Psychologia pracy
· Znaczenie pracy
· Motywacja / motywowanie
· Rozwój kompetencji
· Rekrutacja
· Przywództwo, zarządzanie personelem
· System ocen pracowniczych
· Komunikacja w organizacji
· Mobbing
· Stres
· Wypalenie zawodowe
· Pracoholizm
Książki:
Szultz „Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy”
Chmiel „Psychologia pracy i organizacji”
Psychologia a inne nauki o zarządzaniu:
· Psychologia zarządzania
· Psychologia pracy
· Nauki o organizacji i zarządzaniu
· Socjologia organizacji
· psychologia społeczna
Psychologia pracy i zarządzania
Psychologia pracy:
· Uwarunkowanie realizacji zawodowej
· Znaczenie pracy w życiu człowieka
· Patologie pracy: stres, mobbing, wypalenie zawodowe, bezrobocie
· Satysfakcja z pracy
· Selekcja i rekrutacja
· Właściwości miejsca pracy (fizyczne, czas pracy, psychologiczne i społeczne warunki pracy)
Psychologia zarządzania:
· Kierowanie zespołami ludzkimi
· Motywowanie pracowników
· Zespoły pracownicze
Przywództwo i zarządzanie pracownikami
Przywództwo
· Istnieje wiele definicji, wszystkie zawracają uwagę na 3 elementy:
o grupa
o wpływ
o cel
· Lider ma wpływ na zachowania członków grupy, a ta z kolei musi mieć cel do zrealizowania.
Przywódca (lider) a menadżer (kierownik)?
· Istnieje tendencja do utożsamiania lidera i menadżera, chociaż niektórzy badacze rozróżniają obie funkcje:
o Przywództwo – znajdowanie ścieżki, robienie rzeczy właściwych.
o przywódca – posiada wizję tego, co jest niezbędne, aby organizacja odniosła sukces.
o Zarządzanie – podążanie ścieżką, robienie rzeczy właściwie.
o Menadżer – realizuje plany i strategie
o Czasem jedna osoba może pełnić obie funkcje. Można być jednym i czasem ani jednym, ani drugim.
· To proces, w którym jednostka wpływa na członków grupy podczas urzeczywistniania celów grupowych lub organizacyjnych.
· Wykorzystywanie bez przymusu.
Kierowanie ludźmi
· Zespół procesów wykorzystywanych w celu skłonienia ludzi do współpracy na rzecz interesów organizacji.
· Typowe funkcje kierownicze to:
o planowanie
o organizowanie
o kontrolowanie
Style przywództwa
· Zorientowane na cechy: przywódcy posiadają określone cechy osobowości à human relations.
· Zorientowane na styl: ważne jest to, co przywódcy robią a nie to, jacy są à behawioralne.
„Człowiek może nauczyć się tego jak zostać skutecznym przywódcą”
Przywództwo – historia
1. Naukowe zarządzanie (F. Taylor)
· Poszukiwał sposobów zwiększenia wydajności pracy, przyspieszenia operacji wykonywanych przez ludzi i maszyny.
· Zarządzanie ściśle związane ze zwiększeniem produkcji.
· Ludzie traktowani jako dodatek do maszyn, zupełnie się z nimi nie liczono.
· Robotnik = osoba leniwa, nieuczciwa i nieinteligentna.
· Założenie wzmocnione przez badania nad poziomem inteligencji – Goddard.
· Goddard – ludzie z niska inteligencją wymagają nadzoru osób z wyższą inteligencją.
· Robotnik = jak dziecko, któremu trzeba pokazać co i jak ma robić.
2. Przywództwo – human relations
· Podejście zupełnie inne od poprzedniego.
· Zarządzanie, w którym podstawowym obowiązkiem jest zaspokojenie potrzeb pracownika.
· Robotnicy mogli pracować we własnym tempie, tworzyć nieformalne grupy, rozmawiać ze sobą, pytano ich o zdanie
3. Teoria X i teoria Y – McGregor
· Odzwierciedlenie poprzednio omówionych koncepcji:
· Teoria X – odzwierciedlenie naukowego zarządzania:
o Ludzie są leniwi i nie lubią pracować.
o Starają się unikać pracy.
o Jeżeli mają dobrze wykonywać pracę musza być kontrolowani i besztani.
o ludzie nie mają wysokich aspiracji i wolą otrzymywać polecenia z góry.
· Teoria Y – odzwierciedla Human Relations
o Ludzie dążą do wewnętrznej satysfakcji i spełnienia siebie przez pracę.
o Kontrola i kary nie są potrzebne do właściwego wykonywania zadań.
o Ludzie poszukują odpowiedzialności i wyzwań, najlepiej pracują pod kierunkiem osoby, która zezwala na udział w ustalaniu celów i dążeniu do ich realizacji.
4. Siatka przywództwa (Blake, Mouton)
· Siatka stylów kierowania
· Zorientowanie na ludzi – zorientowanie na zadania
· Wszystkich liderów można podzielić na 5 podstawowych stylów
o Styl bierny
o Styl demokratyczny
o zrównoważony
o autokratyczny
o przywódczy
5. Podejście sytuacyjne (E!)
· Właściwe zachowanie przywódcze zależy od sytuacji, w której funkcjonuje lider.
· Akcent położony na wyodrębnienie głównych czynników sytuacyjnych i ustalenie w jaki sposób współdziałają, aby ustalić właściwe zachowanie przywódcze (Griffin).
6. Model zależnościowy Fiedlera
· Termin najmniej preferowany współpracownik (NWP) (E!) – wprowadził go Fiedler
· Najmniej preferowany współpracownik pracownik:
o irytujący -- -- pomocny
o spięty -- -- rozluźniony
o nudny -- -- irytujący
· 16 skal – każda zaczyna się określeniem ujemnym, kończy dodatnim
· Wysoka ogólna liczba punktów = orientacja na stosunki międzyludzkie, niska na zadanie.
· Trzy zmienne zależnościowe określające, w jakiej mierze sytuacja sprzyja liderowi, dając mu kontrolę nad podwładnymi (E!)
o 1. Atmosfera grupowa – stopień zaufania i szacunku, jakim podwładni darzą lidera.
o 2. Struktura zadań – stopień zrutynizowania lub innowacyjności wykonywanych zadań.
o 3. Władza lidera (prestiż stanowiska) – siła formalnego wpływu lidera na grupę (możliwość nagradzania i karania).
· Pomocne dla liderów w dostrzeżeniu ważnych czynników sytuacyjnych, na które muszą zwracać uwagę.
· ...
qbgirl