P-18-082-LRZ-02-01.pdf

(323 KB) Pobierz
LRZ.410.004.02.2018
P/18/082
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer i tytuł kontroli
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Kontroler
P/18/082 – Nadzór nad stosowaniem dodatków do żywności
1
.
Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Rzeszowie.
Sławomir Kochman, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do
kontroli nr LRZ/46/2018 z dnia 19 marca 2018 r.
(dowód: akta kontroli str. 1-2)
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Rzeszowie, ul. 8 Marca 5, 35-959
Rzeszów
2
.
Jerzy Szczepański, Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
w Rzeszowie od dnia 13 czerwca 2016 r.
Poprzednio Podkarpackim Wojewódzkim Inspektorem Inspekcji Handlowej
w Rzeszowie był Pan Zdzisław Sznajder.
3
(dowód: akta kontroli str. 3-6)
Jednostka
kontrolowana
Kierownik jednostki
kontrolowanej
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna z
uzasadnieniem
4
Wojewódzki Inspektorat zapewnił właściwe warunki organizacyjno-prawne do
sprawowania nadzoru oraz kontroli nad stosowaniem w produktach spożywczych
dodatków do żywności.
W skontrolowanym okresie nie podejmowano kontroli artykułów rolno-spożywczych
wyłącznie w kierunku badań pod kątem zastosowanych w nich substancji
dodatkowych. Kontrole artykułów rolno-spożywczych, w trakcie których jednym
z kontrolowanych zagadnień były substancje dodatkowe stanowiły 30,7 % ogółu
kontroli przeprowadzonych przez WIIH w latach 2016-2018 (I kwartał 2018 r.).
Kontrole substancji dodatkowych prowadzono zgodnie z przepisami prawa,
programami kontroli zatwierdzonymi przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów oraz wewnętrznymi regulacjami. Pobierano próbki do badań
laboratoryjnych, celem zweryfikowania rzetelności przekazanych informacji
o żywności (weryfikacja deklaracji producenta na opakowaniach produktów
żywnościowych), weryfikacji informacji o obecności substancji dodatkowych oraz
prawidłowości ich stosowania (dopuszczalne poziomy zawartości).
WIIH nie wykonywał jednak kompleksowych badań laboratoryjnych pod kątem
zgodności faktycznego składu substancji dodatkowych ze składem umieszczonym
na opakowaniu, ponadto przeprowadzone kontrole nie umożliwiały dokonania
weryfikacji wszystkich substancji dodatkowych w danym produkcji spożywczym.
kontrolą objęto lata 2016 – 2018 (I kwartał).
2
zwany dalej WIIH lub Wojewódzkim Inspektoratem.
3
powołany na stanowisko Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Rzeszowie w dniu 27
maja 1999 r., a od dnia 30 czerwca 1999 r. zajmujący stanowisko Podkarpackiego Wojewódzkiego
Inspektora Inspekcji Handlowej w Rzeszowie.
4
Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo
stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny ogólnej według
proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie dawałaby prawdziwego
obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę
opisową, bądź uzupełnia ocenę ogólną o dodatkowe objaśnienie. W niniejszej kontroli zastosowano
ocenę opisową.
1
2
Wojewódzki Inspektorat podejmował odpowiednie działania w przypadkach
stwierdzenia wprowadzania do obrotu artykułów rolno-spożywczych
nieodpowiadających jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta
w oznakowaniu tych artykułów oraz zafałszowanych.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
Opis stanu
faktycznego
Przygotowanie organizacyjne do wykonywania zadań oraz sprawowanie
nadzoru nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych w obrocie
detalicznym, zawierających substancje dodatkowe.
1.
Zadania związane z nadzorem nad stosowaniem w żywności substancji
dodatkowych w Wojewódzkim Inspektoracie realizowane były przez Wydział Kontroli
Artykułów Żywnościowych. Do zadań tego wydziału należało prowadzenie kontroli
działalności przedsiębiorców oraz produktów znajdujących się w obrocie handlowym
lub przeznaczonych do wprowadzenia do takiego obrotu, zgodnie z zakresem
rzeczowym określonym w ustawie o Inspekcji Handlowej
5
oraz innych ustawach.
W ramach swoich zadań Wydział Kontroli Artykułów Żywnościowych prowadził
postępowania przedkontrolne i pokontrolne (§ 15 regulaminu organizacyjnego
6
).
Wojewódzki Inspektorat w swojej strukturze organizacyjnej posiada trzy delegatury,
tj. w Krośnie, Przemyślu oraz Tarnobrzegu. W skład każdej z delegatur wchodzi
Zespół Kontroli oraz samodzielne stanowisko do spraw prawnych. Do zadań ww.
delegatur należy m.in. podejmowanie i prowadzenie kontroli przestrzegania przez
przedsiębiorców obowiązujących przepisów w zakresie określonym w § 15
regulaminu organizacyjnego.
Wydział Kontroli Artykułów Żywnościowych liczył 9 pracowników (Naczelnik
Wydziału oraz 8 pracowników)
7
. W delegaturach kontrole artykułów rolno-
spożywczych przeprowadzane były przez: 3 osoby w Krośnie, 2 osoby w Przemyślu,
2 osoby w Tarnobrzegu.
W zakresach czynności pracowników Wydziału Kontroli Artykułów Żywnościowych
oraz pracowników delegatur wykonujących czynności kontrolne nie określono
obowiązków dotyczących spraw związanych z kwestiami dodatków do żywności.
Zakresy te wśród podstawowych obowiązków wymieniały m.in.:
- przeprowadzanie kontroli zlecanych przez Wojewódzkiego Inspektora/Dyrektora
Delegatury oraz prowadzenie w czasie kontroli niezbędnych czynności
wyjaśniających i zabezpieczających ślady, dowody w ramach posiadanych
upoważnień, zgodnie z art. 16 ustawy
o Inspekcji Handlowej,
- rzetelne dokumentowanie ustaleń podczas kontroli oraz kompletne
udokumentowanie tych ustaleń w materiałach pokontrolnych,
- opracowywanie projektów wystąpień pokontrolnych, decyzji, wniosków do sądów
i informacji do innych organów.
(dowód: akta kontroli str. 7-91)
ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1063 ze zm.), zwana
dalej „ustawą o Inspekcji Handlowej”.
6
zarządzenie nr 9/2017 Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej z dnia 21
czerwca 2017 r. w sprawie ustalenia „Regulaminu organizacyjnego Wojewódzkiego Inspektoratu
Inspekcji Handlowej w Rzeszowie”. Regulamin organizacyjny został zatwierdzony przez Wojewodę
Podkarpackiego w dniu 11 lipca 2017 r. Poprzednio w WIIH obowiązywał Regulamin organizacyjny
wprowadzony zarządzeniem Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej z dnia
16 czerwca 2015 r., zatwierdzony przez Wojewodę Podkarpackiego w dniu 14 lipca 2015 r.
7
9 osobowy stan pracowników Wydziału utrzymywał się w latach 2016-2018 (I kwartał).
5
3
Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Jerzy Szczepański wyjaśnił,
że Inspektorat
w analizowanym okresie nie prowadził kontroli, w których
zagadnieniem wiodącym była prawidłowość stosowania substancji dodatkowych
dozwolonych w artykułach rolno-spożywczych. Zakres szczegółowy zagadnień,
które należy uwzględnić w trakcie danej kontroli wynika bezpośrednio z danego
programu kontroli. Mając na uwadze powyższe w zakresach czynności pracowników
prowadzących kontrole jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych nie
dokonano szczegółowych zapisów dotyczących kontroli dozwolonych substancji
dodatkowych.
Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wyjaśnił ponadto, że
wiodącymi inspekcjami urzędowej kontroli żywności, w tym kontroli prawidłowości
stosowania dozwolonych substancji dodatkowych zgodnie z postanowieniami
rozdziału II ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
8
są Państwowa Inspekcja
Sanitarna oraz Inspekcja Weterynaryjna. Zasady stosowania dozwolonych
substancji dodatkowych określa rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie
dozwolonych substancji dodatkowych
9
. Właściwość rzeczowa Inspekcji Handlowej
dotyczy wyłącznie aspektów jakości handlowej związanych ze stosowaniem tych
substancji takich samych jak dotyczących innych składników żywności, tj. czy
konsument został poinformowany o obecności danego składnika w produkcie
finalnym, czy informacja o danym składniku została podana w sposób określony
przez przepisy prawa żywnościowego, czy dany składnik został podany w wykazie
składników w kolejności malejącej, czy całość oznakowania artykułu rolno-
spożywczego nie wprowadzała konsumenta w błąd w zakresie jego tożsamości
i właściwości (przykładowo używanie w nazwie produktu określeń – „wiejski”,
„domowy”, „babuni” przy równoczesnym stosowaniu do produkcji tego produktu
substancji dodatkowych dozwolonych, czy dany składnik mógł być wykorzystany do
produkcji wyrobu finalnego - możliwość weryfikacji w tym zakresie w bardzo wielu
przypadkach jest możliwa wyłącznie w miejscu produkcji danego środka
spożywczego).
(dowód: akta kontroli str. 92-95)
W latach 2016-2018 (I kwartał 2018 r.) pracownicy Wydziału Kontroli Artykułów
Żywnościowych oraz pracownicy wykonujący czynności kontrolne w delegaturach
WIIH wzięli udział w 11 szkoleniach (organizatorami szkoleń był WIIH, UOKiK,
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Rzeszowie, 2 szkolenia zostały zorganizowane przez WIIH
wspólnie z WIJHARS w Rzeszowie
10
).
Szkolenia te obejmowały m.in. następujące zagadnienia:
- suplementy diety, świeże owoce i warzywa (2 osoby przeszkolone),
- prawidłowość przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (29 osób
przeszkolonych),
- jakość handlowa świeżych owoców i warzyw (22 osoby przeszkolone),
- kontrola środków spożywczych specjalnego przeznaczenia (3 osoby
przeszkolone),
- praktyczne aspekty dotyczące wytwarzania, oceny jakości i zasad znakowania
mięsa i przetworów mięsnych (23 osoby przeszkolone),
ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz. U. z 2017 r. poz. 149
ze zm.).
9
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r.
w sprawie dozwolonych substancji
dodatkowych
(Dz. U. Nr 232, poz. 1525 ze zm.).
10
Wojewódzka Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Rzeszowie, zwana
dalej WIJHARS
8
4
- przepisy UE w zakresie dodatków do żywności, aromatów i enzymów (22 osoby
przeszkolone).
Szkolenie z zakresu przepisów UE dotyczące dodatków do żywności, aromatów
i enzymów
11
przeprowadzono w siedzibie WIIH w dniu 7 marca 2018 r. Na szkoleniu
tym omawiano unijne wykazy substancji dodatkowych – załączniki do
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1333/2008 w sprawie dodatków
do żywności
12
, prace UE w zakresie substancji dodatkowych, wykaz substancji
aromatycznych oraz rozporządzenie Komisji w sprawie aromatów dymu
wędzarniczego, prace Komisji w zakresie unijnego wykazu enzymów oraz
znakowanie środków spożywczych zawierających enzymy, interpretację
obowiązujących przepisów dotyczących substancji dodatkowych w żywności.
W programie szkolenia dotyczącego praktycznych aspektów wytwarzania, oceny
jakości i zasad znakowania mięsa i przetworów mięsnych omawiano m.in.
substancje dodatkowe i smakowo-zapachowe stosowane w przetwórstwie wędlin,
cele i zasady ich stosowania oraz potencjalny ich wpływ na jakość wędlin.
(dowód: akta kontroli str. 96-107)
Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Jerzy Szczepański wyjaśnił,
że aktualny stan zatrudnienia w komórkach organizacyjnych WIIH
przeprowadzających kontrole jakości artykułów rolno-spożywczych gwarantuje
prawidłowość realizacji zadań zlecanych przez Prezesa UOKiK
13
, przeprowadzanie
czynności kontrolnych weryfikujących skargi i wnioski konsumentów finalnych oraz
przeprowadzanie kontroli własnych w odniesieniu do obszarów jakości handlowej.
Poziom dostępnych środków finansowych przeznaczonych na wydatki rzeczowe
w latach 2016-2018 zabezpieczał, przy zachowaniu zasad racjonalności
i gospodarności ich wydatkowania oraz przy aktualnym poziomie zatrudnienia,
prawidłową realizację zadań kontrolnych w obszarze jakości handlowej artykułów
rolno-spożywczych.
(dowód: akta kontroli str. 92-95)
2.
Wojewódzki Inspektorat posiadał opracowane plany kontroli (kwartalne), obejmujące
swym zakresem kontrole planowe, własne oraz doraźne.
Plany te przygotowane były w oparciu o kwartalne zestawienia tematów kontroli
o znaczeniu ogólnopolskim opracowane przez Prezesa UOKiK (plany te
uwzględniały również tematy własne WIIH).
Kontrole planowe obejmowały kontrole w zakresie: tzw. dyrektyw nowego podejścia,
ogólnego bezpieczeństwa produktów, innych produktów nieżywnościowych i usług,
paliw i biopaliw, artykułów rolno-spożywczych.
Tematy kontroli własnych do planu kontroli proponowane były przez Wojewódzkiego
Inspektora i kierowników komórek kontrolnych WIIH - wynikały one z potrzeb
wojewodów, wniosków składanych przez organy administracji samorządowej,
organizacji chroniących interesy konsumentów i samych konsumentów, a także
z własnego rozeznania WIIH. Kontrole doraźne wynikały ze skarg i informacji
konsumentów, centralnych i terenowych organów administracji oraz instytucji
i organizacji chroniących interesy konsumentów.
prowadzącym szkolenie była osoba z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego
Zakładu Higieny.
12
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.
w sprawie dodatków do żywności (Dz.U.UE.L.354 z 31.12.2008 r., s.16 ze zm.), zwane dalej
„rozporządzeniem 1333/2008”
13
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwany dalej „UOKiK”
11
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin