mb9002.pdf

(1304 KB) Pobierz
CO 2119270
-
MAANDBERICHT
FEBRUARI 1990
MAANDBERICHT
Een uitgave van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD).
Maandelijks wordt gerapporteerd over ontwikkelingen en
activiteiten in binnen- en buitenland, die naar wij aannemen de
moeite waard zijn onder uw aandacht te brengen.
U zult in het MAANDBERICHT dan ook in hoofdzaak korte,
feitelijke rapportage aantreffen, inhakend op de actualiteit.
Achtergrondinformatie zal opgenomen worden in het
KWARTAALBERICHT, dat zoals gebruikelijk vier maal per jaar
verschijnt.
Eventuele reacties op de bijdragen kunt u richten aan:
Ministerie van Binnenlandse Zaken
Postbus 20010
2500 EA DEN HAAG
tel.: 070-3614401
toestel: 2382
INHOUD
pag.
INTERNATIONALE POLITIEKE ONTWIKKELINGEN
- Soyjet-Unie;
- China;
Het CC-plenum en het pluralisme
Regime verschanst zich achter controle en
propaganda
5
II.
ACTIVITEITEN VAN BUITENLANDSE INLICHTINGEN- EN
VEILIGHEIDSDIENSTEN
- Oost-Europa;
Noodzaak inlichtingendiensten beklemtoond
8
POLITIEK (GEWELDDADIG) ACTIVISME
Actiegroep tegen Image-Building
Activiteiten SuZA
Reacties op vrijlating Nelson Mandela
- Anti-imperiaiisme; Revoleg
- Anti-militarisme; MARINEE
NAD-FM
- Anti-apartheid;
10
IV.
TERRORISME
- GRAPO hongerstaking in internationaal kader
- Aanslagen op Saoedi-Arabische diplomaten
13
V.
MINDERHEDEN
- Turkse gemeenschap in beweging
15
VI.
DIVERSEN
- Vertekend beeld van BVD in Sovjetpers
- Chinese asielaanvragen
- Visumweigering SENATOROV, M.l.
- Soyjetrussische helikopter MI-26
- Den Helder steeds "verboden gebied" voor Sovjets
- Beïnvloeding:
Richtingloosheid bij frontorganisaties
Vriendschapsvereniging Nederiand-DDR (VND)
17
Bijlage l:
Agenda
I. INTERNATIONALE POLITIEKE ONTWIKKELINGEN
SOVJET-UNIE; HETCC-PLENUM EN HET PLURALISME
De eerste reacties op de beslissingen van het van 5 tot en met 7 februari gehouden
CC-plenum van de CPSU om de passage in artikel 6 van de USSR-grondwet aan te
pakken gaven allerwege aanleiding tot het commentaar dat daarmee in de Sovjet-
Unie een meerpartijensysteem mogelijk werd en dat het pluralisme zou worden
ingevoerd.
Wat op dit moment vaststaat is dat het CC-plenum toegestemd heeft in een
"wijziging" van artikel 6 van de Grondwet, waarin de leidende rol van de CPSU is
vastgelegd. Volgens plv. Politburolid LUKYANOV komt er een nieuw ontwerp, waarin
zal worden bepaald dat de CPSU "evenals andere politieke en maatschappelijke
bewegingen deelneemt aan het landsbestuur, maar niet alle regeringsgezag draagt".
De partij zal wel streven naar de rol van politiek leider, "maar geen aparte positie
claimen die in de Grondwet is vastgelegd". Over dit voorstel tot wijziging zal
overigens tijdens het 28e CPSU-congres (eind juni/begin juli) moeten worden beslist.
Wat opvalt is dat LUKYANOV een terminologie gebruikte die iets wegheeft van de
formuleringen van artikel 7 van de USSR-Grondwet, waarin het heet dat "de
vakbonden, de Komsomol, coöperatieve en andere maatschappelijke organisaties
deelnemen aan het bestuur van staats- en maatschappelijke zaken en aan de
beslissing van politieke, economische, sociale en culturele vraagstukken". Dit zou op
toeval kunnen berusten, maar ook erop kunnen duiden dat sommige van deze
organisaties bij de regering kunnen worden betrokken.
BEPERKINGEN
De conclusie dat een wijziging van artikel 6 per definitie pluralisme binnen de USSR
mogelijk maakt, komt op zijn minst wat te vroeg. In aanmerking moet nl. worden
genomen dat - zoals van officiële zijde is meegedeeld - een nieuwe wetgeving
noodzakelijk is, waarin de voorwaarden zullen worden vermeld voor erkenning van
nieuw op te richten politieke partijen. Zolang die voorwaarden nog niet zijn
omschreven kan niet zonder meer ervan worden uitgegaan dat daarmee dus de weg
geopend is naar een meerpartijensysteem naar westers model. Een eerste beperking
is duidelijk, want die ligt in die bepalingen van de Soyjetgrondwet waarin het
socialisme tot grondprincipe van de Sovjetsamenleving is verklaard. Nieuwe politieke
partijen zullen zich aan die bepalingen moeten conformeren, wat betekent dat zij zich
uitdrukkelijk zullen moeten inzetten voor de uitbouw of vernieuwing van het
socialisme.
De wat gechargeerde conclusies in de Westerse media na afloop van het CC-plenum
zijn waarschijnlijk beïnvloed door opmerkingen als die van premier RYZHKOV als zou
de wijziging van artikel 6 niet meer inhouden dan een feitelijke erkenning van wat in
de USSR al langer bestaat, waarbij uiteraard al snel de relatie werd gelegd met de in
verschillende republieken bestaande Volksfronten en met de binnen het
Soyjetparlement bestaande radicaal-hervormings-gezinde Interregionale Groepering
van Boris YELTZIN. Voor zover het hier gaat om Volksfronten (zoals in de Baltische
landen) die losmaking van de USSR op hun programma hebben staan, lijkt deze
relatie niet terecht want dat streven wordt in Moskou uitdrukkelijk afgewezen.
Waarschijnlijker is dat RYZHKOV eerder het oog had op verschijnselen als die waarop
Politburolid en partijideoloog MEDVEDEV duidde, toen hij
-na
afloop van het plenum
van december jl.- opmerkte dat binnen de CPSU pluralisme al langer bestaat.
Daarmee doelde hij -naar werd aangenomen- op binnen de partij te onderscheiden
groeperingen met duidelijk te onderscheiden opvattingen, te verdelen in
conservatieven, hervormers en radicalen.
KANSEN
Toch wordt in CPSU-kringen waarschijnlijk niet langer vastgehouden aan de
gedachte van "pluralisme binnen het eenpartijsysteem", een optie waarvoor
GORBACHEV zich nog uitsprak in een artikel van zijn hand in de Pravda van
25 november jl. en waaraan hij ook nog vasthield tijdens het eerder genoemde
plenum van december 1989. Dit valt af te leiden uit de woorden van het niet als
hervormingsgezind bekendstaande Politburolid VOROTNIKOV die tegen Tass na het
jongste plenum zei: "We kunnen het ontstaan van nieuwe partijen niet meer uitsluiten.
Maar wij communisten zullen onze positie niet zomaar opgeven. Net als iedere partij
in de wereld, zullen we strijd leveren voor onze rechten".
Voorlopig ziet het ernaar uit dat binnen leidinggevende CPSU-kringen gedacht wordt
aan het toestaan van nieuwe politieke groeperingen met een "socialistische
oriëntatie", dat de CPSU de regeringsverantwoordelijkheid uitdrukkelijk met anderen
wil delen en dat er dus zoiets zal komen als een meerpartijensysteem op
socialistische grondslag, wat op het eerste oog doet denken aan het systeem zoals
dat tot voor kort functioneerde in verschillende Oosteuropese landen. De wijziging
van artikel 6 van de Soyjetgrondwet over het monopolie van de CPSU hoeft daaraan
niets toe of af te doen, want per slot van rekening is die leidende rol pas in 1977
uitdrukkelijk in de Grondwet opgenomen terwijl de CPSU die rol sinds 1917 toch
heeft kunnen vervullen.
CHINA; REGIME VERSCHANST ZICH ACHTER CONTROLE EN
PROPAGANDA
Opnieuw heeft het conservatieve regime in Beijing maatregelen uitgevaardigd die
beogen de verspreiding van (vooral) westerse invloeden via in het buitenland
studerenden tegen te gaan. De maatregelen, waarvan al in oktober jl. bekend was
dat ze de Chinese intelligentsia boven het hoofd hingen, behelzen onder meer een
sterke reductie van de aantallen studenten in het buitenland. Verder zullen van de
ruim twee miljoen jongeren die in China hoger onderwijs volgen diegenen die voor
studie in het buitenland in aanmerking willen komen, eerst een periode van 5 jaar
gewerkt moeten hebben. Op overtreding van deze bepaling staan hoge geldboetes.
Aan alle onderwijsinstellingen zullen ongeautoriseerde publicaties streng verboden
zijn en dienen onaangekondigde acties te worden tegengehouden.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin