1964-12.pdf

(2274 KB) Pobierz
VERTROUWELIJK
MAANDOVERZICHT
No..V
1964
BINNENLANDSE
VEILIGHEIDSDIENST
B I N N E N L A N D S E
V E I L I G H E I D S D I E N S T
V E R T R O U W E L I J K
Maandoverzicht no. 12 -
.j~ ,
,
s
.
(Tijdvak 1-12-196^- t/m 31-12-196
1
!-)
I_N_H_Q_U_p
Blz,
-^•
Communisme Internationaal
Het jaar waarin Chroestsjow werd afgezet.
Onthullende brieven.
De rade van Soeslow.
Chroestsjow,
Een jaar van toenemende verwarring.
II.
Activiteiten van de CPN
De eenheidspolitiek van de CPN.
De CPN tussen Moskou en Peking,
CPN-contacten met zusterpartijen.
De pro-Chinese oppositie in de CPN.
De situatie in de CPN.
De communistische vakbeweging in 196^.
III. Activiteiten van de communistische hulporganisaties
De vredesbeweging in 196^.
Culturele uitwisseling.
IV.
Andere groeperingen
De Socialistische Werkers Partij.
De Pacifistisch Socialistische Partij.
Overzicht stakingen december 196^+.
Agenda.
33
3^
35
36
27
30
.
12
12
16
17
21
22
1
2
5
7
9
Het CFN-standpunt inzake de internationale conferentie. 15
VËRTROÜjiZLIJK
H O O F D -S T U K
I
COMMUNISME INTERNATIONAAL
Het jaar waarin Chroestsjow werd afgezet
Nimmer wellicht is de situatie in de communistische wereld
zo
verward en gecompliceerd geweest als in dit jaar 196^. Nu de vijand-
schap tussen Moskou en Peking - een vijandschap zonder uitzicht op ver-
zoening - de voosheid -heeft blootgelegd van de ideologische fundering
van het proletarisch internationalisme, dreigt de communistische "be-
weging uiteen te scheuren langs schellijnen die er tot dusverre niet
heetten te zijn of althans met propagandistische leuzen werden ver-
doezeld. In het Sowjet-blok zoeken nationalistische stromingen een
vrijere loop. In verschillende satellietlanden nemen spanningen tussen
nationale minderheden en meerderheden hand over hand toe. Romaans
Roemenie breekt los uit de (overwegend) Slavische alliantie„ De his-
torische tegenstelling tussen Oost en West, rassentegenstellingen,
sympathieën en aversies tussen landen en volkeren die hun oorsprong
vinden in het verre verleden, zijn in de geschillen in de communistische
beweging sterker mee gaan resoneren.
Nu Moskou's doctrinaire en politieke autoriteit straffeloos door
Peking blijkt te kunnen worden getart - nog wel in naam van het Marxis-
me -Leninisme - trachten ook in het Westen tal van partijen zich metter-
daad aan deze autoriteit te onttrekken en een eigen weg te gaan« De
sterkste partijen zullen daar wellicht in slagen, andere dreigen verder
te verkommeren en alle worden zij bovendien gehinderd door pro-Chinese,
revolutionaire
of quasi-revolutionaire opposities.
De afzetting van Chroestsjow heeft - voor zover na twee maanden
kan worden vastgesteld - vele van deze zaken verergerd» Het prestige-
verlies dat Moskou in het eigen kamp geleden heeft als gevolg van de
revolte tegen de populaire Sowjet-leider, is niet te schatten. De
ivinst voor de binnenlandse situatie in de Sowj et-Unie schijnt bovendien
- alweer voor zover na twee maanden kan worden vastgesteld - niet bijster
groot te zijn, En welke winst werd beoogd?
Slechts vanuit Peking schijnt alles klaar en duidelijk-. Alle
moeilijkheden iri het kamp van Moskou zijn door de Chinese Wijze voor-
speld. Want zoals een van zijn bewonderaars eens heeft gezegd: "Mao
staat altijd op een hoger standpunt en -ziet verder dan wie ook, als
VERTROUWELIJK
- 2 -
VERTROUWELIJK
iemand die op een wolkenkrabber
staat en neerziet op de straten en wegen
beneden hem: hij ziet elke weg, elke bocht, elke kromming. Hoe zou
hij ooit kunnen dwalen!
1
'.
Terugblikkend op 19 6 A-
zou
men inderdaad kunnen zeggen, dat de Chi-
nezen resoluut en zonder te weifelen zijn voortgegaan op de weg die
door Mao "vanaf zijn hoger standpunt" is verkend. Moskou's politiek is
daartegenover veel minder zeker geweest.
Onthullende brieven
Toen Chroestsjow in oktober 19^3 aan de Chinezen voorstelde de
openlijke polemiek te staken, verkeerde hij kennelijk in een dwang-
positie: zijn ber-luit uitvoering te geven aan de "beslissende maatre-
gelen" tegen Peking, waarmee hij een maand eerder in een regerings-
verklaring had gedreigd, had bij de leiders van verschillende Moskou-
getrouwe partijen - met name de Polen, Roemenen en Italianen - geen
genade kunnen vinden. Er bleef hem toen praktisch geen andere mogelijk-
heid over dan terug te schakelen op een meer verzoeningsgeainde poli-
tiek.
Inderdaad matigde de Sowjet-pers eind 1963 haar aanvallen op
Peking en zonden de CPSU-leiders op 29 november een brief aan de Chi-
nezen, waarin werd voorgesteld de spanning tussen beide partijc-n te
verlichten door besprekingen te openen over een aantal punten van
wrijving in de wederzijdse staatsbetrekkingen. Mat name werden daarbij
kwesties aan de orde gesteld met betrekking tot de handel, de econo-
mische hulpverlening (Sowjet-experts) en de door China gewraakte grens-
regelingen.
Toen de Chinese leiders op dit voorstel niet reageerden maar
integendeel Chroestsjow begonnen uit te krijten voor
:;
de
grootste
scheurmaker aller tijden", zond de CPSU op 12 februari 196^ een brief
aan een aantal zusterpartijen - evenwel niet aan de CP-China - waarin
zij de negatieve houding van Peking bekritiseerde. Het gevolg v/as een
heftig protest (20 februari) Van de zijde van de Chinezen:
"U hebt deze nieuwe aanval op de CP-China ontketend onder het
excuus, dat de CP-China Uw brief van 29 november van het vorig
jaar nog niet heeft beantwoord", aldus dit protest. "Maar wij
zouden U willen vragen: als U zo lang Uw eigen gang bent gegaan
en hebt gemeend de adviezen van zusterpartijen over de behandeling
van .onze geschillen naast U neer te kunnen leggen, waarom zou
de CP-China Uw brief dan als Gods wil moeten beschouwen en er
onmiddellijk positief op hebben te antwoorden wil zij niet van
insubordinatie beschuldigd v/orden? Uw gehele houding verraadt
grote-mogendheden-chauvinisme. ïï gedraagt aich als een 'vader-
partij '
"
VERTROUWELIJK
- 3 -
"
VERTROUWELIJK
De beschuldiging van grote-mogendheden-chauvinisme werd door de
CPSU per kerende post (22 februari) aan het adres van de CP-China gere-
tourneerd. Op 29 februari beantwoordde Peking daarop echter toch
Moskou's brief van 29 november. In een op vijandige toon gesteld
epistel verwierpen de Chinezen evenwel alle voorstellen van de CFSU-
leiders om tot een regeling te komen met betrekking tot wederzijdse
handel, economische hulpprogramma's en grensgeschillen. Zij vc-rweten
Moskou de handel gebruikt te hebben als een middel om op China poli-
tieke druk uit te oefenen en meer in het algemeen getracht te hebben
in de relaties tussen de socialistische landen de jungle-wetten van
het kapitalisme in de voeren* Zij beschuldigden Moskou ervan vroegere
hulpprogramma's te hebben gesaboteerd en eens in één maand tijd (in
1960) 1390 Sowjet-experts te hebben teruggetrokken, 2^+3 contracten te
hebben verscheurd en 257 wetenschappelijke en technische projecten te
hebben geannuleerd» Daardoor had Moskou destijds China's economisch
plan volledig verstoord en onmetelijke schade toegebracht aan de socia-
listische opbouw» Met deze wandaden nog fris in het geheugen, zouden
de Chinese leiders geen nieuwe hulp meer aanvaarden, maar, zo voegden
zij daar sarcastisch aan toe, aangezien zij zich van hun kant v/el
hielden aan het principe van "wederzijdse bijstand" en zij zeer be-
zorgd waren over de economische situatie in de Sowjet-Unie, zouden zij
graag Chinese exports zenden wanneer Moskou daar op een of ander ge-
bied behoefte aan zou hebben.
Wat de grensregelingen betrof, wezen de Chinese leiders erop,
dat deze alle in het nadeel van China, waren uitgevallen en dat zij van
de zijde van Moskou uitsluitend concessies zouden accepteren.
Voor het overige bleek uit deze brief eens te meer, hoe het voor
beide partijen praktisch onmogelijk was nog ooit tot een oplossing van
het ideologische conflict te komen,
"U hebt in Uw aanvallen op de Chinese Communistische Partij nu
wel Uw gehele arsenaal scheldwoorden verbruikt
11
, zo sneerden de
Chinezen, "U hebt ons dogmatipte n genoemd, linkse avonturisten,
pseudo-revolutionairen, nieuwbakken Trotzkisten, nationalisten,
rassisten, grote-mogendheden-chauvinisten, sectarie'rn, splijters,
lakeien van de imperialistische reactie, oorlogszuchtigen, knech-
ten van de Amerikaanse maniakken, Westduitse revanchisten en
Franse extremisten. De Chinese communisten zijn dus in Uw ogen
wel voor honderd procent aarts-reactionairen. Maar hoe dan, zou-
den wij willen vragen, kunnen zulke waardige vertegenwoordigers
van het Marxisme-Leninisme als U bent over eenheid spreken rnet
deze ellendigen. die U meer blijkt te haten dan de vijand? floe
gaat U deze hele zaak oplossen? Stelt U zich voor met een plech-
tige verklaring te Vomen waarin U toegeeft, dat al Uw aanvallen
VERTROUWELIJK
Zgłoś jeśli naruszono regulamin