych. W miejsce
istniejących w PRL rad narodowych wprowadzono rady gmin o znacznie więk-
szych uprawnieniach. Podstawowym zadaniem gminy stało się zaspokajanie
zbiorowych potrzeb wspólnoty lokalnej, a jednym z głównych problemów, któ-
re zostały postawione przed gminami były kwes e porządku publicznego. Na-
rzędziem, jakie w rozwiązywaniu tego problemu otrzymały organy wykonawcze
gmin (burmistrzowie i prezydenci miast) była możliwość utworzenia umunduro-
wanej straży miejskiej.
Z takiego też uprawnienia skorzystały władze ówczesnego Krakowa. Zarządze-
niem Nr 9/91 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 25 marca 1991 roku o utworze-
niu Straży Miejskiej w Krakowie z dniem 2 kwietnia 1991 roku powołana została
nowa formacja – Straż Miejska. Od tej daty liczy się już ponad 25-letnia historia
jednostki, którą przyszło mi kierować w roku jubileuszowym.
Swoją działalność krakowska Straż Miejska rozpoczynała jako formacja zaj-
mująca się niemal wyłącznie porządkiem i czystością w miejscach publicznych.
Na przestrzeni lat, wraz ze zmianami społeczno-gospodarczymi rosła lawinowo
nie tylko liczba zgłaszanych do Straży interwencji, zmieniał się także profil spraw,
które trafiały do jednostki. Wraz z rozwojem samorządności, mieszkańcy właśnie
we władzy lokalnej i jej organach upatrywali remedium na swoje problemy. To
ta władza była i jest bliżej mieszkańca, jest bardziej dostępna, a w działaniach
niejednokrotnie sprawniejsza i szybsza, niż odległa i bardziej zbiurokratyzowana
władza centralna.
Przez 25 lat zmieniły się radykalnie problemy
życia
codziennego, pojawiły się
zjawiska nowe, o których w latach 90. ubiegłego wieku niewielu z nas nawet sły-
szało. Przed strażami zarysował się dylemat pomiędzy oczekiwaniami mieszkań-
ców, a niezmienionymi od lat i niepasującymi do współczesności uprawnieniami
i prawnymi ramami działania. Dla wielu straże, to nic innego, jak „druga policja”,
która powinna zająć się bezpieczeństwem (wybrykami chuligańskimi, wandalami
malującymi graffi na murach, drobnymi kradzieżami itp.) ale także profilaktyką,
ochroną
środowiska,
ekologią, a także – zachowując funkcje służebne – reagować
równocześnie na zgłoszenia dotyczące dzikich, rannych, zagubionych lub niebez-
piecznych i egzotycznych zwierząt, zanieczyszczenia powietrza pochodzące z nie-
8
Słowo wstępne
legalnego spalania odpadów i niesprawnych samochodów, osób bezdomnych,
które odmawiają pomocy socjalnej lub medycznej. Jednocześnie, podejmowane
od lat, próby zmiany przepisów dające strażom realne możliwości działania (jak
chociażby banalne zatrzymanie w ruchu ciężarówki, która wyjeżdżając z budowy
nawozi na drogę błoto i kurz), spotykają się z zarzutami nieuprawnionego wzrostu
uprawnień i napotykają na irracjonalny opór.
Niniejsza publikacja jest próbą zapoznania czytelnika z działalnością Straży
Miejskiej Miasta Krakowa na przestrzeni 25 lat, jej rozwojem i wyposażeniem.
Stanowi
źródło
wiedzy na temat realizowanych przez Straż Miejską Miasta Krako-
wa różnorodnych zadań przez pryzmat codziennej służby. Mam też nadzieję,
że
stanie się punktem wyjścia do dyskusji o jej przyszłości.
Adam Młot
Komendant Straży Miejskiej Miasta Krakowa
Zgłoś jeśli naruszono regulamin