wyklady_ze_spolecznej.pdf-DOBRE.pdf

(315 KB) Pobierz
Dwa światy:
Wewnętrzny
Ich łącznik to zachowanie
Zewnętrzny
Psychologia społeczna
o
( Tomaszewski) nauka o regulacji wzajemnych stosunków między człowiekiem a środowiskiem
o
(Aronson) centralne zagadnienie, badanie sposobu, w jaki na ludzkie myśli, pragnienia, potrzeby wpływa obecność
innych ludzi.
Warstwa powierzchniowa – wpływ na zachowanie
Warstwa głębsza – wpływ na psychikę człowieka
Empiryzm (enwiromentalizm) E. Durkheim, M.Mead, J.Watson, P.Natorp
o
Podstawa filozoficzna, J.Lock – „tabula rasa”
o
Akcent na czynniki środowiskowe
o
Zarzut: fatalizm: człowiek jako przedmiot oddziaływań zewnętrznych, a nie aktywnego pochodzenia własnego
rozwoju
o
Poglądy J.Watsona – możliwośc kształtowania zachowania
Natywizm (biologizm) E.Claparede, C.Buhler, A.Binet, G.St. Hall
o
Podstawa: teoria ewolucji Darwina
o
Rola czynników dziedziczenia
o
Zarzut: fatalizm - pojmowanie I przebieg granic rozwoju człowieka w związku z mechanicznym przenoszeniem
podstawowych praw genetycznych
o
Dojrzewanie – zasadniczy mechanizm rozwoju
Wpływy Społeczne
Bezpośredni – obecność rzeczywistej osoby, która wchodzi z nami w interakcję
Pośredni – myślenie o kimś/ o czymś; wpływ poprzez podręczniki, wiersze
Wpływ wyobrażalny – wyobrażone spotkanie
Wpływ rzeczywisty – podręcznik
Człowiek w naszym otoczeniu jako:
Jednostka
Członek grupy
Element większej zbiorowości
Przedstawiciel instytucji, organizacji
BADNIA W PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ
Badania:
Podstawowe – wykrycie ogólnych prawidłowości rządzących życiem społecznym, zachowaniem się ludzi w
sytuacjach społecznych (używane do koncepcji, np. jakie prawa w sytuacjach niebezpiecznych))
O charakterze stosowanym – przeniesienie informacji o regułach zachowania się ludzi w określonych sytuacjach,
określonych warunkach i rozwiązania konkretnych problemów (np. w jaki sposób można poprawić relacje społeczne wśród
młodzieży gimnazjum nr 2)
Związek psychologii społecznej z innymi naukami:
7
Socjologia (bardzo)
Psychologia osobowości
Resocjalizacja
Pedagogika
Psychologia ogólna (emocje, motywacje, prawa percepcji)
Psychologia rozwojowa
Psychologia wychowawcza, edukacyjna
Marketing
Politologia
Kulturoznawstwo
(Psychologia społeczna jest dość młodą dziedzina psychologii)
Metody badawcze:
Obserwacyjne
Eksperymentalne – pytanie o przyczynę, ustalanie związków logicznych
o
Eksperyment:
Naturalny – w natrze, naturalnym środowisku, np. klasa, miejsce pracy
Sztuczny – inne środowisko (laboratorium), inna wiedza uczestnika ( wiadomo, ze to eksperyment)
Metody korelacyjne (mówią o związku, współwystępowanie):
o
Zakres wnioskowania – wąski, lepiej gdy jest powiązany z teorią, wyznacza wówczas kierunek wnioskowania
o
Problem – formowanie pytania
o
Pytania – co utrudnia badanie i wnioskowanie?
Podwójne przeczenia w pytaniach (np. czy prawda nie jest, ze życie nie jest trudne?)
Pytanie nie powinno wpływać na treść odpowiedzi (możliwość manipulacji)
Zawiła konstrukcja pytania
Ludzie maja tendencje do mówienia więcej niż wiedzą, np. jeśli ktoś utrzymuje, że coś się zdarzyło w jego życiu, często ma
skłonność do konfabulacji
Próba badawcza:
Reprezentatywna – każda z osób z populacji ma taką sma szansę, by nzależć się w grupie badanych
Termin badania
Maskowanie – świadome wprowadzanie w błąd uczestników badania, bądź też zatajenie
prawdziwego celu badania, albo wydarzeń, które zaistnieją w trakcie badania
Korelacja a związki przyczynowo – skutkowe:
1.
Nie. Oznacza to jedynie, ze kawa może mieć wpływ na serce chorej osoby
2.
Niezróżnicowana dieta. Jedzenie mięsa podnosi agresywność
3.
Mógł być to okres niżu demograficznego
4.
Nie!
ŹRÓDŁA PSYCHOLOGI SPOLECZNEJ
Wundt (2 pol. XIX w.) - Väkerpsychologie ( I czasopismo 1860r. poświęcone „psych. społ. czł. I uczłowieczonego społ.”)
zajmuje się „tymi wytworami duchowymi, które wytwarza wspólnota ludzkiego życia, a tym samym są niewytłumaczalne w
terminach samej tylko świadomości indywidualnej, jako ze zakładają wzajemne oddziaływanie wielu”
8
Gabriel Tonde i Gustaw LeBon (przełom XIX i XX w.) – psychologia tłumu; modele medyczne (sugestia i infekcja
mentalna) i kryminologiczne (ograniczona odpowiedzialność); następnie nastąpiły radykalne zmiany w społ-ekon.
PRZEDMIOT BADAN PSYCHOLOGII SPOLECZNEJ I POZIOM ANALIZY
- badania wzajemnego wpływu jednostki i jej społecznego kontekstu
- 3 poziomy analizy wzajemnego wpływu jednostki i jej kontekstu społecznego:
a) indywidualny
b) interpersonalny
c) społeczny (makropsychologia)
Wprowadzenie do metodologii psychologii społecznej:
- metody obserwacyjne
- sondaż i studium w terenie
- metoda korelacyjna
- eksperyment laboratoryjny (naturalny, quasi-eksperyment)
Krytyka metody obserwacyjnej:
- pozwala jedynie na opis zachowania
- nie dostarcza danych potwierdzających zachowania bardzo rzadkie, występujące w samotności, w sytuacji izolacji
społecznej itp.
- ograniczone wnioskowanie do konkretnej grupy osób i konkretnej sytuacji
Krytyka metody eksperymentalnej:
- wątpliwości etyczne („usidlenie; „instrukcje maskujące”)
- artefaktulaność (realizm eksperymentalny a realizm życiowy; oddziaływanie czasu, nie reprezentatywność prób,
aspołeczność, ahistoryczność)
Możliwość generalizowania wyników badań –warunki:
- zróżnicowanie prób, zróżnicowanie kontekstów, zróżnicowanie narzędzi pomiarowych i metod badawczych; ograniczenie
wnioskowania z wyników badań
- metoda obserwacyjna, w tym archiwalna – pozwala na opis zjawiska
- metoda korelacyjna – pozwala przewidzieć zjawiska
METODA POMIARU
KRYTERIA
Sondaż
Reprezentatywność
danych
Wysoka
Eksperyment
Niska
Quasi –
Eksperyment
Niska
Podstawy etyki
badań
psychologicznych
( Kodeks PTP):
Psycholog w roli
badacz zdaje sobie
Realizm warunków
Wysoki
Wysoki
sprawę z tego, ze
pomiaru
Niski
(eksperyment
(eksperyment
wyniki badań
laboratoryjny)
naturalny)
naukowych nie
tylko stanowią
Kontrola warunków pomiarowych
poszerzenie
Niska
Wysoka
Średnia
obszaru ludzkiej
wiedzy, lecz mogą
także wykorzystane w praktyce społecznej. Psychologia ze względu na swoja bliskość z życiem społecznym jest ta dziedzina
nauki, której wyniki mogą być nadużywane w celu kształtowania przekonań i zachowań ludzi. Podejmując badania naukowe
psycholog starannie rozważa ich stronę etyczna, a zwłaszcza możliwe pozytywne i negatywne konsekwencje udostępnienia
wyników badań i ich wykorzystania w praktyce społecznej.
9
Psycholog prowadzący badania naukowe podejmuje tematy zgodne z wartościami etycznymi swojej profesji, jest
odpowiedzialny za dobór metod badawczych umożliwiających uzyskanie wiarygodnych wyników i za rzetelne
przedstawienie rezultatów badań. W sprawach tych psycholog podejmuje decyzje nie ulegając presji osób ani okoliczności.
Psycholog powinien zapewnić anonimowość badanym. W przypadku osób nieletnich – należy uzyskać zgodę opiekunów
Metody ingerujące – (np. eksperyment laboratoryjny) i możliwości zniwelowania skutków badań:
- instrukcja maskująca ( a problem wywołanych np. negatywnych emocji i nieetycznych zachowań u osób badanych – eks.
Miligrama i Zimbardo)
- sesja wyjaśniającą ((jako wystarczające zabezpieczenie badanych przed negatywnym oddziaływaniem udziału w badaniu)
Metody nieingerujące – (np. sondaż, obserwacje, analiza archiwalna) – pozwalają na pełną ochronę danych osobowych
KONCEPCJE TEORETYCZNE Z KTÓRYCH KORZYSTA PSYCHOLOGIA SPOLECZNA
Teoria uczenia się:
Badania Dollarda i Millera- chcieli wykazać, ze naśladujemy innych ludzi, wtedy, gdy naśladowane przez nas czynności
spotykają się z nagrodą. Przeprowadzili eksp. z udziałem dzieci. Zadaniem dzieci było odszukiwanie cukierków ukrytych w
jednej ze skrzyń w pomieszczeniu. Szukały cukierków w parach – jedno z dzieci to był współpracownik, zawsze szukał
pierwszy. W 1 z grup współpracownik zawsze znajdował cukierki. W 2 grupie – współpracownik nigdy za 1 razem nie
znajdował cukierków. Później współpracownikiem było 2 dziecko. To dziecko, które się najpierw przyglądało szło zawsze
do tej samej skrzynki. Kiedy cukierków nie było, dziecko (po zamianie ról) nie podchodziło do tej samej skrzynki
WNIOSEK: Powtarzamy zachowania, które gwarantują nagrodę
Psychoanaliza (teorie głębi):
Janis – przyczyny występowania zwiększonego solidaryzmu grupowego w sytuacjach zwiększonego niebezpieczeństwa o
charakterze zewnętrznym
Solidarność grupowa – wyniki identyfikacji jednostki z grupa. Przez identyfikacje rozumie zbiór przedświadomych i
podświadomych postaw skłaniających każdego członka grupy do podporządkowania się normom grupowym ze względu na
traktowanie każdego z członków grupy jako tzw.
rozszerzone „ja”
Jeśli inny członek grupy jest moim rozszerzonym „ja” to musze postępować z nim w sposób uczciwy, tzn. taki „jakiego
oczekuję w stosunku do siebie”. Jak jestem członkiem grupy w zachowaniach z innym członkiem grupy przestrzegam norm
grupowych – idea solidaryzmu grupowego
Ponadto członków grupy wiążą silne więzi z przywódca grupy i z tego powodu są oni – solidarni z przywódca oraz solidarni
ze sobą
Jest to wynik przeniesienia uczuć kierujących przez dziecko ku osobie ojca. Małe dziecko postrzega swojego ojca jako
gwarancje bezpieczeństwa – przywódca jest postrzegany jak ojciec
„odroczone posłuszeństwo” – dowódca ginie; żołnierze nie szukają nowego, wypełniają wcześniejsze rozkazy.
Teoria pola Kurta Lewina (ulubiony Trempały :P)
- przydatna do analizy konfliktów w rodzinie
Lewin podkreśla, ze rola grupy w tym małżeństwa jest dynamiczna całością. Jakakolwiek zmiana w jednej części całości
pociąga za sobą zmianę w drugiej części i zmianę całości. Ponieważ małżeństwo jest częścią większej grupy jaka jest
rodzina, to zmiana małżeństwa musi doprowadzić do zmiany rodziny. Fakt przynależności małżonków do różnych rodzin
pochodzenia jest potencjalna podstawa konfliktów małżeńskich. Jeśli siła działająca na jednego z małżonków ze strony jego
rodziny pochodzenia jest większa niż siła działająca od strony współmałżonka to musi dojść do osłabienia więzi
małżeńskiej.
10
Im dłuższy wektor , tym większa siła (większe zaangażowanie)
Żona bardziej zaangażowana
Duże zaangażowanie żony w życie zawodowe, zagrożenie małżeństwa
W myśl teorii pola grozi to rozpadem małżeństwa
KONCEPCJE POZNAWCZE – Heider
11
Zgłoś jeśli naruszono regulamin