ctivd-rapport-58.pdf

(503 KB) Pobierz
Toezichtsrapport
Over de uitvoering van inzageverzoeken
bestuurlijke aangelegenheden
door de AIVD en de MIVD
CTIVD nr. 58
[vastgesteld op 2 mei 2018]
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 58
TOEZICHTSRAPPORT
over de uitvoering van inzageverzoeken
bestuurlijke aangelegenheden door de AIVD en de MIVD
Inhoudsopgave
Samenvatting
1
2
Inleiding
Rechtmatigheidsonderzoek AIVD en MIVD
2.1
2.2
Inleiding
Toepassing van de weigeringsgronden
2.2.1 AIVD
2.2.2 MIVD
Motivering van inzagebesluiten
Naleving wettelijke termijn
2.4.1 AIVD
2.4.2 MIVD
Overige wettelijke vereisten
2.5.1 AIVD
2.5.2 MIVD
Consistente beoordeling
Interne verslaglegging
2.7.1 AIVD
2.7.2 MIVD
Maatschappelijk perspectief
Tussenconclusies
3
5
9
9
9
10
13
15
17
17
17
18
18
18
18
19
19
20
20
22
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
1
3
Naar meer openheid in de uitvoering van het inzagerecht bestuurlijke aangelegenheden
23
3.1
3.2
3.3
Inleiding
Maatschappelijk perspectief
Aanknopingspunten voor meer openheid
3.3.1 Vorm van het inzageverzoek
3.3.2 Contactpunt voor verzoekers
3.3.3 Actieve openbaarmaking
Tussenconclusies
23
23
23
24
25
25
26
27
27
27
27
28
29
30
3.4
4
Conclusies, aanbevelingen en adviezen
4.1
Rechtmatigheidsonderzoek
4.1.1 Conclusies AIVD
4.1.2 Aanbevelingen AIVD
4.1.3 Conclusies MIVD
4.1.4 Aanbevelingen MIVD
Naar meer openheid bij het inzagerecht
4.2
2
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 58
SAMENVATTING
over de uitvoering van inzageverzoeken
bestuurlijke aangelegenheden door de AIVD en de MIVD
Inzagerecht bestuurlijke aangelegenheden
Het recht om kennis te nemen van gegevens die de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst
(AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hebben verwerkt (inzagerecht), geeft
binnen het daarvoor geldende kader in de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv 2002)
invulling aan het belang van transparantie over het werk van de geheime diensten. De achterliggende
gedachte is dat de inlichtingen- en veiligheidsdiensten openheid geven over hun activiteiten, zodra
geheimhouding hiervan op grond van de nationale veiligheid niet meer gerechtvaardigd is. Op
dat moment dient immers publieke controle te kunnen plaatsvinden, dienen de AIVD en de MIVD
verantwoording af te leggen aan de samenleving en moet journalistiek, wetenschappelijk en historisch
onderzoek mogelijk zijn.
Vanwege deze functie en het belang van het inzagerecht, heeft de Commissie van Toezicht op de
Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) onderzocht hoe de AIVD en de MIVD hieraan uitvoering
geven. In dit onderzoek ligt de focus op verzoeken om inzage in bestuurlijke aangelegenheden. Dat
betreft gegevens over onderwerpen, thema’s, gebeurtenissen, etc. Over verzoeken om inzage in
persoonsgegevens heeft de CTIVD in september 2017 al een toezichtsrapport (nr. 54) gepubliceerd.
Het onderzoek bij de AIVD richtte zich op inzagebesluiten in de periode juni 2016 tot juni 2017. Bij de
MIVD is vanwege een kleiner aantal inzagebesluiten gekeken naar de periode januari 2016 tot juni 2017.
Onderzoeksvragen
Dit rapport beantwoordt twee onderzoeksvragen:
1. Wordt op een rechtmatige wijze uitvoering gegeven aan het recht op inzage, naar inhoud (juiste
toepassing van de weigeringsgronden en voldoende motivering) en procedure (tijdig, op het juiste
toestemmingsniveau en met juiste verslaglegging)?
2. Hoe kunnen de AIVD en de MIVD met inachtneming van de wettelijke grenzen meer openheid
in het inzageproces bevorderen om tegemoet te komen aan behoeften en verwachtingen in de
samenleving?
De CTIVD heeft zich bij beide onderzoeksvragen ook rekenschap gegeven van ervaringen en percepties
uit de maatschappij over de uitvoering van het inzagerecht. De aanleiding voor deze aanpak waren de
knelpunten en aanbevelingen van de commissie-Dessens, die de Wiv 2002 in 2013 evalueerde, mede
over het inzageregime.
Conclusies rechtmatigheidsonderzoek
Het algemeen beeld van de CTIVD is dat zowel de AIVD als de MIVD bij de uitvoering van het inzagerecht
over bestuurlijke aangelegenheden in het algemeen de wettelijke weigeringsgronden op een juiste
wijze toepassen. Dat betekent dat de beide diensten doorgaans de gegevens vrijgeven die zij behoren
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin