ctivd-rapport-48.pdf

(2529 KB) Pobierz
Toezichtsrapport
over de invulling van samenwerkingscriteria
door de AIVD en de MIVD
onderzoek naar de uitvoering van
Tweede Kamermotie nr. 89
(van de leden Schouw en Segers)
CTIVD nr. 48
4 mei 2016
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 48
TOEZICHTSRAPPORT
over de invulling van samenwerkingscriteria door de AIVD en de MIVD
onderzoek naar de uitvoering van Tweede Kamermotie nr. 89
(van de leden Schouw en Segers)
Inhoudsopgave
SAMENVATTING
III
TOEZICHTSRAPPORT
1
1.
Inleiding
1
2.
Onderzoeksopzet, methodiek en tijdsverloop
3
3.
Het toetsingskader
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
Samenwerkingscriteria in de wetsgeschiedenis bij de Wiv 2002
Eerdere bevindingen CTIVD
Samenwerkingscriteria in het concept-wetsvoorstel Wiv 20XX
Jurisprudentiële ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn
Conclusie: de wegingsnotitie als waarborg
5
5
6
8
11
12
4.
Beleid en praktijk binnen de AIVD
4.1
4.2
Beleid binnen de AIVD
Wegingsnotities van de AIVD
15
15
20
5.
Beleid en praktijk binnen de MIVD
5.1
5.2
Beleid binnen de MIVD
Wegingsnotities van de MIVD
24
24
28
6.
Conclusies
35
BEGRIPPENLIJST
41
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 48
SAMENVATTING
bij het toezichtsrapport over de invulling van samenwerkingscriteria
door de AIVD en de MIVD
onderzoek naar de uitvoering van Tweede Kamermotie nr. 89
(van de leden Schouw en Segers)
Motie nr. 89 van de leden Schouw en Segers
Op 9 april 2014 voerde de Tweede Kamer een debat over het afluisteren door de NSA en de rol van
Nederland daarin. Tijdens en na het debat zijn verschillende moties ingediend, waaronder motie nr. 89
van de leden Schouw (D66) en Segers (CU). Met deze motie werd beoogd meer duidelijkheid te verkrijgen
op basis van welke afwegingen de AIVD en de MIVD samenwerken met buitenlandse inlichtingen-
en veiligheidsdiensten. In reactie op deze motie gaven de ministers van BZK en Defensie aan dat de
bestaande samenwerkingscriteria met buitenlandse diensten (o.m. resepect voor mensenrechten en
democratische inbedding) in de te wijzigen Wiv 2002 worden opgenomen en in de toelichting nader
worden ingevuld. Voor buitenlandse diensten waarmee wordt samengewerkt worden wegingsnotities
opgesteld waarin de samenwerkingscriteria worden betrokken. Daarin zal voortaan ook aandacht
worden besteed aan de wijzen waarop de bevoegdheden en werkwijzen bij de buitenlandse diensten
zijn belegd, aldus de ministers. De CTIVD werd gevraagd op de uitvoering van de motie toe te zien.
Het onderzoek
In dit rapport toetst de CTIVD hoe de AIVD en de MIVD in hun beleid en in de wegingsnotities invulling
geven aan de samenwerkingscriteria. De CTIVD heeft aan de hand van de geconstateerde feiten over
het beleid en de praktijk conclusies getrokken. Het is aan de Tweede Kamer te beoordelen of aan
motie nr. 89 van de leden Schouw en Segers voldoende uitvoering is gegeven. De CTIVD beschouwt dit
toezichtsrapport als een tussenstand. Zij heeft het voornemen over een jaar een afsluitend onderzoek
naar dit onderwerp in te stellen.
De wegingsnotitie als waarborg
De AIVD en de MIVD moeten beoordelen of een buitenlandse inlichtingen- en/of veiligheidsdienst in
aanmerking komt voor samenwerking. De afwegingen daarbij worden door de diensten vastgelegd in
een wegingsnotitie. De wegingsnotitie moet inzicht geven waar de grenzen liggen van het vertrouwen
dat in de buitenlandse dienst gesteld kan worden. Afzonderlijke gevallen van samenwerking,
bijvoorbeeld de verstrekking van persoonsgegevens of van ongeëvalueerde gegevens, moeten worden
getoetst aan het kader dat in de wegingsnotitie is neergelegd. In elk afzonderlijk geval dient dus een
dubbele afweging plaats te vinden: past het binnen de grenzen van de samenwerking zoals die zijn
neergelegd in de wegingsnotitie en voldoet het in dat kader aan de vereisten van noodzakelijkheid,
proportionaliteit en subsidiariteit? De wegingsnotitie vormt zo een belangrijke waarborg voor de
bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
De wegingsnotitie moet kaderstellend zijn voor de samenwerking met buitenlandse inlichtingen- en/
of veiligheidsdiensten. Uit de wegingsnotitie dient te blijken:
in welke mate door de buitenlandse dienst wordt voldaan aan de samenwerkingscriteria die in de
wetsgeschiedenis worden genoemd;
III
Zgłoś jeśli naruszono regulamin