ctivd-rapport-43.pdf

(2812 KB) Pobierz
Toezichtsrapport
naar aanleiding van de crash van vlucht MH17
De rol van de AIVD en de MIVD bij de besluit­
vorming rondom de veiligheid van vliegroutes
CTIVD nr. 43
8 april 2015
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 43
TOEZICHTSRAPPORT
naar aanleiding van de crash van vlucht MH17
Inhoudsopgave
SAMENVATTING
1
2
Inleiding
Opzet van het onderzoek
2.1
2.2
3
Procedure
Methodiek
4
7
9
9
9
10
10
10
11
11
12
13
13
Juridisch kader
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
Leeswijzer
De verantwoordelijkheid van de rijksoverheid
De veiligheidstaken van de AIVD en de MIVD
De inlichtingentaken van de AIVD en de MIVD
De veiligheidsbevorderende taak van de AIVD
Dreigingsmelding door de MIVD
Samenwerking tussen de AIVD en de MIVD
2 van 38
4
Overlegstructuur en informatie-uitwisseling
4.1
4.2
Leeswijzer
De AIVD
4.2.1 Contact met de vitale sectoren
4.2.2 Dreigingsanalyses op verzoek
4.2.3 Contact met de burgerluchtvaartsector
De MIVD
4.3.1 Contact met de NCTV
4.3.2 Contact met de KLM
Antwoord op onderzoeksvragen a en b
14
14
14
15
16
16
18
18
20
20
21
21
22
22
23
26
26
26
28
28
28
29
30
32
33
4.3
4.4
5
Het kennisniveau van de MIVD en AIVD voor de crash van MH17
5.1
5.2
Leeswijzer
Het kennisniveau van de MIVD
5.2.1 De focus van de MIVD
5.2.2 De informatie bij de MIVD
Het kennisniveau van de AIVD
5.3.1 De focus van de AIVD
5.3.2 De informatie bij de AIVD
Samenwerking tussen de MIVD en de AIVD
Beoordeling van de informatie door de MIVD en de AIVD
Verstrekking van informatie aan externe partijen
Antwoord op onderzoeksvraag c
5.3
5.4
5.5
5.6
5.7
6
7
Conclusies
Slotbeschouwing
BEGRIPPENLIJST
3 van 38
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 43
SAMENVATTING
Bij het toezichtsrapport
naar aanleiding van de crash van vlucht MH17
Waarom dit onderzoek?
De Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) onderzoekt naar aanleiding van de crash van MH17 van
Malaysia Airlines op 17 juli 2014 in Oost­Oekraïne onder meer de besluitvorming rondom vliegroutes.
De vraag rees of de AIVD en de MIVD hierbij een wettelijke taak hebben en hoe zij daar invulling aan
geven. Op verzoek van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Defensie
heeft de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen­ en Veiligheidsdiensten hier onderzoek naar
gedaan. Op 10 april 2015 heeft onze Commissie haar rapport aan de OVV aangeboden.
Wat hebben wij onderzocht?
Het rapport richt zich op de beantwoording van de volgende vragen:
•
•
•
Hebben de diensten een wettelijke taak voor de veiligheid van buitenlandse vliegroutes?
Hoe ziet de formele overlegstructuur tussen de AIVD en de MIVD en de partijen in de burgerluchtvaart
over veiligheidskwesties er uit en welke informatie­uitwisseling vindt hier plaats?
Wat wisten de diensten voor de crash over de veiligheid voor civiele vliegtuigen boven Oost­
Oekraïne en hebben zij deze informatie met externe partijen gedeeld?
Wat zijn onze conclusies?
Hierna volgen de hoofdlijnen en belangrijkste conclusies van het rapport.
Hebben de diensten een wettelijke taak voor de veiligheid van buitenlandse
vliegroutes?
De Commissie stelt vast dat het niet onder de wettelijke veiligheids­ en inlichtingentaken van de AIVD
(art. 6 lid 2 a/d Wiv 2002) en de MIVD (art. 7 lid 2 sub a, c/e) valt zelfstandig onderzoek te doen naar
de veiligheid van het luchtruim in het buitenland en daarmee naar de veiligheid van vliegroutes die
daardoorheen gaan.
De Commissie is van oordeel dat de veiligheid van vliegroutes in het buitenland wel onder de
veiligheidsbevorderende taak van de AIVD (art. 6 lid 2 c) valt. Ook andere aspecten van de veiligheid van de
burgerluchtvaart, zoals bevorderen van de veiligheid van Nederlandse luchthavens en van de controle
van passagiers en hun bagage, vallen hieronder. De MIVD heeft ook een veiligheidsbevorderende taak,
maar deze richt zich op de defensiesector.
4 van 38
Deze veiligheidsbevorderende taak van de AIVD is geen zelfstandige onderzoekstaak. De taak is erop
gericht een bijdrage te leveren aan de bevordering van de bescherming van belangrijke en kwetsbare
onderdelen van het maatschappelijk leven in Nederland. Dit gebeurt aan de hand van de al verzamelde
informatie in onderzoeken onder de veiligheids­ en inlichtingentaak. Ter invulling van deze taak kan
van de AIVD worden verwacht dat de dienst een bijdrage levert aan een goede informatievoorziening
van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen. Dit omvat twee aspecten:
•
Enerzijds op initiatief van de AIVD: Van de AIVD wordt verwacht dat informatie die duidt op een
concrete dreiging tegen de burgerluchtvaart in het buitenland, bv. het neerhalen van een vliegtuig,
zo spoedig mogelijk wordt gedeeld met de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen of de Nationaal
Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
•
Anderzijds op initiatief van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen: Zij kunnen de AIVD bevragen
over bv. vliegroutes en luchthavens in het buitenland. Niet kan van de AIVD worden verwacht
zelfstandig in te schatten aan welke informatie luchtvaartmaatschappijen behoefte hebben (buiten
de situatie van een concrete dreiging).
Ook van de MIVD kan worden verwacht dat informatie die wijst op een concrete dreiging tegen de
burgerluchtvaart in het buitenland, zo spoedig mogelijk wordt gedeeld met de NCTV of de Nederlandse
luchtvaartmaatschappijen. Dit volgt uit de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Hoe ziet de formele overlegstructuur tussen de AIVD en de MIVD en de partijen
in de burgerluchtvaart over veiligheidskwesties er uit en welke informatie-
uitwisseling vindt hier plaats?
De AIVD verricht verschillende activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van de veiligheid van de
burgerluchtvaart. De rol van de MIVD op dit terrein is beperkter vanwege zijn militaire gerichtheid.
De AIVD neemt deel aan verschillende overlegstructuren en deelt hier niet­gerubriceerde informatie
over mogelijke dreigingen.
•
Overleg met de zogenoemde vitale sectoren gezamenlijk, waaronder de burgerluchtvaart;
•
Het Platform Beveiliging en Publieke Veiligheid Schiphol (BPVS);
•
Overleggen met regionale luchthavens.
De AIVD en de MIVD stellen op verzoek van de NCTV dreigingsanalyses op voor de burgerlucht­
vaart (nationale luchthavens en inkomend en uitgaand vliegverkeer) en verstrekken daarin
dreigingsgerelateerde informatie uit hun lopende onderzoeken.
De AIVD onderhoudt verder een uitgebreid relatienetwerk met de burgerluchtvaartsector, waaronder
de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen. Aan de luchtvaartmaatschappijen verstrekt de AIVD op
vraaggestuurde basis informatie uit zijn onderzoeken. De MIVD onderhoudt alleen contact met de
KLM. Binnen deze relatie verstrekt de MIVD op vraaggestuurde basis informatie uit zijn onderzoeken.
5 van 38

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin