SPORT SAMOCHODOWY.pdf

(6004 KB) Pobierz

SPORT

SAMOCHODOWY

Załoga Andrzej Jaroszewicz – Ryszard Żyszkowski (Lancia Stratos). Rajd Polski – 1976 r.

Komandor

VIII Międzynarodowego

Rajdu AP Janusz Regulski

w samochodzie

Austro–Daimler.

oczątki działalności sportowej Automobilklubu Polski

sięgają czasów Towarzystwa Automobilistów Królestwa

Polskiego (TAKA), z którego klub się wywodzi. Oczywiście

dzisiejsza definicja działalności sportowej różni się zasadniczo

od tej, która obowiązywała prawie wiek temu. Inne były – co

zrozumiałe – możliwości ówczesnych automobilów. Wziąwszy

jednak pod uwagę fakt, że kierowcy rywalizowali pomiędzy sobą,

a miernikiem uzyskanego miejsca (wyniku) był czas – był to praw

dziwy sport!

Początki

PocZąTki –

RaJd auToMobilklubu PolSki

ziałalność sportową TAKP rozpoczęło od współdzia

łania z Cesarskim Klubem Automobilowym z Peters

burga przy organizacji w 1912 roku rajdu Petersburg

– Warszawa – Kijów – Moskwa. Zadaniem polskich działaczy

było przeprowadzenie wyścigu kilometrowego z Nowego Dworu

do Jabłonnej.

Pierwszą własną imprezą towarzystwa był zorganizowany

w lipcu 1913 roku rajd na trasie Warszawa – Łódź – Radom –

Puławy – Lublin – Warszawa (582 wiorsty), w którym udział

wzięło 16 kierowców. Drugi Sportowy Rajd TAKP zorganizowany

został w maju 1914 roku i wiódł on dookoła Królestwa Polskiego.

Składał się z 4 etapów (łączna długość wynosiła 1215 km), z próbą

szybkości na dystansie 1 kilometra. Funkcję komandora rajdu peł

nił

Karol hr.

Raczyński

jadący samochodem Rochet–Schneider.

Od momentu powstania Automobilklubu Polski sport stał

się jedną z priorytetowych działalności klubu. Traktowany był

bowiem – jak mawiał

Janusz Regulski

– „jako

znakomity czyn

nik kształcenia kierowców, sprawdzian wartości samochodów i jako

sposób propagowania pojazdów mechanicznych”.

W kilka miesięcy po zorganizowanej na początku 1921 roku

imprezie z pogranicza sportu i turystyki samochodowej (wy

cieczce klubowej do Zegrza) odbył się pierwszy rajd samocho

Prezydium TAKP na starcie

rajdu samochodowego

w 1913 r.

dowy do Białowieży. Na dystansie 600 km wystartowało 6 kie

rowców, a imprezę ukończyło 4. Zwyciężył

Tadeusz Heyne

(Dodge), a kolejne miejsca zajęli:

Miciński

(Steyr),

Włodzimierz

Zagórski

(Hudson) i Słupski (Cadillac). W następnych latach

zawody nazwane zostały Rajdem Automobilklubu Polski. Była to

wówczas najważniejsza impreza klubowa, która do momentu

podziału na sport i turystykę (powołanie w strukturach dwóch

niezależnych komisji) nosiła w nazwie określenie: „Turystyczny”.

Długość trasy rajdu rosła z roku na rok, tak jak i stopień jego

trudności. Dodawane były coraz to nowe próby, zwiększano

obostrzenia (np. wprowadzono zakaz dokonywania przez

kierowców napraw – groziły za to punkty karne). Ograniczało

to – przejściowo – liczbę chętnych do uczestnictwa w rajdzie.

Działalność

Sport Samochodowy

Automobilklub Polski

Rok

i –

1921

ii –

1922

iii –

1923

iV –

1924

600

874

2050

2500

3680 –

7 etapów

2403

3018

3146

Trasa

Warszawa–Białowieża–Warszawa

Warszawa–Kielce–Kraków–Zakopane/

(Morskie Oko)–Warszawa

Warszawa–Cieszyn–Zakopane–Stryj–

Kołomyja–Lwów–Warszawa

Warszawa–Zamość–Zakopane–

Kraków–Poznań–Puck–Warszawa

Warszawa–Wilno–Słonim–Tarnopol–

Lwów–Zakopane–Kraków–Warszawa–

Płock–Gdańsk–Bydgoszcz–Poznań–

Warszawa

Warszawa–Bydgoszcz–Gdynia–

Poznań–Katowice –Zakopane–Lwów

Warszawa–Druskienniki–Łuck–Jaremcze–

Truskawiec–Krynica–Busko–Warszawa

Warszawa–Lwów–Nowy Sącz–Opava–

Praha–Poznań–Gdynia–Grudziądz–

Warszawa

Warszawa–Wilno–Nieśwież–Kowel–

Lwów–Przemyśl–Tarnów–Kraków–

Bielsko–Katowice–Łódź–Grudziądz–

Rypin–Łąck–Sochaczew–Grójec–

Warszawa

kryzys gospodarczy

Warszawa–Grudziądz–Gdynia–

Bydgoszcz–Warszawa–Augustów–

Grodno–Słonim–Białowieża–

Warszawa–Częstochowa–Równica–

Szczerców–Łódź–Łowicz–Warszawa

Warszawa–Białystok–Grodno–Wilno–

Nieśwież–Białowieża–Warszawa–

Lwów–Stryj–Zakopane–Katowice–

Łódź–Warszawa–Poznań–Chojnice–

Gdynia–Grudziądz–Warszawa

Warszawa–Kraków–Lwów–Tarnopol–

Brześć n/Bugiem–Warszawa–Kraków–

Skoczów–Wisła–Cieszyn–Katowice–

Wieluń–Poznań–Nakło–Wejherowo–

Puck–Gdynia–Tuchola–Bydgoszcz–

Konin–Warszawa–Łódz–Radom–

Lublin–Augustów–Warszawa

Kierowców

Komandor

9 (2 zagr.)

16 (3 zagr.)

25 (6 zagr.)

Heyne

17 (2 zagr.)

Heyne

24 (2 zagr.)

Regulski

28 (6 zagr.)

Regulski

25 (10 zagr.)

Regulski

Zwycięzcy

Heyne

(Dodge),

Miciński

(Steyr),

Zagórski

(Hudson)

lorentz

z Austrii (Steyr),

Siercke

z Austrii (Steyr),

Grabowski

(Fiat)

liefeldt

(Austro–Daimler) i Siroucek z Czech (Praga),

Mrajski

(Dodge) i ludwig z Niemiec (Austro–Daimler)

liefeldt

(Austro–Daimler),

betaque

z Austrii (Austro–

Daimler),

Vermirowsky

z Czech (Tatra)

betaque

z Austrii (Austro–Daimler),

liefeldt

(Austro–

Daimler),

hr.

almasy

z Austrii (Steyr)

Szwarcsztajn

(Austro–Daimler),

liefeldt

(Austro–

Daimler),

Ripper

(Lancia–Lambda)

iliano

z Włoch (Fiat 509),

Schönfeld

z Austrii (Steyr),

liefeldt

(Austro–Daimler)

adam hr. Potocki

(Austro–Daimler),

Szwarcsztajn

(Bugatti),

Zawidowski

(Austro–Daimler)

bitny–Szlachta

(Ford–samochody popularne),

Rahnenfeld

(Fiat 525–samochody turystyczne),

adam

hr.

Potocki

(Austro–Daimler–samochody luksusowe)

Rajdy Automobilklubu Polski.

V –

1925

Vi –

1927

Vii –

1928

Viii –

1929

iX –1930

3134

24 (4 zagr.)

Regulski

1931–1936

2672 –

3 pętle

X –

1937

24 (7 zagr.)

kołaczkowski

(DKW–do 1000 cm³),

Marek

(Opel

Olimpia–do 1400 cm³),

Von Guilleaume

z Niemiec

(Adler Triumph–do 2000 cm³),

Mazurek

(Chevrolet–

pow. 3000 cm³)

Ripper

(Fiat 1100–do 1100 cm³),

Szwarcsztajn

(Lancia

Aprilla–1100–1500 cm³),

Strenger

(Citroën–1500–2000

cm³),

Rauch

z Niemiec (Mercedes Benz–2000–3000 cm³),

Rychter

(Chevrolet–pow. 3000 cm³)

Ghisalba

(Fiat 1100–do 1100 cm³),

Grosman

z Niemiec (Citroën–do 2000 cm³),

Pronaszko

(Renault

Primaquatre–do 3000 cm³),

Marek

(Chevrolet–pow.

3000 cm³)

Xi –

1938

3815

63 (28 zagr.)

Regulski

Xii –

1939

4500

4 etapy

Początkowo o wynikach decydowała wysoko punktowana

próba szybkości, niwelująca dorobek punktowy z jazdy okrężnej.

Preferowało to duże samochody. Wprowadzono więc handicap

dla małych wozów, co też jednak budziło kontrowersje. Dopiero

zastosowanie podziału samochodów na klasy wg pojemności

silnika rozwiązało sprawę.

Wpływ na opracowywanie regulaminów mieli prezesi Komisji

Sportowej klubu – na początku lat 20. prezesem był

Włodzi

mierz Zagórski,

później funkcję tę objął

Janusz Regulski.

Pod koniec lat 30. wprowadzenie bardzo wymagających

warunków regulaminowych (próba rozruchu silnika, etap dróg

gruntowych, dwie próby szybkości płaskiej na 1 km z rozbiegiem

i jedna górska, próby zrywu i hamowania) nie tylko dodatkowo

uatrakcyjniło rajdy, ale spowodowało, że zainteresowały się nimi

także polskie władze wojskowe. Dowodem tego był udział

w zawodach w 1938 roku liczącego 9 załóg zespołu jadącego

na specjalnego typu samochodach wojskowych.

Obok samochodów znanych marek zagranicznych, z czasem

w rajdzie uczestniczyły także samochody konstrukcji polskiej,

jak np. już od 1925 roku Stetysz i CWS.

W ostatnich edycjach rajdu, zgodnie z regulaminem nagra

dzane były, obok indywidualnych zwycięzców w klasach, także

zespoły fabryczne i klubowe. I tak w 1938 roku nagrodę regula

minową ministra spraw wojskowych otrzymał zespół fabryczny

Polskiego Fiata S.A. (Jan

Ripper,

Ghisalba,

Pranaszko),

a nagrodę Automobilklubu Polski dla zwycięskiego zespołu

klubowego zdobył także zespół tego klubu (Jan

Ripper,

Ghisalba,

kołaczkowski).

W ostatnim, kończącym okres dwudziestolecia międzywo

jennego, XII Międzynarodowym Rajdzie Automobilklubu

Polski (MRAP) w klasyfikacji zespołów fabrycznych 3. miejsce

zajął zespół Automobilklubu Polski, reprezentujący firmę Polski

Fiat S.A. w samochodach Fiat 1100 (Ghisalba,

Szypuła, Rah

nenfeld).

Zwycięzcą został II Team Chevroleta (Stella

Zagórna, Jan kamiński, Witold Pajewski),

a za nim uplasował

się I Team Chevroleta (Tadeusz

Marek,

Mazurek,

Rychter).

Specjalną odmianą rajdów samochodowych były organizo

wane przez klub jazdy terenowe. Przy ich organizacji współpra

cowano z wojskiem, a podczas ich rozgrywania cywile rywalizo

wali z kierowcami wojskowymi. W pierwszej „terenówce” w 1938

roku zwyciężył

aleksander Mazurek

w Chevrolecie, kpt.

Sta

nisław Grąbczewski

w „Łaziku” (Fiat 518) był czwarty.

Działalność

Automobilklub Polski

Sport Samochodowy

Na trasie I Jazdy Terenowej AP

w 1938 r.

Organizacja

PoMaGali i STaRToWali

ównolegle z organizowaniem własnych imprez Automo

bilklub Polski współdziałał w organizowaniu większych

imprez sportu samochodowego klubów afiliowanych,

takich jak Międzynarodowy Wyścig Tatrzański Krakowskiego

Klubu Automobilowego (górski wyścig na 7–kilometrowej trasie

z Łysej Polany do Morskiego Oka) oraz Grand Prix Miasta Lwowa

Małopolskiego Klubu Automobilowego (uliczny wyścig okrężny).

Zawodnicy Automobilklubu Polski zajmowali w tych im

prezach czołowe miejsca, np. w 1931 roku w Wyścigu Tatrzań

skim w kategorii wozów turystycznych

Euzebiusz dzierliński

(Citroën) był pierwszy, a w kategorii wozów sportowych

Henryk

liefeldt

(Austro–Daimler) był drugi. W Międzynarodowym

Wyścigu ulicami Lwowa w 1932 roku

Jan Ripper

(Bugatti) zajął

2. miejsce w kategorii wyścigowej. Jechał on, co jest godne za

notowania, samochodem napędzanym polską mieszanką

spirytusową. Rok później zajął w lwowskim wyścigu (dystans

300 km – 100 okrążeń toru) 4. miejsce.

Działalność

Automobilklub Polski miał też swój udział w początkach

światowego sportu samochodowego m.in. poprzez udział

zawodników w Rallye Monte Carlo.

Pierwszy Zjazd Gwiaździsty do Monte Carlo został zorgani

zowany w 1911 roku (zgłoszonych 23 zawodników, 20 wystarto

wało, 18 ukończyło). Zwycięzcą był

Henri Rougier

w samocho

dzie Turcat–Mery (25 KM).

W 1929 roku jedna z tras rajdu prowadziła ze Lwowa przez

Warszawę. W klubie zapanowała pełna mobilizacja działaczy do

przyjęcia zawodników rajdowych (co prawda „w przelocie”, bo

rajd odbywał się w zasadzie bez odpoczynku i bez dłuższych

postojów). W tej edycji rajdu 1. miejsce zajął

Van Eijck

w samo

chodzie Graham Page, który przebył dystans 2963 km ze średnią

prędkością 39,88 km/godz.

W latach 1928–1930 oraz w roku 1937 Warszawa była jednym

z punktów startowych Rajdu Monte Carlo. Na starcie zawodów

stawali m.in. zawodnicy AP:

bellen,

bellen, l. borowik,

dzierliński,

Gaweł,

Hinterhoff,

Jakubowski, l. kulesza,

kołaczkowski, H. laurysiewicz,

Marek,

Penczyna,

Prani,

Potocki, Stefan Pronaszko, Witold Pajewski,

Sułkowski, Marian Wierzba,

Weissblatt,

Zagórna.

Sport Samochodowy

Automobilklub Polski

Załoga Jerzego Nowaka

(Ford) w składzie: Lubiński,

Prądzyński i Wiszniowiecki

na punkcie kontrolnym

w Warszawie podczas XIV

RMC w 1935 roku (w ogólnej

klasyfikacji zajęła 11 miejsce).

W 1935 roku w XIV Rallye Automobile de Monte Carlo

polskie załogi wystartowały z Tallina (w Warszawie w AP znaj

dował się punkt kontrolny).

Jerzy Nowak

(kierowca) z załogą

w składzie:

Piotr lubiński

(kierowca),

Stanisław Prądzyński

i J.

Wiszniowiecki,

w samochodzie Ford V8, zajął 11. miejsce

w klasyfikacji generalnej, a Witold

Rychter

(kierowca) z załogą:

Jerzy Wędrychowski

(pilot),

Jerzy hr. Łubieński

(właściciel

samochodu) i aleksander

Mazurek

(mechanik) w samocho

dzie Packard uplasował się na 49. pozycji.

Zawodnicy Automobilklubu Polski wielokrotnie odnosili

znaczące sukcesy w zawodach zagranicznych. Jako przykład może

posłużyć start w 1939 roku

aleksandra Mazurka

w Chevro

lecie w słynnym rajdzie–wyścigu Liege – Roma – Liege. Długość

trasy wynosiła ok. 5000 km i została przebyta w jednym etapie!

Polak zajął 1. miejsce w kategorii samochodów turystycznych

(prowadząc samochód osobiście na całej trasie) i 6. w klasyfi

kacji generalnej (na 54 startujących zawodników). Ten sam

aleksander Mazurek

wraz z pilotem

Mieczysławem Rząd

kowskim

brał udział w 6–dniowym Rallye North Africa liczącym

ok. 8500 km. Wśród 162 zawodników zajął 1. miejsce!

Zawodnicy jednego z rajdów

MC lat 30. dotarli na Zjazd

Gwiaździsty w Monte Carlo.

Działalność

Automobilklub Polski

Sport Samochodowy

Plik z chomika:

tirolog

Inne pliki z tego folderu:

Kopia pliku upoważnienie.xlsx (13 KB)
E36_Sedan_Coupe after 93.pdf (5882 KB)
Resized_Screenshot_20220104-124759_OLXpl.jpeg (289 KB)
Tatra 815 katalog części.rar (88870 KB)
business_advantage_intermediate_students_book.pdf (150473 KB)

SPORT SAMOCHODOWY.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: