terapia behawioralna(1).docx

Terapia behawioralna w resocjalizacji

              Resocjalizacja, która zajmuje się ludźmi niedostosowanymi społecznie realizuje swoje zadanie poprzez różnego rodzaju oddziaływania na człowieka. Jednym z podstawowych jest oddziaływanie na człowieka na podstawie koncepcji behawioralnej.  Za twórcę behawioryzmu uważa się Johna Broadusa Watsona. Uważał on, iż w badaniach na temat natury człowieka należy przyjrzeć się zachowaniom i przewidywaniem jakie mogą nastąpić. [1]

              Generalnie koncepcja behawioralna opiera się na założeniach, iż zachowania człowieka niedostosowanego społecznie są nabyte podczas życia oraz, że pomoc takiemu człowiekowi polega na przekształceniu negatywnych zachowań na pozytywne poprzez wzmocnienia pozytywne oraz negatywne. [2] W związku z takim założeniem, gdy pracujemy
z osobą, która ma problemy jakimś zachowaniem staramy się przewidywać sytuacje,
w których może dane zachowanie wystąpić (możemy również je specjalnie wywoływać),
aby na nie zareagować i w ten sposób uczyć człowieka przekształcaniu go.  Realizacja przekształcania może występować w różnych konfiguracjach zależnie od tego jak dana osoba się zachowuje i reaguje. Stymulacja bodźcami i natężenie ich musi być dostoswane
do człowieka i środowiska.

              Terapia behawioralna może przebiegać w trybie indywidualnym oraz grupowym. Podczas pracy behawioralnej indywidualnej staramy się dawać człowiekowi zadania
oraz tworzyć sytuacje, w których będzie on zmuszony do aktywności w określony sposób,
co eliminuje zachowania negatywne. Minusem takiej formuły jest niska możliwość kontroli nad danym człowiekiem. Natomiast w terapii behawioralnej grupowej pozwalamy
na to, iż człowiek jest pod kontrolą grupy, możemy wtedy całościowo obserwować zachowania człowieka również w grupie. Terapia grupowa pozwala nam również na to,
iż gdy człowiek jest w pewnej społeczności to każdy członek jest zobowiązany do pewnego zachowania, które w sposób naturalny zostaje utrwalony. Taka globalna kontrola pozwala
na jak największe oddziaływanie na człowieka i nawet, gdy człowiek nie jest pod opieką terapeuty to musi nadal respektować zasady i kształcić w sobie chciane i wywoływane zachowania.

              W bardzo ogólnym spojrzeniu terapia behawioralna ma trzy podstawowe założenia. Po pierwsze wyrównanie braków w zachowaniu, podczas którego zajmujemy się deficytami człowieka i staramy się je wyeliminować. Mogą to być braki w wiedzy, nieumiejętność wysławiania się, czy zaburzenia emocjonalne. Ludzie, który cierpią przez niedostawanie społeczne często posiadają braki w różnych sferach życia. Możemy to zadanie realizować poprzez wiele sytuacji, np. warsztaty czy zadania oraz podczas pracy indywidualnej.
Po drugie eliminowanie negatywnych cech zachowania, które człowiek nabył żyjąc w sposób niewłaściwy z punktu społecznego.  Szereg takich zachowań utrudniają życie takim ludziom. W związku z tym w terapii behawioralnej podstawą jest pozbawienie negatywnych form zachowania oraz wzmacnianie zachowań, które pomogą danemu człowiekowi funkcjonować w sposób prawidłowy.  Głównym rodzajem oddziaływań na ta sferę jest wzmacniacie negatywne, czyli karanie człowieka, gdy postąpił w sposób nieprawidłowy. Natomiast,
gdy człowiek postępuje w sposób prawidłowy wzmacniać go pozytywnie poprzez nagrodzenie go. Wybór form kary i nagród zależy od sytuacji, indywidualnego przypadku oraz środowiska, w którym przebiega terapia.  Po trzecie wzmocnienie kontroli własnego zachowania. Często ludzie niedostosowani społecznie nie posiadają umiejętności panowania nad swoim zachowaniem przez różnego rodzaju zaburzenia emocjonalne. Często żyli wiele lat w środowisku, w którym nie ma poszanowania do prawa, a wytrwają tylko najsilniejsi.
W takiej sytuacji musimy nauczyć człowieka poszanowania każdych granic i wskazać
mu w jaki sposób jest w stanie zapanować nad swoimi emocjami. Jest to bardzo trudne zadanie dla resocjalizacji, ponieważ emocje bardzo trudno ustabilizować tym bardziej,
iż tacy ludzie często wcześniej doświadczyli wielu traum. Dodatkowym czynnikiem destabilizacji emocjonalnej jest fakt, iż tacy ludzie często są uzależnieni od różnego rodzaju substancji psychoaktywnych. [3]

              Dużą zaletą koncepcji behawioralnej jest możliwość wbudowania na tej konkretnego programu oddziaływań i założeń pracy z człowiekiem oraz przewidzenie jakich rezultatów możemy się spodziewać. Jest to bardzo ważne podczas budowania planu terapii z człowiekiem nad którym pracujemy. W sytuacji, kiedy terapia człowieka trwa możemy go modyfikować na bieżąco.