ctivd-rapport-44.pdf

(237 KB) Pobierz
Toezichtsrapport
inzake twee operaties die door de MIVD
zijn uitgevoerd ter ondersteuning van de
Nederlandse inspanningen op het gebied van
piraterijbestrijding in de Hoorn van Afrika
CTIVD nr. 44 – 30 september 2015
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 44
TOEZICHTSRAPPORT
inzake twee operaties die door de MIVD zijn
uitgevoerd ter ondersteuning van de Nederlandse inspanningen op het
gebied van piraterijbestrijding in de Hoorn van Afrika
Inhoudsopgave
Samenvatting
3
1.
Inleiding
1.1
1.2
1.3
Aanleiding voor het onderzoek
Onderzoeksvraag
Leeswijzer
5
5
6
6
2.
Onderzoeksopzet en methodiek
7
3.
Juridisch kader voor optreden MIVD in het buitenland
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
Inleiding
Wettelijke taak MIVD
Optreden MIVD in het buitenland
Volkenrechtelijk mandaat
Samenloop Wiv 2002 en volkenrechtelijk mandaat
Uitzonderingen op analoge toepassing Wiv 2002
Waarborgen bij afwijken van voorgeschreven procedures
Conclusie
8
8
8
9
9
10
11
12
12
1
4.
Reguliere werkwijze van de MIVD bij sigint-operaties
4.1
4.2
Inleiding
De reguliere werkwijze van de MIVD bij sigint-operaties
13
13
13
5.
De werkwijze van de MIVD tijdens de antipiraterijmissies
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
Inleiding
De juridische achtergrond van de antipiraterijmissies Ocean Shield en Atalanta
De door de MIVD tijdens de antipiraterijmissies toegepaste werkwijze
Het verschil tussen de reguliere en toegepaste werkwijze
De redenen van de MIVD om van de reguliere werkwijze af te wijken
15
15
15
15
16
16
6.
Toetsing rechtmatigheid van toegepaste werkwijze
6.1
6.2
6.3
6.4
Inleiding
Afwijking van door de Wiv 2002 voorgeschreven procedures
Verslaglegging
Conclusie
18
18
18
19
19
7.
Conclusies
20
Begrippenlijst
21
2
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 44
SAMENVATTING
inzake twee operaties die door de MIVD zijn
uitgevoerd ter ondersteuning van de Nederlandse inspanningen op het
gebied van piraterijbestrijding in de Hoorn van Afrika
Aanleiding voor het onderzoek
Nederlandse militaire eenheden nemen sinds 2008 deel aan antipiraterijmissies in de wateren rond
Somalië. Ter ondersteuning van deze missies heeft de MIVD in het operatiegebied tijdens de inzet van
Hr. Ms. Rotterdam in 2012 en de Zr. Ms. Johan de Witt in 2013, de bevoegdheid gebruikt om inhoudelijk
kennis te nemen van ongericht ontvangen telecommunicatie (de bevoegdheid tot selectie van sigint). De
MIVD week hierbij af van wettelijk voorgeschreven procedures. De dienst had toestemming gekregen
om in het operatiegebied inhoudelijk kennis te nemen van alle ongericht ontvangen telecommunicatie.
Normaal gesproken moet volgens de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 (Wiv 2002)
dit gebeuren aan de hand van wettelijke selectiecriteria, waarvoor vooraf toestemming is verkregen
van de minister van Defensie. Dit was voor de Commissie aanleiding hier onderzoek naar te verrichten.
De onderzoeksvraag die de Commissie in dit rapport beantwoordt, is of de wijze waarop de MIVD deze
bevoegdheid in het operatiegebied heeft toegepast rechtmatig is.
Ruimte voor afwijken van wettelijk voorgeschreven procedure in operatiegebied
Uitgangspunt is dat de MIVD (ook) in operatiegebieden in het buitenland binnen de kaders van de
Wiv 2002 dient te blijven. De MIVD mag in beginsel alleen van door de Wiv 2002 voorgeschreven
procedures afwijken indien 1) het volkenrechtelijk mandaat hiervoor een juridische grondslag biedt en
2) er sprake is van zwaarwegende redenen.
Volkenrechtelijk mandaat
De Commissie stelt vast dat het volkenrechtelijk mandaat voor de antipiraterijmissies (het VN-
Zeerechtverdrag, aangevuld met resoluties van de VN-Veiligheidsraad) een juridische grondslag bood
voor onder meer het inzetten van inlichtingenmiddelen. Daarnaast gaf het de MIVD ruimte om bij
zwaarwegende redenen van procedures uit de Wiv 2002 af te wijken. Uit de VN-resoluties blijkt onder
meer dat de VN-Veiligheidsraad toestemming heeft gegeven aan staten en regionale organisaties om
in Somalië (zowel aan land als in de territoriale wateren) in beginsel alle noodzakelijke maatregelen te
treffen die passend zijn om binnen de kaders van het internationaal recht piraterij tegen te gaan.
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin