2008 06 16 Litwacy.pdf

(180 KB) Pobierz
Litwacy (wersja do druku)
Page 1 of 2
CZY WIESZ,
ŻE…
z Kyocerą ten artykuł możesz wydrukować do 4 razy taniej?
DRUKUJ
Litwacy
Andrzej Nieważny 16-06-2008, ostatnia aktualizacja 16-06-2008 16:48
Początek lat 60. XIX w. to czas Aleksandra Wielopolskiego, a zarazem ważnych zmian w Królestwie
Polskim.
Jak pisze Andrzej Szwarc, „5 czerwca 1862 roku ogłoszono ukazy
carskie o czynszowaniu chłopów, równouprawnieniu
Żydów
i
wychowaniu publicznym. Były to decyzje doniosłe,
świadczące
o
realizacji ważnych punktów programu politycznego margrabiego.
Znosząc pańszczyznę i zamieniając ją na czynsze, liczył on na
uspokojenie wsi, z niewielkim zresztą skutkiem, gdyż chłopi coraz
powszechniej domagali się nadania im ziemi na własność.
Obowiązujące dotychczas przepisy,
Napływ Litwaków
na mocy których
Żydzi
pozbawieni
zmniejszał wpływy
byli praw wyborczych, płacili podatki
polskie, zarazem zaś –
wyższe niż reszta ludności i nie
w myśl zasady „dziel i
mogli mieszkać przy głównych
rządź” – dawał
ulicach większych miast, były
nadzieję na waśnie
reliktem feudalnych stosunków.
polsko-żydowskie
Znosząc je, można było liczyć na
poparcie znacznej grupy
mieszczaństwa i burżuazji”.
Żydzi
mieli więc prawo zasiadania w
samorządzie (1861), nabywania nieruchomości (1862) i stawania w
sądach na równi z chrześcijanami, a w 1866 r. dopuszczono ich do
służby państwowej.
źródło:
Archiwum „Mówią Wieki”,
Zbiory
ŻIH
Trudno się dziwić,
że
gdy w 1868 r. pozwolono na dwukierunkowe
przemieszczanie się ludności
żydowskiej
między Królestwem Polskim
źródło: ŻIH
a resztą guberni, migracja ruszyła głównie w jedną stronę.
+zobacz więcej
Przyspieszyła zaś w latach 80. wraz z napływem zagrożonych
prześladowaniami lub dyskryminacją
Żydów
ze wschodu. Zwani Litwakami (chociaż wielu nie
pochodziło z Litwy właściwej) przybysze rozwijali na ziemiach centralnej Polski
życie
religijne z
własnymi ortodoksyjnymi rabinami i bożnicami. Nie znali polskiego, porozumiewali się po rosyjsku
lub litewską odmianą jidysz. Przynosili też ze sobą elementy kultury rosyjskiej i jej język, co nie
musiało zresztą oznaczać rosyjskiego poczucia narodowego. Administracja „Nadwiślańskiego kraju”
liczyła jednak na ich rusyfikacyjny wpływ, o który te ofiary systemu carskiego oskarżała z kolei
polska prasa narodowa. Napływ Litwaków zmniejszał wpływy polskie, zarazem zaś – w myśl zasady
„dziel i rządź” – dawał nadzieję na waśnie polsko-żydowskie. Uświadamiał też Polakom słabość
kształtującego się dopiero (zwłaszcza wśród chłopów) polskiego narodu poddanego twardej
rusyfikacji.
Litwacy budzili też często niechęć osiadłych w Królestwie
Żydów,
którym przybywała, wspierana
niekiedy przez władze, konkurencja. Wśród przyjezdnych wielu było ludzi rzutkich, młodych i lepiej
wykształconych niż tradycyjne, osiadłe
środowiska żydowskie.
Oskarżenia o psucie stosunków
polsko-żydowskich przez Litwaków wysuwali też skonfliktowani z nimi
Żydzi
zasymilowani.
Rzeczpospolita
http://www.rp.pl/artykul/149365.html?print=tak
2011-04-03
Litwacy (wersja do druku)
Page 2 of 2
Żadna
część jak i całość utworów zawartych w dzienniku nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej
rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny lub inny albo na
wszelkich polach eksploatacji) włącznie z kopiowaniem, szeroko pojętą digitalizacją, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym
także zamieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody PRESSPUBLICA Sp. z o.o.
Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części bez zgody PRESSPUBLICA Sp. z o.o. lub autorów z
naruszeniem prawa jest zabronione pod groźbą kary i może być
ścigane
prawnie.
http://www.rp.pl/artykul/149365.html?print=tak
2011-04-03
Zgłoś jeśli naruszono regulamin