wyklady_ze_spolecznej.doc

Dwa światy:

·                     Wewnętrzny

                                                      Ich łącznik to zachowanie

·                     Zewnętrzny

Psychologia społeczna 

o                    ( Tomaszewski) nauka o regulacji wzajemnych stosunków między człowiekiem a środowiskiem

o                    (Aronson) centralne zagadnienie, badanie sposobu, w jaki na ludzkie myśli, pragnienia, potrzeby wpływa obecność innych ludzi.

Warstwa powierzchniowa – wpływ na zachowanie

Warstwa głębsza – wpływ na psychikę człowieka

Empiryzm (enwiromentalizm) E. Durkheim, M.Mead, J.Watson, P.Natorp

o                    Podstawa filozoficzna, J.Lock – „tabula rasa”

o                    Akcent na czynniki środowiskowe

o                    Zarzut: fatalizm: człowiek jako przedmiot oddziaływań zewnętrznych, a nie aktywnego pochodzenia własnego rozwoju

o                    Poglądy J.Watsona – możliwośc kształtowania zachowania

Natywizm (biologizm) E.Claparede, C.Buhler, A.Binet, G.St. Hall

o                    Podstawa: teoria ewolucji Darwina

o                    Rola czynników dziedziczenia

o                    Zarzut: fatalizm - pojmowanie I przebieg granic rozwoju człowieka w związku z mechanicznym przenoszeniem podstawowych praw genetycznych

o                    Dojrzewanie – zasadniczy mechanizm rozwoju

Wpływy Społeczne

·                     Bezpośredni – obecność rzeczywistej osoby, która wchodzi z nami w interakcję

·                     Pośredni – myślenie o kimś/ o czymś; wpływ poprzez podręczniki, wiersze

§                     Wpływ wyobrażalny – wyobrażone spotkanie

§                     Wpływ rzeczywisty – podręcznik

Człowiek w naszym otoczeniu jako:

·                     Jednostka

·                     Członek grupy

·                     Element większej zbiorowości

·                     Przedstawiciel instytucji, organizacji

BADNIA W PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

Badania:

·                     Podstawowe – wykrycie ogólnych prawidłowości rządzących życiem społecznym, zachowaniem się ludzi w sytuacjach społecznych (używane do koncepcji, np. jakie prawa w sytuacjach niebezpiecznych))

·                     O charakterze stosowanym – przeniesienie informacji o regułach zachowania się ludzi w określonych sytuacjach, określonych warunkach i rozwiązania konkretnych problemów (np. w jaki sposób można poprawić relacje społeczne wśród młodzieży gimnazjum nr 2)

Związek psychologii społecznej z innymi naukami:

·                     Socjologia (bardzo)

·                     Psychologia osobowości

·                     Resocjalizacja

·                     Pedagogika

·                     Psychologia ogólna (emocje, motywacje, prawa percepcji)

·                     Psychologia rozwojowa

·                     Psychologia wychowawcza, edukacyjna

·                     Marketing

·                     Politologia

·                     Kulturoznawstwo

(Psychologia społeczna jest dość młodą dziedzina psychologii)

Metody badawcze:

·                     Obserwacyjne

·                     Eksperymentalne – pytanie o przyczynę, ustalanie związków logicznych

o                    Eksperyment:

§                     Naturalny – w natrze, naturalnym środowisku, np. klasa, miejsce pracy

§                     Sztuczny – inne środowisko (laboratorium), inna wiedza uczestnika ( wiadomo, ze to eksperyment)

·                     Metody korelacyjne (mówią o związku, współwystępowanie):

o                    Zakres wnioskowania – wąski, lepiej gdy jest powiązany z teorią, wyznacza wówczas kierunek wnioskowania

o                    Problem – formowanie pytania

o                    Pytania – co utrudnia badanie i wnioskowanie?

§                     Podwójne przeczenia w pytaniach (np. czy prawda nie jest, ze życie nie jest trudne?)

§                     Pytanie nie powinno wpływać na treść odpowiedzi (możliwość manipulacji)

§                     Zawiła konstrukcja pytania

Ludzie maja tendencje do mówienia więcej niż wiedzą, np. jeśli ktoś utrzymuje, że coś się zdarzyło w jego życiu, często ma skłonność do konfabulacji

Próba badawcza:

·                     Reprezentatywna – każda z osób z populacji ma taką sma szansę, by nzależć się w grupie badanych

·                     Termin badania

Maskowanie  – świadome wprowadzanie w błąd uczestników badania, bądź też zatajenie                                                               prawdziwego celu badania, albo wydarzeń, które zaistnieją w trakcie badania

Korelacja a związki przyczynowo – skutkowe:

1.                   Nie. Oznacza to jedynie, ze kawa może mieć wpływ na serce chorej osoby

2.                   Niezróżnicowana dieta. Jedzenie mięsa podnosi agresywność

3.                   Mógł być to okres niżu demograficznego

4.                   Nie!

ŹRÓDŁA PSYCHOLOGI SPOLECZNEJ

Wundt (2 pol. XIX w.) - Väkerpsychologie ( I czasopismo 1860r. poświęcone „psych. społ. czł. I uczłowieczonego społ.”) zajmuje się „tymi wytworami duchowymi, które wytwarza wspólnota ludzkiego życia, a tym samym są niewytłumaczalne w terminach samej tylko świadomości indywidualnej, jako ze zakładają wzajemne oddziaływanie wielu”

Gabriel Tonde i Gustaw LeBon (przełom XIX i XX w.) – psychologia tłumu; modele medyczne (sugestia i infekcja mentalna) i kryminologiczne (ograniczona odpowiedzialność); następnie nastąpiły radykalne zmiany w społ-ekon.

PRZEDMIOT BADAN PSYCHOLOGII SPOLECZNEJ I POZIOM ANALIZY

- badania wzajemnego wpływu jednostki i jej społecznego kontekstu

- 3 poziomy analizy wzajemnego wpływu jednostki i jej kontekstu społecznego:

a) indywidualny

b) interpersonalny

c) społeczny (makropsychologia)

Wprowadzenie do metodologii psychologii społecznej:

- metody obserwacyjne

- sondaż i studium w terenie

- metoda korelacyjna

- eksperyment laboratoryjny (naturalny, quasi-eksperyment)

Krytyka metody obserwacyjnej:

- pozwala jedynie na opis zachowania

- nie dostarcza danych potwierdzających zachowania bardzo rzadkie, występujące w samotności, w sytuacji izolacji społecznej itp.

- ograniczone wnioskowanie do konkretnej grupy osób i konkretnej sytuacji

Krytyka metody eksperymentalnej:

- wątpliwości etyczne („usidlenie; „instrukcje maskujące”)

- artefaktulaność (realizm eksperymentalny a realizm życiowy; oddziaływanie czasu, nie reprezentatywność prób, aspołeczność, ahistoryczność)

Możliwość generalizowania wyników badań –warunki:

- zróżnicowanie prób, zróżnicowanie kontekstów, zróżnicowanie narzędzi pomiarowych i metod badawczych; ograniczenie wnioskowania z wyników badań

- metoda obserwacyjna, w tym archiwalna – pozwala na opis zjawiska

- metoda korelacyjna – pozwala przewidzieć zjawiska

Podstawy etyki badań psychologicznych ( Kodeks PTP):

Psycholog w roli badacz zdaje sobie sprawę z tego, ze wyniki badań naukowych nie tylko stanowią poszerzenie obszaru ludzkiej wiedzy, lecz mogą także wykorzystane w praktyce społecznej. Psychologia ze względu na swoja bliskość z życiem społecznym jest ta dziedzina nauki, której wyniki mogą być nadużywane w celu kształtowania przekonań i zachowań ludzi. Podejmując badania naukowe psycholog starannie rozważa ich stronę etyczna, a zwłaszcza możliwe pozytywne i negatywne konsekwencje udostępnienia wyników badań i ich wykorzystania w praktyce społecznej.

Psycholog prowadzący badania naukowe podejmuje tematy zgodne z wartościami etycznymi swojej profesji, jest odpowiedzialny za dobór metod badawczych umożliwiających uzyskanie wiarygodnych wyników i za rzetelne przedstawienie rezultatów badań. W sprawach tych psycholog podejmuje decyzje nie ulegając presji osób ani okoliczności.

Psycholog powinien zapewnić anonimowość badanym. W przypadku osób nieletnich – należy uzyskać zgodę opiekunów

Metody ingerujące – (np. eksperyment laboratoryjny) i możliwości zniwelowania skutków badań:

- instrukcja maskująca ( a problem wywołanych np. negatywnych emocji i nieetycznych zachowań u osób badanych – eks. Miligrama i Zimbardo)

- sesja wyjaśniającą ((jako wystarczające zabezpieczenie badanych przed negatywnym oddziaływaniem udziału w badaniu)

Metody nieingerujące – (np. sondaż, obserwacje, analiza archiwalna) – pozwalają na pełną ochronę danych osobowych

KONCEPCJE TEORETYCZNE Z KTÓRYCH KORZYSTA PSYCHOLOGIA SPOLECZNA

Teoria uczenia się:

Badania Dollarda i Millera- chcieli wykazać, ze naśladujemy innych ludzi, wtedy, gdy naśladowane przez nas czynności spotykają się z nagrodą. Przeprowadzili eksp. z udziałem dzieci. Zadaniem dzieci było odszukiwanie cukierków ukrytych w jednej ze skrzyń w pomieszczeniu. Szukały cukierków w parach – jedno z dzieci to był współpracownik, zawsze szukał pierwszy. W 1 z grup współpracownik zawsze znajdował cukierki. W 2 grupie – współpracownik nigdy za 1 razem nie znajdował cukierków. Później współpracownikiem było 2 dziecko. To dziecko, które się najpierw przyglądało szło zawsze do tej samej skrzynki. Kiedy cukierków nie było, dziecko (po zamianie ról) nie podchodziło do tej samej skrzynki

WNIOSEK: Powtarzamy zachowania, które gwarantują nagrodę

...